Türkü Sözlerindeki Problemlere Dair

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 85, 65 - 78, 15.01.2016

Ali Yıldırım

Öz

Edebiyatımızın ve kültür hayatımızın önemli unsurlarından biri olan türkülerimiz,

milli kimliğimiz ve geleneksel kotlarımızı tarihin derinliklerinden alıp, geleceğe taşıyan

en önemli yapı taşlarımızdan biridir. Bir milleti, millet olarak bir arada tutan ortak

sevinçlerin, kederlerin, ideallerin tecessüm ettiği türkülerimiz kültürel ve edebi hayatımızın

adeta kazınmış mühürleri hükmündedir. Kader birliğimizin ortak ürünleri olan

türkülerin kendine ait bir takım özellikleri vardır. Şüphesiz türkülerimiz, bir ilk söyleyene

dayanıyor olsa da sonuçta millete mal olarak anonimleşmiştir. Anonim ürünlerin

de en çarpıcı yönleri, ciddi anlamda değişiyor olmasında yatmaktadır. Dolayısıyla bir

türkü yakıldıktan sonra topyekun veya kısmi değişikliklere uğramıştır. Bu değişimleri

kültürel çeşitlilik olarak görmek gerekmektedir. Yine müzikalite yönünden sözlerdeki

değişiklikleri de yerinde ve kabul edilir olarak görmek gerekir. Bütün bunların dışında

yöresel söyleyişlerden veya Arapça ve Farsça bazı kelimelerin tam olarak bilinmemesinden

kaynaklanan bazı yanlışlıklar söz konusudur. Bunları türkülerin varyantları olarak

görmek mümkün değildir. Türkünün hem şekil hem de anlam yönlerinden bozulmalarına

neden olan bu yanlışlıkların düzeltilmesi ve o şekilde icra edilmesi gerekmektedir. Neticede

kültür köprülerimizden birisi olan türkülerimizin hem icra eden hem de dinleyen

kitle tarafından doğru bir şekilde algılanıp anlaşılması gerekir. Bu çalışmada türkülerimizdeki

bu anlamda görülen yanlışlıklar ve doğru şeklinin ne olması gerektiği üzerinde

durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Halk edebiyatı, türkü, melodi, vezin, uyak

Kaynakça

• Alptekin, Ali Berat (2004), Palandöken Zirvesindeki Âşık-Erzurumlu Emrah, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Daşdemir, Özkan (2014), “Erzurum Yöresi Türkülerinde Ana-metinsel Dönüşümler”, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 51, ss. 303-217, Erzurum.
• Güven, Merdan (2009), Türküler Dile Geldi, Ötüken Yayınları, İstanbul.
• Karaer, Mustafa Necati (yty), Karacaoğlan, Tercüman 1001 Temel Eser 26, İstanbul.
• Özdemir, Ahmet (2008), Aşık Ruhsati, Sivas Platformu Yayınları, İstanbul.
• Özmen, İsmail (1998), Alevi-Bektaşi Şiirleri Antolojisi (II.Cilt), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Türk Halk Müziği Sözlü Eserler Antolojisi (I.II.Cilt) 2006.; TRT Müzik Dairesi Yayınları, Ankara.
• Ural, Orhan (2000), Erzurumlu Emrah, Özgür Yayınları, İstanbul.