Öğretmenlerin Süreç Odaklı Ölçme Araçlarının Kullanımına Yönelik Tutum ve Öz Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 97, 440 - 454, 20.09.2019

Çiğdem Hursen Sibel Süzek Birkollu

https://doi.org/10.22559/folklor.954

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin süreç odaklı ölçme araçlarına yönelik tutum ve öz-yeterlik algıları
arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Betimsel tarama modelinde gerçekleştirilen araştırmaya 325
öğretmen katılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar öğretmenlerin süreç odaklı ölçme araçlarına
yönelik tutumları ile öz yeterlik algıları arasında olumlu ancak düşük düzeyde bir ilişki olduğunu ortaya
koymuştur. Bununla birlikte öğretmenlerin süreç odaklı ölçme araçlarına ilişkin tutumlarının da olumlu
yönde olduğu belirlenmiştir. Ancak, öğretmenlerin cinsiyetlerinin süreç odaklı ölçme araçlarına yönelik
tutumlarında, kadın öğretmenlerin lehine anlamlı bir farklılık yarattığı saptanmıştır. Benzer şekilde,
araştırma sonuçlarından öğretmenlerin süreç odaklı ölçme araçlarına yönelik öz-yeterlik algı düzeylerinin
de orta seviyenin üzerinde olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin süreç odaklı ölçme araçlarını uygulamaya
yönelik öz-yeterlik algı düzeyleri ile kaynak kullanımına yönelik öz-yeterlik algılarının da orta düzeyin
üzerinde olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin cinsiyetleri ise süreç odaklı ölçme araçlarına yönelik özyeterlik algılarında anlamlı bir fark yaratmamaktadır. Araştırmadan elde edilen bir diğer sonuç,
öğretmenlerin zorluklarla başa çıkmaya yönelik öz-yeterlik algılarının orta düzeyde olduğunu ortaya
koymuştur. Araştırma sonuçları doğrultusunda, erkek öğretmenlerin süreç odaklı ölçme araçlarına ilişkin
tutumlarını olumlu yönde geliştirecek eğitimlerin düzenlenmesi önerilmektedir. Ayrıca, öğretmenlerin
zorluklarla başa çıkma becerilerini geliştirecek hizmet içi eğitimlerin düzenlenmesi de önerilmektedir.
Gerçekleştirilecek hizmet içi eğitimlerin ise teorik bilgilerin yanında pratiğe dönük uygulamalar içermesi
de oldukça önemli görülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

süreç odaklı ölçme araçları, öğretmen, ölçme ve değerlendirme, tutum, öz-yeterlik

Kaynakça

• Akay, H., & Boz, N. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiğe yönelik tutumları, matematiğe karşı öz-yeterlik algıları ve öğretmen öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 281-312.
• Akçadağ, T. (2010). Öğretmenlerin ilköğretim programındaki yöntem teknik ölçme ve değerlendirme konularına ilişkin eğitim ihtiyaçları. Bilig, 53, 29-50.
• Ashton, P. (1984). Teachers' sense of efficacy: a self-or norm-referenced construct?. Florida Journal of Educational Research, 26(1), 29-41.
• Baltacı, A. (2017). The relationship between principals' sense of self-efficacy and attitudes towards the profession. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 35- 61.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Press. (Reprinted in H. Friedman [Ed.], Encyclopedia of mental health. San Diego: Academic Press, 1998.
• Birgin, O. (2010). 4-5. sınıf matematik öğretim programında öngörülen ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının öğretmenler tarafından uygulanabilirliği. Unpublished doctorate dissertation, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Buldur, S. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına yönelik okuryazarlık ve öz yeterlik düzeylerinin geliştirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas: Türkiye.
• Demirel, Ö., & Kaya, Z. (2015). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demirtaş, H., Cömert, M., & Özer, N. (2011). Pre-Service Teachers’ Self-Efficacy Beliefs and Attitudes towards Profession. Educationand Science, 36(159), 96-111.
• Duran, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde kullandıkları alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Duran, M., Mıhladız, G., & Ballıel, B. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin alternatif değerlendirme yöntemlerine yönelik yeterlik düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2), 26-37.
• Erdem, E. (2015). The Relationship between Self-Efficacy and attitudes of Chemistry Teacher Candidates. Problems of Education in the 21st Century, 63, 62-70
• Eskicumalı, A. (2004). Eğitim, öğretim ve öğretmenlik mesleği. In Özden, Y. (Ed). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık, s.14-25.
• Feyzioğlu, B., Demirdağ, B., Akyıldız, M., & Altun, E. (2012). Kimya öğretmenlerinin laboratuvar uygulamalarına yönelik algıları ölçeği geliştirilmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(4), 44-63.
• Henson, R. K. (2001). Relationships between preservice teachers' self-efficacy, task analysis, and classroom management beliefs. Paper presented at the Annual Meeting of the Southwest Educational Research Association (New Orleans, LA, February 1-3, 2001).
• İzci, E., Göktaş, Ö., & Şad, S.N. (2014). Prospective Teachers’ Views and Perceived Efficacy Regarding Alternative Measurement and Evaluation. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 15(2), 37-57
• Kaba, Y., Boğazlıyan, D., & Daymaz, B. (2016). Middle School Students’ Attitudes and SelfEfficacy towards Geometry. The Journal of Academic Social Science Studies. The Journal of Academic Social Science Studies, 52, 335-350.
• Kutluca, T., & Ekici, G. (2010). Examining Teacher Candidates’ Attitudes and Self-efficacy Perceptions towards the Computer Assisted Education. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38,177-188.
• Martin, D. J. (1997). Science education today. Elementary Science Methods, A constructivist Approach. Delmar Pres: USA.
• Orhan, A. (2012). Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Etkinliklerinin 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Yaşamımızdaki Elektrik Ünitesindeki Öğrenci Başarısına Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir.
• Ören, F. Ş., Ormancı, Ü., & Evrekli, E. (2014). Öğretmen adaylarının tercih ettikleri alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımları ile bu yaklaşımlara ilişkin öz-yeterlilikleri. Eğitim ve Bilim, 39(173).
• Senemoğlu, N., & Özçelik, D. A. (1989). Öğretmen adaylarına öğretmenlik bilgisi" kazandırma bakımından fen-edebiyat ve eğitim fakültelerinin etkililiği. Çağdaş Eğitim Dergisi, 14, 142-144.
• Shavelson, R. J., & Baxter, G. P. (1992). What we've learned about assessing handson science. Educational Leadership, 49(8), 20-25.
• Shkullaku, R. (2013). The Relationship between Self – efficacy and Academic Performance in the Context of Gender among Albanian Students. European Academic Research, 1(4), 467-478.
• Stears, M., & Gopal, N. (2010). Exploring alternative assessment strategies in science classrooms. South African Journal of Education, 30(4), 591-604.
• Stiggins, R. (2004). New assessment beliefs for a new school mission. Phi Delta Kappan, 86(1), 22-27.
• Sütçü, A., & Bulut, İ. (2015). Ortaokul matematik öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerini kullanma düzeylerine ilişkin yeterlik algılarının değerlendirilmesi. e-International Journal of Educational Research, 6(3).
• Şahin, Ç., & Öztürk, Y. A. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının alternatif ölçme-değerlendirme yöntemlerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 123-142.
• Tatar, N., & Ören, F.Ş. (2009). The Opinions of Classroom Teachers about Alternative Assessment Approaches. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 781-798.
• Vural, H. (2014). (Editör: Sözbilir, M., Neacşu, I). Alternatif Ölçme Değerlendirme Yöntemleri: Öğretmenler İçin Uygulama Kılavuzu, Erzurum Milli Eğitim Müdürlüğü, Erzurum: Akıl-Fikir Yayınları.
• Waters, F. H., Smeaton, P. S., & Burns, T. G. (2004). Action research in the secondary science classroom: Student response to differentiated, alternative assessment. American Secondary Education, 32(3), 89-104.
• Wiggins, G. (1989). The futility of trying to teach everything of importance. Educational Leadership, 47(3), 44-59.
• Woolfolk, A. E., & Hoy, W. K. (1990). Prospective teachers' sense of efficacy and beliefs about control. Journal of Educational Psychology, 82(1), 81.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yürekli, Ü.B. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematiğe Yönelik Öz-Yeterlik Algıları ile Tutumları Arasındaki İlişki. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Denizli.