EXAMİNİNG THE AWARENESS LEVELS OF HOUSEHOLD MEMBERS REGARDİNG SUSTAİNABLE FİNANCE, CARBON FOOTPRİNT AND ENVİRONMENTAL ISSUES

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 3, 379 - 388, 01.10.2025

Hatice Nur Tepe , Hatice Elanur Kaplan

https://doi.org/10.29106/fesa.1735131

Öz

Sustainability is one of the most important issues for living beings to continue their lives today. Sustainability is defined as ensuring that future generations have access to today's resources, which have economic, social and environmental dimensions. In order to provide these resources to future generations, it was deemed necessary to examine the current status of these resources and the awareness of the situation. In this context, sustainable finance, which covers the economic, social and environmental dimensions of sustainability, constitutes the subject of the research, examining the awareness levels of household members regarding carbon footprint and environmental problems. While sustainable finance addresses how finance interacts with economic, social and environmental issues, carbon footprint is a criterion used to show the negative effects of carbon emissions on the environment. Environmental awareness, on the other hand, refers to the individual's sensitivity to environmental problems and not harming the environment in their actions.
While the fact that these three intertwined variables were not addressed in an empirical study constitutes the original value of the research, the fact that it provides information specific to the province of Niğde shows another original aspect.
The research was conducted in the general screening model according to quantitative research methods, and the data were collected with the survey method. The survey form in question was created using the relevant literature, and its validity and reliability studies were conducted. The data were collected from 390 people over the age of 18 residing in Niğde province in 2024. The evaluation of the obtained data was carried out in a computer environment using the SPSS 22.0 statistics program. The research results showed that the awareness levels of household members regarding sustainable finance, carbon footprint and environmental issues were generally at a moderate level. Analyses made according to demographic characteristics revealed that there were no major differences in awareness levels depending on age, gender, marital status and education level. However, it was determined that female participants had higher awareness of sustainable finance issues than males, and other factors did not have a significant effect on awareness..

Anahtar Kelimeler

Sustainability , Sustainable Finance , Carbon Footprint , Awareness of Environmental Issues

HANE HALKI ÜYELERİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR FİNANS, KARBON AYAK İZİ VE ÇEVRESEL SORUNLARINA YÖNELİK FARKINDALIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Günümüzde canlıların yaşamlarını devam ettirmelerinde en önemli konularının başında sürdürülebilirlik gelmektedir. Sürdürülebilirlik ekonomik, sosyal ve çevresel boyutları olan gelecek nesillerin bugünkü kaynaklara erişmelerinin sağlanması olarak ifade edilmektedir. Gelecek nesillere bu kaynakların eriştirilmesi için öncelikli olarak bu kaynakların mevcut durumu ve duruma ilişkin farkındalığın incelenmesi gerekli görülmüştür. Bu kapsamda sürdürülebilirliğin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarını kapsayan sürdürülebilir finans, karbon ayak izi ve çevre sorunlarına yönelik hanehalkı üyelerinin farkındalık düzeylerinin incelenmesi araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Sürdürülebilir finans, finansmanın ekonomik, sosyal ve çevresel konularla nasıl etkileşime girdiğini ele alırken, karbon ayak izi, karbon emisyonlarının çevre üzerindeki olumsuz etkilerini göstermek için kullanılan bir ölçüt niteliğindedir. Çevresel farkındalık ise bireyin yaptığı eylemlerde çevreye zarar vermemesi ve çevre sorunlarına yönel duyarlılığını ifade etmektedir.
İç içe olan bu üç değişkenin ampirik bir çalışmada ele alınmamış olması araştırmanın özgün değerini oluştururken, Niğde ili özelinde bilgiler sunması da diğer bir özgün tarafını göstermektedir.
Araştırma nicel araştırma yöntemlerine göre genel tarama modelinde gerçekleştirilmiş olup, veriler anket yöntemi ile toplanmıştır. Söz konusu anket formu ilgili literatürden faydalanılarak oluşturulmuş, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Veriler 2024 yılında Niğde ilinde ikamet eden 18 yaş üzerinde 390 kişiden toplanmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesi bilgisayar ortamında SPSS 22.0 istatistik programı aracılığı ile gerçekleştirilmiştir.
Araştırma sonuçları, hane halkı üyelerinin sürdürülebilir finans, karbon ayak izi ve çevresel sorunlara yönelik farkındalık düzeylerinin genellikle orta seviyede olduğunu göstermiştir. Demografik özelliklere göre yapılan analizler, yaş, cinsiyet, medeni durum ve eğitim düzeyine bağlı olarak farkındalık düzeylerinde büyük farklılıklar olmadığını ortaya koymuştur. Ancak kadın katılımcıların sürdürülebilir finans konularında erkeklere göre daha yüksek farkındalık sergilediği, bunun dışında diğer faktörlerin farkındalık üzerinde belirgin bir etkisinin bulunmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik , Sürdürülebilir Finans , Karbon Ayak İzi , Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalık

Etik Beyan

Üniversitemiz Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu öğretim üyesi Doç. Dr. Hatice Elanur KAPLAN ve önlisans öğrencisi Hatice Nur TEPE’nin yürütücülüğünü yaptığı “Hane Halkı Üyelerinin Sürdürülebilir Finans, Karbon Ayak İzi ve Çevresel Sorunlarına Yönelik Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi” konulu araştırma etik yönden incelenmiş olup etik açıdan uygunluğuna, oy birliği ile karar verilmiştir. Karar örneği ek dosya olarak eklenmiştir.

Kaynakça

• Akıllı, H., Kemahlı, F., Okudan, K., & Polat, F. (2008). Ekolojik Ayak İzinin Kavramsal İçeriği Ve Akdeniz Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi’nde Bireysel Ekolojik Ayak İzi Hesaplaması. Akdeniz Iıbf Dergisi, 8(15), 1-25.
• Arı, R. (2023). Çevre Bilinci Ve Kirliliği Arasındaki İlişki: Ampirik Bir Çalışma (Yüksek Lisans Tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Ada, S. (2022). Sürdürülebilir Finans Yaklaşımı Çerçevesinde Yeşil Bankacılık Ve Yeşil Finansman Araçları. (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Akkor, Ö. (2018). Sürdürülebilir Yaşama Yönelik Çevre Eğitimi Aracı Olarak Ekolojik Ayak İzinin Uygulanması Ve Değerlendirilmesi (Doktora Tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa
• Amel-Zadeh, A., & Serafeim, G. (2018). Why And How İnvestors Use Esg İnformation: Evidence From A Global Survey. Financial Analysts Journal, 74(3), 87-103.
• Bashir, M. F., Ma, B., Bashir, M. A., Radulescu, M. Ve Shahzad, U. (2022). Investigating The Role Of Environmental Taxes And Regulations For Renewable Energy Consumption: Evidence From Developed Economies. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 35(1), 1262-1284.
• Bülbül, H., Büyükkeklik, A., Topal, A. Ve Özoğlu, B. (2020). The Relationship Between Environmental Awareness, Environmental Behaviors And Carbon Footprint İn Turkish Households. Environmental Science And Pollution Research, 27(20), 25009-25028.
• Çakır, M.İ. (2023). Türk Bankacılık Sektöründe Sürdürülebilir Finansın Gelişimi Ve Geleceği. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Friede, G., Busch, T., & Bassen, A. (2015). Esg And Financial Performance: Aggregated Evidence From More Than 2000 Empirical Studies. Journal Of Sustainable Finance & Investment, 5(4), 210-233.
• George, D., & Mallery, M. (2010). Spss For Windows Step By Step: A Simple Guide And Reference (17.0 Update, 10a Ed.). Boston: Pearson.
• Gifford, R. (2011). The Dragons Of İnaction: Psychological Barriers That Limit Climate Change Mitigation And Adaptation. American Psychologist, 66(4), 290-302.
• Guenster, N., Bauer, R., Derwall, J., & Koedijk, K. (2011). The Economic Value Of Corporate Eco-Efficiency. European Financial Management, 17(4), 679-704.
• Gürbüz, I. B., Nesirov, E. Ve Ozkan G. (2021). Investigating Environmental Awareness Of Citizens Of Azerbaijan: A Survey On Ecological Footprint. Environment, Development And Sustainability, 23, 10378-10396.
• Hickel, J. (2020). Less İs More: How Degrowth Will Save The World. London: Penguin Random House.
• Ivanova, D., Stadler, K., Steen-Olsen, K., Wood, R., Vita, G., Tukker, A., & Hertwich, E. G. (2016). Environmental İmpact Assessment Of Household Consumption. Journal Of Industrial Ecology, 20(3), 526-536.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kollmuss, A., & Agyeman, J. (2002). Mind The Gap: Why Do People Act Environmentally And What Are The Barriers To Pro-Environmental Behavior? Environmental Education Research, 8(3), 239-260.
• Moser, S. C. (2017). Communicating Climate Change Adaptation And Resilience. Oxford Research Encyclopedia Of Climate Science.
• Poortinga, W., Whitmarsh, L., Steg, L., Böhm, G., & Fisher, S. (2019). Climate Change Perceptions And Their İndividual-Level Determinants: A Cross-European Analysis. Global Environmental Change, 55, 25-35.
• Schoenmaker, D., & Schramade, W. (2018). Principles Of Sustainable Finance. Oxford University Press.
• Steg, L., & Vlek, C. (2009). Encouraging Pro-Environmental Behaviour: An İntegrative Review And Research Agenda. Journal Of Environmental Psychology, 29(3), 309-317.
• Şama, E. (2003). Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2),99-110.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th Ed.). Boston: Pearson.
• Wiedmann, T., & Minx, J. (2008). A Definition Of 'Carbon Footprint'. Ecological Economics Research Trends, 1(1), 1-11.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). Spss Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık, 49-50