GÜNÜMÜZ ETİĞİNİN EPİSTEMOLOJİK İKİLEMLERİ

Yıl 2006, Sayı: 2, 73 - 81, 01.09.2006

Harun Tepe

Öz

Çağdaş etik sıkça kendisinin epistemolojik temellerine ilişkin sorularla karşı karşıya gelmekte. Hatta bu türden sorunların etiğin ana ilgi alanı haline geldiğini söylemek bile yanlış olmaz.Öte yandan etiğin temellerine ilişkin sorular da çoğunlukla ikilemlerle sonuçlandı. Bu ikilemlerden ilki normatiflik ikilemidir. Etik normatif midir? Etik bilgi mümkün müdür? Normlardan oluşan bir alan bilgi alanı olabilir mi? Etik önermelerin doğru ya da yanlış olmaları mümkün müdür? Bu ve benzeri sorularla dile gelen bu ikilem bugün çağdaş etiğin ana tartışma konuları arasındadır. Bunun kadar eski bir başka ikilem de nesnellik ikilemidir. “Etik yargılar nesnel midir? “Etik olgulardan söz edilebilir mi?” “Değerler, fizik nesneler gibi dünyanın bir parçası mıdır?” gibi sorularla dile gelen nesnellik sorunu, bir yandan ontolojik bir sorun iken bir yandan epistemolojik bir sorun niteliği taşımaktadır. Son olarak “Hangi ilkelerin ya da önermelerin doğru olduğunu bize gösterecek herhangi bir ölçüt var mıdır?”, “Doğru olanı yapmak için haklı gerekçelere sahip miyiz?”, “Etik eylemde bulunmak temellendirilebilir mi?” gibi sorularla dile gelen temellendirme ikileminden söz edebiliriz. Aslında bu tür ikilemlerle karşılaşılmasının ya da karşılaşıldığını düşünmenin temelinde de bu tür ontolojik ve epistemolojik karıştırmalar yatmaktadır

Anahtar Kelimeler

Normatiflik, etik olgular, etik bilgi, etikte doğruluk, etikte nesnellik, etikte temellendirme

The Dilemmas of Contemperary Ethics

Öz

Contemporary ethics has often faced questions concerning its epistemological foundations. Thus epistemological problems of ethics have become main interest in ethics today. However questions raised about the foundation of ethics have mostly ended in dilemmas. Today, moral dilemmas or epistemological dilemmas of ethics pose a challenge to contemporary ethics in the form of questions like, “Is ethics normative?”, “Can a norm giving activity be called as philosophical?” “Is there any ethical knowledge?”, “Are the statements of ethics bearers of truth-values? (these questions related to what l call Normativity Dilemma); or the questions like, ”Are ethical judgments objective? Are values part of the world, out there, in the way that physical objects are?”, (these questions relate to what l call Objectivity Dilemma); and the questions like “Is there any criterion to see which principles are correct?”, “Do we have good reasons to do what is right?”, “Can acting ethical be ever justified?” (that these questions relate to what l call Justification Dilemma). This paper will tackle the epistemological foundations of these dilemmas and try to demonstrate the fallacy that lies on these dilemmas.

Anahtar Kelimeler

Normativity, Moral Facts, Ethical Knowledge, Truth in Ethics, Objectivity in Ethics, Justification in Ethics

Kaynakça

• (The Dilemmas of Contemperary Ethics)