THE PUISSANCE OF DESIRE IN THE AGE OF CYNICISM: RETHINKING POLITICS BEYOND IDEOLOGY

Yıl 2018, Sayı: 25, 145 - 161, 01.04.2018

Serhat Celâl Birdal

Öz

Referring to the thought of Deleuze and Guattari, this study will focus on the potentials that the concept of desire could offer in order to rethink radical politics. Firstly, a problematic break regarding the concept of desire will be realised and, in this context, it will be pointed out that desiring could not be understood in terms of the logic of ‘benefit’, ‘taboo’ or ‘lack’ and as the psychical production of ‘dreams’ or ‘phantasms’; then the concept will be redefined in terms of the real and material production of society. Such a problematic break will be brought together with an inquiry upon the validity of the concept of ideology. In this respect, it will be asked whether the “false consciousness” approach of ideology is adequate in order to comprehend the ‘irrational’ political attitudes of people and it will be suggested that politics is being operated on the plane of unconscious social investments of desire before on the plane of conscious ideological investments of interest. It will be argued that in an age in which the cynical attitude as a collective mood constantly deactivates people in terms of political action, one of the most effective ways of overcoming cynicism would be through extricating the creative and productive potentials of desire.

Anahtar Kelimeler

Cynicism, Desire, Ideology, Politics, Deleuze

SİNİZM ÇAĞINDA ARZUNUN KUVVETİ: İDEOLOJİNİN ÖTESİNDE POLİTİKAYI YENİDEN DÜŞÜNMEK

Öz

Bu makalede, Deleuze ve Guattari’nin düşüncesine başvurarak, arzu kavramının radikal politikayı yeniden düşünebilmek için sağlayacağı olanaklara odaklanılacaktır. Öncelikle, arzu kavramına dair bir problematik kopuş gerçekleştirip, arzulamanın ‘yarar-fayda’, ‘yasak’, ‘eksiklik’ gibi terimlerle ve ‘düşler’ ya da ‘fantazmaların’ psişik üretimi bağlamında anlaşılamayacağı gösterilecek ve kavram toplumsallığın maddi ve gerçek üretimi bağlamında yeniden tarif edilecektir. Arzu kavramına dair gerçekleştirilecek problematik kopuş, ideoloji kavramının geçerliliğine dair bir sorgulamayı da beraberinde getirecektir. Bu bağlamda, ideolojinin “yanlış bilinç” yaklaşımının, insanların irrasyonel gözüken siyasal tercihlerini anlayabilmek açısından yetersiz kaldığına işaret edilecek ve politikanın bilinçli ideolojik çıkar yatırımlarından önce, bilinçdışı toplumsal arzu yatırımları düzeyinde işlediği iddia edilecektir. Sinik tavrın kolektif bir ruh hali olarak insanları politik eylem düzeyinde etkisizleştirdiği çağımızda, sinizmden sıyrılabilmenin en etkili yollarından birinin arzunun üretici ve yaratıcı kuvvetlerini açığa çıkarabilmekten geçtiği öne sürülecektir

Anahtar Kelimeler

Sinizm, Arzu, İdeoloji, Politika, Deleuze

Kaynakça

• Butler, Judith, Subjects of Desire: Hegelian Reflections in Twentieth-Century France, Columbia University Press, New York, 1987
• Deleuze, Gilles, “Kapitalizm ve Arzu Üzerine”, Issız Ada ve Diğer Metinler, (yay. haz. David Lapoujade), çev: Ferhat Taylan, Bağlam Yayınları, İstanbul, 2009, s. 405- 422
• ________________ Bergsonculuk, çev: Hakan Yücefer, Otonom Yayınları, İstanbul, 2010a
• ________________Nietzsche ve Felsefe, çev: Ferhat Taylan, Norgunk Yayınları, İstanbul, 2010b
• ________________Anlamın Mantığı, çev: Hakan Yücefer, Norgunk Yayınları, İstanbul, 2015
• _______________ Fark ve Tekrar, çev: Burcu Yalım ve Emre Koyuncu, Norgunk Yayınları, İstanbul, 2017
• Deleuze, Gilles ve Félix Guattari, A Thousand Plateaus: Capitalism and Schizophrenia, çev: Brian Massumi, University of Minnesota Press, London, 1987
• ________________ Anti-Ödipus: Kapitalizm ve Şizofreni 1, çev: Fahrettin Ege, Hakan Erdoğan, Mustafa Yiğitalp, Bilim ve Sosyalizm Yayınları, Ankara, 2012
• Goodchild, Philip, Deleuze&Guattari: Arzu Politikasına Giriş, çev: Rahmi G. Öğdül, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2005
• Marx, Karl, Louis Bonaparte’ın 18 Brumaire’i, çev: Sevim Belli, Sol Yayınları, Ankara, 2002
• Massumi, Brian, Kapitalizm ve Şizofreni İçin Kullanıcı Rehberi, çev: Fahrettin Ege, Bilim ve Sosyalizm Yayınları, Ankara, 2013
• Platon (Eflatun), Şölen, çev: Azra Erhat, Sabahattin Eyüboğlu, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1958
• Reich, Wilhelm, “What is Class Consciousness?”, Sex-Pol Essays (1929-1934), (Der.) Lee Baxandall, Vintage Books, New York, 1972, s.277-358
• Thoburn, Nicholas, Deleuze, Marx ve Politika, çev: Ali Utku, Mukadder Erkan, Otonom Yayınları, İstanbul, 2009