AYER’İN EMOTİVİZM’İNDE ETİK İFADELERİN BİLİŞSEL İMKÂNI

Yıl 2021, Sayı: 31, 375 - 392, 12.05.2021

Resul Yüksel

Öz

Ayer, ahlaki ifadelerin esasında duyguların dışavurumu olduğunu iddia eder. Bu manada onun emotivizmi, ahlaki ifadelerin bilgilendirici işlevini reddettiği için gayri-bilişselci bir görüş içerisinde yer alır. Çünkü etik önermeler, Ayer’in geliştirmiş olduğu doğrulama ilkesinin ölçütlerini yerine getiremez. Ayer’e göre bir önermenin doğrulama ölçütünden geçebilmesi için ya analitik olarak doğrulanabilmesi ya da olgusal bir mahiyete sahip olması gerekir. Fakat Moore’nin açık soru argümanının gösterdiği üzere etik önermeler, analitik olarak doğrulanamazlar. Etik önermelerin, deneysel olarak da doğrulanamayacağı, doğrulama ilkesi tarafından gösterilmiştir. Buna göre ahlaki ifadelerde yer alan iyi, kötü, doğru, yanlış gibi terimler, bir takım duygusal dışavurumlar olduğundan bunların epistemolojik bir işlevi yoktur. Fakat doğrulama ölçütünün ve açık soru argümanının yüzleşmek zorunda kaldığı problemler, Ayer’in emotivizminin sorgulanmasını beraberinde getirmiştir. Bu problemler, etik ifadeler gibi bilimsel ifadelerin de özünde metafiziksel birtakım muhtevalar barındırdığı ile analitik ve olgusal olmayan önermelerin de doğru tanımlar yapabileceği iddialarıdır.

Anahtar Kelimeler

Ayer, Emotivizm, Doğrulama ilkesi, açık soru argümanı, Ahlaki önerme, etik terim, analitik

THE COGNITIVE POSSIBILITY OF ETHICAL STATEMENTS IN AYER’S EMOTIVISM

Öz

Ayer claims that moral statements are essentially expressions of feeling. In this sense, his emotivism advocates non-cognitive aproach for it denies the informative function of moral statements. Since ethical propositions cannot fulfill the criteria of the verification principle he developed. According to Ayer, a proposition can pass the verification criterion provided that it must be either verified analytically or have a factual essence. However as Moore’s open question argument, ethical propositions cannot be verified analitically. The principle of verification also demonstrated that ethical propositions cannot be justified empirically. For this reason, terms such as good, bad, right and wrong in moral statements are emotianal expressions, so these don’t have an epistemological function. But the problems that the verification criterion and the open questions argument faced up brought along the calling Ayer’s emotivism into question. These problems are the claims that scientific statements, alike ethical statements, contains metapysical ingredient and non-analytical and non-factual statements can also make correct definitions.

Anahtar Kelimeler

Ayer, Emotivism, Verification, open question argument, ethical propositions, ethical terms, analitic

Kaynakça

• Altuner, İlyas, “Ayer’ın Metafizik Eleştirisi: Felsefenin Çıkmaz Sokağı Olarak Metafizik.” Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8, s. 2 (2011): 579-587.
• Ayer, Alfred J., Language, Truth and Logic. Londra: Penguin Books, 1971.
• Ayer, Alfred J., “On The Analysis of Moral Judgments.” Philosophical Essays. London: Palgrave Macmillan (1972): 231-249.
• Ayer, Alfred J., “The Principle of Verifiability”, Mind 45, s. 178 (1936): 199-203.
• Ayer, Alfred J., “The Criterion of Truth.” Analysis 3, s. 1/2 (1935): 28-32.
• Fisher, Andrew, Metaethics-An Introduction. Durham: Acumen Publishing, 2011.
• Geach, Peter T., “Assertion.” The Philosophical Review 74, s. 4 (1965): 449-465.
• Grossman, Neal, “Metaphysical Implications of the Quantum Theory”, Synthese 35, s. 1. (1977): 79-97.
• Kant, Immanuel, Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesi. Çeviren İoanna Kuçuradi. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 2002.
• Kuhn, Thomas S., The Structure of Scientific Revolutions. Chicago: The Universite of Chicago Press, 1970.
• Mill, John Stuart, Faydacılık. Çeviren Nazmi Coşkunlar. İstanbul: MEB Yayınları, 1986.
• Miller, Alexander, “Emotivism and the Verification Principle.” Proceedings of the Aristotelian Society 98, s. 98 (1998): 103-124.
• Moore, George E., Principia Ethica. Revised Editon, ed. Thomas Baldwin. Camridge: Cambridge University Press, 1993.
• Peat, F. David, From Certainty To Uncertainty. Washington: Joseph Henry Press, 2002.
• Rajabov, Eldeniz, “Karl Popper’in Eleştirel Akılcılığı ve Din Felsefesine Yansımaları.” Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, 2008.
• Satris, Stephan, Ethical Emotivism. Leiden: Martinus Nijhoff Publishers, 1987.
• Schroder, Mark, Noncognitivism in Ethics. London and New York: Routledge, 2010.
• Shafer-Landau, Russ, Moral Realism: A Defence. Oxford: Clarendon Press, 2003.
• Stevenson, Charles L., Ethics and Language. New Haven: Yale University Press, 1958.
• Stevenson, Charles L., “The Emotive Meaning of Ethical Terms”, Mind 46, s. 181 (1937): 14-31.
• Wittgenstein, Ludwig, Felsefi Soruşturmalar. Çeviren Deniz Kanıt. İstanbul: Totem Yayıncılık, 2006.
• Wittgenstein, Ludwig, Lectures & Conversation on Aesthetics, Psychology and Religious Belief. California: University of California Press, 1967.
• Zahavi, Dan, Husserl’in Fenomenolojisi. Çeviren Seçim Bayazıt. İstanbul: Say Yayınları, 2018.