MERHAMET, ACI VE KURTULUŞ: YAŞAMIN ANLAMSIZLIĞI KARŞISINDA SCHOPENHAUER VE NIETZSCHE

Yıl 2023, Sayı: 35, 1 - 23, 20.05.2023

Adnan Esenyel

https://doi.org/10.53844/flsf.1229531

Öz

İnsanın temel duygu durumlarından birisi olan merhamet Schopenhauer ve Nietzsche’nin düşünce dünyasında birbirine tümüyle zıt olan iki konum işgal etmektedir. Merhamet Schopenhauer için temel etik değer olarak insanın bu kötücül dünyadan kurtuluşunun anahtarlarından birisini temsil ederken Nietzsche için merhamet, sürü içgüdüsüne sahip insanın kendi zayıflığını örtbas etmek ve bu zayıflığı bizzat yaşamın kendisine aktararak onu değerden düşürmek için kullandığı bir araca dönüşür. Schopenhauer doğrudan dünyanın bir yorumundan hareketle onun ıstırabını ve sefaletini bir veri kabul ederek böylesi bir gerçekliği yaşayan her canlıya ancak merhametle yaklaşılması gerektiğini ileri sürer. Oysa Nietzsche bizzat insanın dünyayı yorumlama eylemini analiz ederek, merhametin bir dünya yorumu olarak çok derinlerde bir takım yaşam karşıtı yozlaşmış güdüleri sakladığını ifşa eder. Makalenin amacı söz konusu iki farklı başlangıç noktasını temele alarak merhamet eyleminin bu iki filozofun düşüncesinde sahip olduğu anlam katmanlarını aydınlatmaktır.

Anahtar Kelimeler

Schopenhauer, Nietzsche, Merhamet, Ahlak, Yaşamın Anlamsızlığı, Sürü İçgüdüsü., Compassion, Morality, The Meaninglessness of Life, Herd Instinct.

COMPASSION, PAIN AND SALVATION: SCHOPENHAUER AND NIETZSCHE BEFORE THE MEANINGLESSNESS OF LIFE

Öz

Compassion as one of the fundamental emotions of humankind occupies a completely opposite place in the thought of Schopenhauer and Nietzsche. For Schopenhauer compassion as a cardinal ethical value represents a key for the salvation of mankind from this malicous World whereas for Nietzsche compassion becomes a tool that the person with herd instinct uses to cover its own weakness and to depreciate life by transferring his own weakness to life itself. Based on a direct interpretation of the world, Schopenhauer accepts its suffering and misery as a given data and claims that every living being that experiences such a reality should only be approached with compassion. Whereas Nietzsche by analyzing the human act of interpreting the world, reveals that compassion, as a world interpretation, hides a number of life denying degenerate motives deep down. Based on these two different starting points the aim of the article is to illuminate the layers of meaning that the act of compassion has in the thoughts of these two philosophers.

Anahtar Kelimeler

Compassion, Morality, The Meaninglessness of Life, Herd Instinct.

Kaynakça

• Ay, Volkan. “Nietzsche’de ‘Merhamet’ Kavramının Yeniden Değerlendirilmesi”, Beytülhikme: An International Journal of Philosophy, Vol. 3 Issue 1 , (2013), 199-215.
• Beiser, Frederick. Dünya Acısı- Alman Felsefesinde Kötümserlik, Çeviren: Nagehan Yanar, İstanbul: Say Yayınları, 2022.
• Calderon de la Barca. Hayat Bir Rüyadır, Çeviren: Başar Sabuncu İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
• Cartwright, David. “Schopenhauer's Compassion and Nietzsche's Pity” Schopenhauer Jahrbuch 69: (1988), 557-567.
• Cartwright, David. “Kant, Schopenhauer, and Nietzsche on the Morality of Pity”, Journal of the History of Ideas, Vol. 45, No. 1 (1984), pp. 83-98.
• Esenyel, Adnan. Nietzsche Sokrates’i Neden Öldürdü? Ankara: Fol Yayınları, 2020.
• Hume, David. A Treatise of Human Nature, Vol.1. Edited by David Fate Norton & Mary J. Norton. Oxford: Oxford University Press, 2011.
• Kuçuradi, Ioanna. Nietzsche ve İnsan, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu, 1999.
• Nietzsche Friederich. Der Antichrist, Kritische Studienausgabe Band 6, hersg. von Giorgio Colli & Mazzino Montinari, München: de Gruyter, 1999.
• Nietzsche, Friederich. Die fröhliche Wissenschaft, Kritische Studienausgabe Band 3, hersg. von Giorgio Colli & Mazzino Montinari, München: de Gruyter, 1999.
• Nietzsche, Friederich. Ecce Homo, Kritische Studienausgabe Band 6, hersg. von Giorgio Colli & Mazzino Montinari, München: de Gruyter, 1999.
• Nietzsche, Friederich. Menschliches, Allzumenschliches, Kritische Studienausgabe Band 2, hersg. von Giorgio Colli & Mazzino Montinari, München: de Gruyter, 1999.
• Nietzsche, Friederich. Morgenröthe, Kritische Studienausgabe Band 3, hersg. von Giorgio Colli und Mazzino Montinari, München: de Gruyter, 1999.
• Nietzsche, Friederich. Zur Genealogie der Moral, Kritische Studienausgabe Band 5, hersg. von Giorgio Colli & Mazzino Montinari, München: de Gruyter, 1999.
• Reginster, Bernard. “Schopenhauer, Nietzsche and Wagner”, A Copmpanion to Schopenhauer içinde, ed. by Bart Vandenabeele, Sussex: Wiley- Blackwell, (2012) pp. 349-366.
• Schopenhauer, Arthur. Die Welt als Wille und Vorstellung, Zürich: Diogenes Verlag, 1977.
• Schopenhauer, Arthur. İstemenin Özgürlüğü Üzerine, Çeviren: Adnan Esenyel, Ankara: Fol Yayınları, 2021.
• Schopenhauer, Arthur. Parerga und Paralipomena II, Zürich: Diogenes Verlag, 1977.
• Schopenhauer, Arthur. Über die Grundlage der Moral, Kleinere Schriften II, Zürich: Diogenes Verlag, 1977.
• Wicks, Robert. “Schopenhauerian Moral Awareness as a Source of Nietzschean Nonmorality” Journal of Nietzsche Studies, No. 23 (2002), pp. 21-38.