ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN KİŞİSEL DEĞİŞKENLERE GÖRE FARKLILIKLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 169 - 190, 30.12.2017

Esma Ülkü Kaya

Öz

Çalışmada üniversite öğrencilerinin kişilik özelliklerinin kişisel değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini inceleme amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini bir kamu üniversitesinin İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme bölümü öğrencileri oluşturmuştur. Katılımcıların kişilik özellikleri, Beş Faktör Kişilik Envanteri (Benet-Martinez ve John, 1998) ile ölçümlenmiş olup, çalışmaya toplam 380 öğrenci katılmıştır. Araştırmada keşfedici faktör analizi sonucunda, envanterin 6 faktörlü bir yapı gösterdiği belirlenmiş ve faktörler; görev odaklı sorumluluk ve fikir odaklı açıklık, dışadönüklük, nevrotiklik, olumsuz eğilimli sorumluluk, yetenek odaklı açıklık ve uyumluluk faktörü şeklinde adlandırılmıştır. Faktör analizi sonuçları, çalışmanın orijinalinden (Benet-Martinez ve John, 1998) farklı olarak, envanterin açıklık ve sorumluluk kişilik alt ölçeklerinin hem ayrı faktörler hem de ortak özellikler gereği (görev ve fikir odaklılık) tek bir faktör olarak yer aldığını göstermiştir. Bağımsız örneklemler t testi sonuçlarına göre ise kişilik özelliklerinin kısmen öğretim şekli, yaş, cinsiyet ve sınıf değişkenlerine göre farklılık gösterdiği ancak gelir düzeyi değişkenine göre farklılık göstermediği tespit edilmiştir. T testi sonuçları kişisel değişkenlere göre özellikle nevrotiklik kişilik özelliği itibariyle farklılıklar olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Kişilik Özellikleri, Öğretim Şekli, Yaş, Cinsiyet

Kaynakça

• ATARI, Mohammad, BARBARO, Nicole, SELA, Yael, SHACKELFORD, Todd K. and CHEGENI, Razieh, “The Big Five Personality Dimensions and Mate Retention Behaviors in Iran”, Personality and Individual Differences, 104, 2017, s.286-290
• BASIM, H. Nejat, BEGENİRBAŞ, Memduh and CAN YALÇIN, Rukiye, “Effects of Teacher Personalities on Emotional Exhaustion: Mediating Role of Emotional Labor”, Educational Sciences: Theory&Practice, 13 (3), 2013, s.1488-1496
• BASIM, H. Nejat, ÇETİN, Fatih ve TABAK, Akif, “Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Kişilerarası Çatışma Çözme Yaklaşımlarıyla İlişkisi”, Türk Psikoloji Dergisi, 24 (63), Haziran 2009, s.20-34
• BENET-MARTINEZ, Veronica and JOHN, Oliver P., “Los Cinco Grandes Across Cultures and Ethnic Groups: Multitrait Multimethod Analyses of the Big Five In Spanish and English”, Journal of Personality and Social Psychology, Vol.75, No.3,1998, s.729-750
• ÇELEBİ, Nurhayat ve UĞURLU, Baran, “Resmi Liselerde Çalışan Öğretmenlerin Kişilik Özelliklerinin Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, Yıl:7, Sayı:18, Aralık 2014, s.537-569
• DENİZ, Ümit ve KESİCİOĞLU, Oğuz Serdar, “Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Kişilik Özelliklerinin Bazı Değişkenlerle İlişkisinin İncelenmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), Cilt:13, Sayı:2, Ağustos 2012, s.1-13
• DOĞAN, Tayfun, “Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Öznel İyi Oluş”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14 (1), 2013, s.56-64
• DURAK BATIGÜN, Ayşegül ve KILIÇ, Nevin, “İnternet Bağımlılığı ile Kişilik Özellikleri, Sosyal Destek, Psikolojik Belirtiler ve Bazı Sosyo-Demografik Değişkenler Arasındaki İlişkiler”, Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), Haziran 2011, s.1-10HEMYARI, Camellia,
• ZOMORODIAN, Kamiar, AHRARI, Iman, TAVANA, Samar, PARVA, Mohammad, PAKSHIR, Keyvan, JAFARI, Peyman and SAHRAIAN, Ali, “The Mutual Impact of Personality Traits on Seating Preference and Educational Achievement”, Eur. J. Psychol. Educ., 28, 2013, s.863-877
• HIRSCHI, Andreas, “The Role of Chance Events in the School-to-Work Transition: The Influence of Demographic, Personality and Career Devolopment Variables”, Journal of Vocational Behavior, 77, 2010, s.39-49
• KORPERSHOEK, Hanke, KUYPER, Hans and VAN DER WERF, M.P.C., “The Role of Personality in Relation to Gender Differences in School Subject Choices in Pre-University Education”, Sex Roles, 67, 2012, s.630-645
• LAKHAL, Sawsen, SEVIGNY, Serge, and FRENETTE, Eric, “Personality and Student Performance on Evaluation Methods Used in Business Adminisration Courses”, Educ. Asse. Eval. Acc., 27, 2015, s.171-199