A Mamluk Bey in London: Muhammad Bey El-Elfî (October-December 1803)

Yıl 2015, Cilt: 9 Sayı: 17, 41 - 69, 17.12.2015

Selda Güner

https://doi.org/10.19060/gab.99554

Öz

This study aims to explain that after the Napoleonic invasion of Egypt, the decadence of Mamluk Beys the traditional actors in the Egyptian domestic politics, and one of them, Muhammad Bey el-Elfî’s solution seeking in London. Elfî was the last great Mamluk Bey in Egypt. After the invasion of Egypt, his relations with Sublime Porte and England and also other Mamluk factions have not been clarified completely. In addition Elfî’s power was based on his household and economic dignity. For this reason Elfî Bey can be considerd as one of the representatives of the ‘ancien regime’ of Ottoman Egypt. In that case, struggles between Mamluk factions and Egypt become an international issue in the eyes of Britain and France. Elfî Bey, seeking an answer the question of How to survive the Mamluks?, asked for help from Britain. It is very obvious that England supported the Sublime Port against Bonaparte and also mediated between the Sublime Porte and the Mamluks. Even this was the reason for his travel to London. So it will be described his activities in the October-December 1803 in London on behalf of Memluks. The National Archives documents (in Britain), The Ottoman archive and news about Elfî Bey and his activities in London in Brtish press elucidated this issue.

 

Anahtar Kelimeler

-

Londra’da Bir Memlûk Beyi: Muhammed Bey Elfî (Ekim-Aralık 1803)

Öz

Bu çalışma Mısır’ın Napoleon Bonaparte tarafından işgalini müteakip, Mısır siyasetinin geleneksel aktörleri olan Memlûk beylerinin zevalinden ve onlardan biri, Muhammed Bey Elfî’nin Mısır Memlûkleri için çare arayışlarını anlatmayı amaçlamaktadır. Elfî Bey, Mısır’ın gördüğü son büyük Memlûk beyidir. Onun Mısır’ın işgalinden sonra gerek Bâbıâli ve İngiltere, ayrıca sair Memlûk hizipleriyle ilişkileri tam manasıyla açıklığa kavuşmuş değil. Diğer taraftan Elfî Bey iktidarını, hanesinden ve Kahire’de sağladığı iktisadî itibardan almaktadır. Bu sebeple Elfî Bey’i Osmanlı Mısır’ının eski rejiminin temsilcilerinden biri olarak değerlendirmek mümkündür. Bu vaziyette, Memlûklerin kendi aralarındaki iktidar mücadelesi ve Mısır, Fransa ve İngiltere nezdinde beynelmilel bir mesele haline gelmiştir. Memlûkler nasıl kurtulur? Sorusuna bir cevap arayan Elfî Bey, Bonaparte karşısında Bâbıâli yanında yer alan ve Bâbıâli’nin Memlûkleri ortadan kaldırma siyasetinde iki taraf arasında arabuluculuk yapan İngiltere’nin yardımını istedi. Hatta Londra’ya yaptığı seyahatin sebebi de bu maksatladır. Burada Ekim-Aralık 1803 tarihleri arasında Muhammed Bey Elfî’nin Londra’da Memlukler adına bulunduğu dönemdeki faaliyetleri anlatılacaktır. Bu konuda dönemin İngiliz basınında Elfî Bey ve faaliyetleriyle ilgili yer alan haberlerin yanı sıra İngiliz ve Osmanlı Arşiv belgelerinden istifade edilmiştir.

 

Anahtar Kelimeler

Mısır, Memlûkler, Muhammed Bey Elfî, İngiltere, Osmanlı İmparatorluğu, Fransa