Sportif Performansla İlişkili En Çok Araştırılan Genler: Literatür İncelemesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 152 - 173, 17.03.2024

Mustafa Tolu Davut Atılgan

Öz

Sporcuların yeteneklerinin kökeni ‘doğuştan mı yoksa sonradan mı kazanıldığı’ uzun süredir tartışılan bir konudur. Bu tartışma genetik faktörlerin spor performansındaki rolünün giderek daha fazla kabul görmesiyle yeni bir boyut kazanmıştır. Genetik testlerin gelişimi, atletik performansın belirlenmesinde ve sporcuların yeteneklerinin anlaşılmasında önemli bir araç haline gelmiştir. Bu çalışmada atletik performansı etkileyen genler ve genetik testlerin spor yeteneği tespitindeki kullanımı üzerine yapılan mevcut literatürü kapsamlı bir şekilde incelemektedir. Araştırma, bilimsel makaleler, inceleme yazıları ve meta-analizler dâhil olmak üzere çeşitli kaynaklardan toplanan verilere dayanmaktadır. Bu literatür incelemesinin amacı genetik faktörlerin atletik performans üzerindeki etkisini derinlemesine anlamak ve genetik testlerin sporcu seçimi ve yetenek taramasındaki rolünü değerlendirmektir. Araştırma aynı zamanda genetik testlerin uygulanmasının etik boyutlarını ve bu testlerin spor dünyasındaki potansiyel etkilerini de ele almaktadır. Araştırma, genetik faktörlerin sporcuların fizyolojik uygunlukları, antrenmana adaptasyon kapasiteleri ve sakatlık risklerinin anlamada kritik bir yol oynadığını ortaya koymuştur. Genetik testler, bireylerin kendi fizyolojik ve morfolojik özelliklerine en uygun spor dallarına yönlendirilmesinde önemli bir araç olarak öne çıkmaktadır. Bu literatür incelemesi, genetik testlerin sporcu seçimi ve yetenek taramasında kullanımının artan önemini vurgulamaktadır. Ancak bu testlerin uygulanmasının ayrımcılık ve mahremiyet ihlali gibi etik sorunlara yol açabileceği de tartışılmıştır. Araştırma, genetik testlerin etik ve sorumlu bir şekilde kullanılmasının önemini vurgulamaktadır. Spor yöneticileri ve antrenörlerin, genetik testlerin sonuçlarını sporcu seçimi ve yetenek taramasında dikkatli bir şekilde kullanmaları gerektiği önerilmektedir. Ayrıca genetik testlerin kullanımı konusunda daha fazla araştırma yapılması ve etik standartların geliştirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu çalışma, genetik testlerin spor bilimindeki rolünü anlamak için önemli bir adım oluşturmakta ve genetik faktörlerin atletik performans üzerindeki etkilerine dair kapsamlı bir bakış sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Genetik Testler, Atletik Performans, Sportif Yetenek, Etik Sorunlar, Fizyolojik Özellikler

THE MOST RESEARCHED GENES ASSOCİATED WİTH SPORTS PERFORMANCE: LİTERATURE REVİEW

Öz

The origin of athletes' talents has been debated for a long time, whether they are innate or acquired. This debate has gained a new dimension with the increasing recognition of the role of genetic factors in sports performance. The development of genetic testing has become an important tool in determining athletic performance and understanding the abilities of athletes. This study comprehensively examines the existing literature on genes affecting athletic performance and the use of genetic tests in determining sports talent. The research is based on data collected from a variety of sources, including scientific articles, review articles and meta-analyses. The purpose of this literature review is to understand in depth the impact of genetic factors on athletic performance and to evaluate the role of genetic testing in athlete selection and talent screening. The research also addresses the ethical aspects of performing genetic testing and the potential impact of these tests in the world of sports. Research has revealed that genetic factors play a critical role in understanding athletes' physiological fitness, training adaptation capacity, and injury risk. Genetic tests stand out as an important tool in directing individuals to sports branches that best suit their physiological and morphological characteristics. This literature review highlights the increasing importance of using genetic testing in athlete selection and talent screening. However, it has also been discussed that the application of these tests may lead to ethical problems such as discrimination and violation of privacy. The research highlights the importance of using genetic testing ethically and responsibly. It is recommended that sports managers and coaches should use the results of genetic tests carefully in athlete selection and talent screening. It was also stated that more research should be done and ethical standards should be developed regarding the use of genetic tests. This study constitutes an important step towards understanding the role of genetic testing in sports science and provides a comprehensive view of the effects of genetic factors on athletic performance

Anahtar Kelimeler

Genetic Tests, Athletic Performance, Sporting Ability, Ethical Issues, Physiological Characteristics

Kaynakça

• Akgül, M., Ünlüişler, Ş.,& Karaca, D (2018), Genetik Yapının Sportif Performansa Etkisi, Research, Studies Anatolia Journal, 1 (3), 424-437.
• Alkan, A., Erdem, R., & Çelik R. (2016), Sağlık Alanındaki Ayrımcı Tutum ve Davranışlar: Kavramsal Bir İnceleme, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19 (3), 365-390.
• Appel, M., Zentgraf, K., Krüger, K., & Alack, K. (2021), Effects of Genetic Variation on Endurance Performamce, Muscle Strength and Injury Susceptibility in Sports: A Systmaic Review, Front Physiology, 12, 1-18
• Ayan, V., & Mülazımoğlu, O. (2009), Sporda Yetenek Seçimi ve Spora Yönlendirmede 8-10 Yaş Grubu Erkek Çocuklarının Fiziksel Özelliklerinin ve Bazı Performans Profillerinin İncelenmesi (Ankara Örneği), Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 23 (3), 113-118.
• Balberova, O. V., Bykov, E. V., Medyedev, G. V., Zhogina, M. A., Petrov, K. V., Petrova, M. M., Shynayder, N. A., (2021), Candidate Genes of Regulation of Skeletal Muscle Energy Metabolism in Athletes, Genes, 12 (11), 2-18
• Baltazar-Martins, G., Gutierrez-Hellin, J., Aguilar-Navarro, M., Ruiz-Moreno, C., Moreno-Perez, V., Lopez-Samanes, A., Coso, J. D., (2020), Effect on ACTN3 Genotype on Sports Performance Exercise-Induced Muscle Damage and Injury Epidemiology, Sports (Basel), 8 (7), 2-12.
• Bland, J. A., (2010), There Will be Blood Testing: The Intersection of Professional Sports and the Genetic Information Nondiscrimination act of 2008, Vand, J Ent, & Tech, L., 13, 357.
• Bray, M. S., Hagberg, J. M. Perusse, L., Rankinen, T., Roth, S. M., Wolfarth, B., & Bouchard, C., (2009), The Human Gene Map For Performance and Health-Related Fitness Phenotypes: The 2006-2007 Update, Medicine Science Sports Exercise, 41 (1), 35-73.
• Breitbach, S., Tug, S., & Simon, P, (2014), Conventional and Genetic Talent Identification in Sports Will Recent Developments Trace Talent, Sports Medicine, 44 (11), 1489-1450.