Sağlık Okuryazarlığı Araştırmalarının Bibliyometrik Analizi

Yıl 2021, Cilt: 31 Sayı: 4, 402 - 416, 15.12.2021

Selahattin Akyüz

https://doi.org/10.54005/geneltip.975248

Cited By: 3

Öz

Amaç: Son yıllarda tüm paydaşlar için önem kazanan sağlık okuryazarlığı, bireylerin alacakları sağlık hizmetlerine ulaşmada verecekleri kararlara etki edecek temel sağlık bilgileri ve bu hizmetleri anlama kapasiteleri olarak tanımlanabilir. Alan yazında sağlık okuryazarlığı ilgili yapılan araştırmaların son zamanlarda artış gösterdiği görülmektedir. Bu araştırmanın amacı, yapılan araştırmalar çerçevesinde, sağlık okuryazarlığı alanının bilimsel haritasının stratejik ve tematik olarak ortaya konulmasıdır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada kullanılan veriler 1975-2019 yıllarını kapsayacak şekilde Web of Science (WoS) veri tabanından elde edilmiştir. Elde edilen veriler R tabanlı Bibliometrix analiz programında web arayüz sağlayıcısı olan Biblioshiny programı ile analiz edilmiş ve görselleştirilmiştir.
Bulgular: Araştırmada 401 kaynak içerisinde 808 belgeye ulaşılmıştır. En fazla atıf 1996 yılında yayımlanmış bir yayına aittir. Sağlık okuryazarlığı ile ilgili yapılan araştırmalarda 2004 yılından itibaren artış olmuştur ve en fazla yayın 2018 yılında yapılmıştır. En fazla yayın ABD'de yapılmıştır. En ilgili ve etkili kaynağın “Patient Education and Counseling” olduğu, en ilgili ve etkili yazarın ise “Kripalani S” olduğu belirlenmiştir. Türkiye, en etkili ülkeler sıralamasında ilk 20'ye girememiştir. Ayrıca hiçbir ülkeyle iş birliği içerisinde bulunmamıştır.
Sonuç: Bu araştırma bulgularının ilgili tüm paydaşlara yol gösterici olacağı ve sağlık okuryazarlığı ile ilgili farkındalığı artırıcı bilimsel faaliyetlerin desteklenmesi gerektiği değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık okuryazarlığı, Bilim haritalama, Bibliyometrik analiz, Biblioshiny

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Bibliometric Analysis of Researches on Health Literacy

Öz

Objective: Health literacy, which has gained importance for all stakeholders in recent years, can be defined as basic health information that will affect the decisions of individuals in accessing health services and their capacity to understand these services. In the literature, it is seen that the studies on health literacy have increased recently. The aim of this research is to present the scientific map of the field of health literacy strategically and thematically within the framework of the researches.
Materials and Methods: The data used in this study were obtained from the Web of Science (WoS) database covering the years 1975-2019. The data obtained were analyzed and visualized in the R based Bibliometrix analysis program with the web interface provider Biblioshiny.
Results: In the research, 808 documents were reached among 401 sources. The most cited references are to a publication published in 1996. There has been an increase in research on health literacy since 2004, with the highest number of publications in 2018. The most publications have been made in the USA. It has been determined that the most relevant and effective source is "Patient Education and Counseling", and the most relevant and influential author is "Kripalani S".
Conclusion: It has been evaluated that the findings of this research will guide all relevant stakeholders and scientific activities that increase awareness about health literacy should be supported.

Anahtar Kelimeler

Health literacy, Science mapping, Bibliometric analysis, Biblioshiny

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. Kickbusch I, Pelikan J, Apfel F, Tsouros A. Health Literacy. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe; 2013.
• 2. Baker DW, Williams MV, Parker RM, Gazmararian JA, Nurss J. Development of a brief test to measure functional health literacy. Patient education and counseling 1999;38(1):33-42.
• 3. Kripalani S, Weiss BD. Teaching about health literacy and clear communication. Journal of general internal medicine 2006;21(8):888-90.
• 4. Baker DW, Parker RM, Williams MV, Clark WS, Nurss J. The relationship of patient reading ability to self-reported health and use of health services. American journal of public health 1997;87(6):1027-30.
• 5. Nutbeam D, Kickbusch I. Advancing health literacy, a global challenge for the 21th century. Health Promot Int 2000;15:259-67.
• 6. Vernon JA, Trujillo A, Rosenbaum SJ, DeBuono B. Low health literacy: Implications for national health policy 2007. https://hsrc.himmelfarb.gwu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1173&context=sphhs_policy_facpubs.
• 7. Kondilis BK, Kiriaze IJ, Athanasoulia AP, Falagas ME. Mapping health literacy research in the European Union: a bibliometric analysis. PLoS One 2008;3(6):e2519.
• 8. Norman CD, Skinner HA. eHealth literacy: essential skills for consumer health in a networked world. Journal of medical Internet research 2006;8(2):e9.
• 9. Sørensen K, Pelikan JM, Röthlin F, et al. Health literacy in Europe: comparative results of the European health literacy survey (HLS-EU). European journal of public health 2015;25(6):1053-8.
• 10. Bozkurt H, Demirci H. Health literacy among older persons in Turkey. The Aging Male 2019;22(4):272-7.
• 11. Özdemir H, Alper Z, Uncu Y, Bilgel N. Health literacy among adults: a study from Turkey. Health education research 2010;25(3):464-77.
• 12. Arias KM. Outbreak investigation, prevention, and control in health care settings: Critical issues in patient safety: Jones & Bartlett Publishers; 2010.
• 13. Chen C. Science mapping: a systematic review of the literature. Journal of data and information science 2017;2(2):1-40.
• 14. Kurutkan M, Orhan F. Kalite Prensiplerinin Görsel Haritalama Tekniğine Göre Bibliyometrik Analizi: Sage Yayıncılık San. Tic. ve Ltd. Şti; 2018.
• 15. Kurutkan M, Orhan F. Sağlık Politikası Konusunun Bilim Haritalama Teknikleri İle Analizi: İKSAD Publications; 2018.
• 16. Zupic I, Čater T. Bibliometric methods in management and organization. Organizational Research Methods 2015;18(3):429-72.
• 17. Aria M, Cuccurullo C. bibliometrix: An R-tool for comprehensive science mapping analysis. Journal of informetrics 2017;11(4):959-75.
• 18. Nasir A, Shaukat K, Hameed IA, et al. A bibliometric analysis of corona pandemic in social sciences: a review of influential aspects and conceptual structure. IEEE Access 2020.
• 19. Bazm S, Bazm R, Sardari F. Growth of health literacy research activity in three Middle Eastern countries. BMJ health & care informatics 2019;26(1).
• 20. Bankson HL. Health literacy: An exploratory bibliometric analysis, 1997–2007. Journal of the Medical Library Association: JMLA 2009;97(2):148.
• 21. Shapiro RM. Health literacy: A bibliometric and citation analysis. Master's Theses: University of Kentucky; 2010.
• 22. Baji F, Azadeh F, Parsaei Mohammadi P, Parmah S. Mapping Intellectual Structure of Health Literacy Area Based on Co-Word Analysis in Web of Science Database during the Years 1993-2017. Health information management 2018;15(3 (61)):139-45.
• 23. Sanders LM, Federico S, Klass P, Abrams MA, Dreyer B. Literacy and child health: a systematic review. Archives of pediatrics & adolescent medicine 2009;163(2):131-40.