Prusias Ad Hypium Roma Dönemi Antik Su Kemerleri ve Tarihi Depremlerde Yok Oluşları

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 347 - 359, 31.08.2023

Ali Ateş

Öz

Türkiye Dünyanın önemli bir deprem kuşağı olan Alp Himalaya deprem kuşağı üzerinde bulunmaktadır. Anadolu’da tarihsel dönemlerde sayısız depremler meydana gelmiştir. Ayrıca Anadolu’da onlarda medeniyet kurulmuş ve onlarcası ise yıkılmıştır. Türkiye bu bölgede medeniyetlerin kesiştiği Avrupa ile Asya’yı birleştiren bir köprü görevi yerine getirmektedir. Düzce ili konum olarak depremselliği yüksek olan bir bölgede bulunmaktadır. Bu bölgede Kuzey Anadolu Fay sistemi (KAFZ) etkisi hakimdir. Düzce ili KAFZ sisteminin bir kolu olan Düzce fayı etkisinde bulunmaktadır. Tarihsel dönemlerde birçok depremlere maruz kalmıştır. Son dönemlerde de 17 Ağustos 1999 ve 12 Kasım 1999 tarihlerinde iki büyük yıkıcı depremle sarsılmıştır. Konuralp ilçesinde Roma döneminden kalan birden çok yapı ve izler bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi ise tarihi antik Su kemerleridir. Su kemerlerinin enkazı hala tarihe tanıklık etmektedir. Bu kemerlerin tarihi depremlerde zarar gördüğü tahmin edilmektedir. Hala ilçenin dışında su kemerleri turistik amaçla görevini sürdürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Düzce, Su kemerleri, Depremler

Prusias Ad Hypium Ancient Aqueducts Of The Roman Period and Loss Occurrences Due To Historical Earthquake

Öz

Turkey is located on the Alpine-Himalayan seismic belt, which is an important earthquake belt of the world. A lot of earthquakes have occurred in Anatolia in historical periods. In addition to this, civilization was established in them in Anatolia and dozens of them were destroyed. Turkey acts as a bridge connecting Europe and Asia, where civilizations intersect in this region. Düzce province is located in a region with high seismicity. The North Anatolian Fault system is dominant in this region. Düzce province is under the influence of the Düzce fault, which is a branch of the NAFZ system. It has been exposed to many earthquakes in historical periods. Recently, two major destructive earthquakes have been shaken on 17 August 1999 and 12 November 1999. There are multiple structures and traces from the Roman period in Konuralp district. The most important of these is the historical ancient Aqueducts. The wreckage of aqueducts still stands witness to history. It is estimated that these arches were damaged in historical earthquakes. Aqueducts still servise outside the district for touristic purposes.

Anahtar Kelimeler

Düzce, Aqueducts, Earthquakes

Kaynakça

• [1] MTA Genel müdürlüğü ve Ankara Üniversitesi (A.U), “17 Ağustos 1999 Depremi sonrası Düzce (Bolu) İlçesi Alternatif Yerleşim alanlarının Jeolojik İncelenmesi,” TUBİTAK Yer Deniz Atmosfer Bilimleri ve Çevre Araştırma Grubu Raporu, s. 59, Ankara, 1999.
• [2] A. M. C. Şengör ve T. Yılmaz, “Tethyan evolution of Turkey: a plate tectonic approach,” Tectonophysics, vol. 75, pp. 181-241, 1981.
• [3] F. Şaroğlu,, Ö. Emre, A. Bora, “Türkiye’nin diri fayları ve depremsellikleri,” MTA. Rap., Ankara,394,1987.
• [4] MTA Genel Müdürlüğü ve Ankara Üniversitesi (A.U), “17 Ağustos 1999 depremi sonrası düzce (bolu) ilçesi alternatif yerleşim alanlarının jeolojik incelenmesi,” TÜBİTAK Yer Deniz Atmosfer Bilimleri ve Çevre Araştırma Grubu Raporu, Ankara, 1999.
• [5] A. Bilir, “Purusias ad Hypium (Konuralp) Su Kemerleri,” Uluslararası 3. Su Kongresi ve Sergisi, 22-23-24 Mart, Bursa, 2013.
• [6] B. Özmen, “Düzce-Bolu Bölgesi’nin Jeolojisi, Diri Fayları ve Hasar Yapan Depremleri,” 12 Kasım 1999 Düzce Depremi Raporu, Ankara, 2000.
• [7] A. Ateş, “Gölyaka (Düzce) İmara Esas Yerleşim Alanındaki Zeminlerin SPT ve Sismik Hız Verileriyle Sıvılaşma Riskinin Araştırılması,” Politeknik Dergisi, cilt 20, sayı 4, ss. 753-763, 2017. doi:10.2339/politeknik.368977
• [8] A. Ateş, “Antik Konuralp Kentinde Tarihsel Dönem Depremlerinin Antik Yapılara Etkisinin ve İzlerinin Araştırılması,” Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, sayı 25, ss. 582-593, 2021. doi: 10.31590/ejosat.938673
• [10] Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı, “23 Kasım 2022 Gölyaka (Düzce) Depremi (Mw 6,0) Saha Gözlemleri ve Değerlendirme Raporu,” Ankara, 2022.
• [11] R. K. Mark, “Application of linear statistical model of earthquake magnitude versus fault length ın estimating maximum expectable earthquakes,” Geology, vol. 5, pp. 464- 466, 1977.
• [12] L. D. Wells and K.J. Coppersmith, “New empirical relationships amoung magnitude, rupture length, rupture width, rupture area, and surface displacement,” Bulletin of the Seismological Society of America, vol. 84, no. 4, pp. 974-1002, 1984.
• [13] R. Ulusay, E.Tuncay, H. Sonmez and C. Gokceoglu, “An attenuation relationship based on Turkish strong motion data and iso-acceleration map of Turkey,” Engineering Geology, vol. 74, no. 3, pp. 265–291, 2004. doi:10.1016/j.enggeo.2004.04.002
• [14] N. F. Jones, “Public Organizationin Ancient Greece,” American Philosophical Society, vol. 176, 1987.
• [15] F. K. Dörner,"Prusias," RE, vol. 5, pp.1128-1147,1957.