ETİK İLKELER

Yayın etiği, en iyi uygulama kılavuzlarını sağlamak ve bu nedenle derginin editörleri, yazarları ve hakemler tarafından uyulması açısından çok önemlidir. Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi, COPE'nin Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuz İlkeleri (https://publicationethics.org/resources/code-conduct) tarafından açıklanan ilkelere uygundur ve sadece şeffaflık ilkeleri değil, aynı zamanda en iyi bilimsel uygulama Yayın Etik Kurulu (COPE) tarafından belirlenen kurallara uygun olan makaleleri yayınlar.

BAŞ EDİTÖR VE ALAN EDİTÖRLERİNİN GÖREVLERİ

Tarafsızlık:
Derginin baş editörü ve bölüm editörleri, dergiye gönderilen makalelerin hangisinin yayınlanması gerektiğine karar vermekten sorumludur. Bu süreçte yazarlar ırk, etnik köken, cinsiyet, din ve vatandaşlıklarına göre editörler tarafından ayırt edilmez. Editörlerin yayınlanacak bir makaleyi kabul etme, gözden geçirme veya reddetme kararları, yalnızca makalenin önemi, özgünlüğü ve açıklığına ve ayrıca makalede yapılan çalışmanın derginin kapsamına uygunluğuna dayanmaktadır.

Gizlilik:
Baş editör ve bölüm editörleri, gönderilen bir makale hakkında herhangi bir bilgiyi başkasıyla paylaşmamalıdır. Ayrıca ilgili yazar, hakemler / muhtemel hakemler ve yayıncı personel tarafından açıklanmamalıdır. Editörler, yazarlar tarafından sunulan tüm materyallerin inceleme sürecinde gizli kalmasını sağlayacaktır.

Çıkar çatışması ve açıklama:
Gönderilmiş bir makalede açıklanan yayınlanmamış materyaller, yazarın yazılı izni olmadan hiçbir hakemin kendi çalışmalarında kullanılmamalıdır. Hakem değerlendirmesi sürecinden elde edilen münhasır bilgi veya görüşler gizli tutulmalı ve kişisel çıkarlar için kullanılmamalıdır. Hakemler, rekabetçi, işbirlikçi veya makalelere bağlı yazarlar, şirketler veya kurumlardan herhangi biriyle olan diğer ilişkilerden / bağlantılardan kaynaklanan çıkar çatışmalarına sahip oldukları yazıları dikkate almamalıdır.

Akran inceleme süreci:
Baş editör / bölüm editörleri, dergi sistemine gönderilen her bir yazı için çift kör bir akran inceleme sürecinin etkin bir şekilde yapılmasını sağlamalıdır.

Etik olmayan davranışların yönetimi:
Editörler, yayıncılarla birlikte, gönderilen bir makale veya yayınlanan bir makale hakkında etik şikâyetler sunulduğunda rasyonel olarak duyarlı önlemler almalıdır.


YAZAR(LARIN) GÖREVLERİ

Makalenin yazarı:
Tasarım, yorumlama ve uygulama dâhil olmak üzere bildirilen çalışmaya önemli bir katkı sağlayanlara daraltılmalıdır. Gönderilen yazıya önemli katkılarda bulunan tüm yazarlar ortak yazar olarak listelenmelidir.

Özgünlük ve intihal:
Gönderdikleri makalenin içeriğinden, dilinden ve özgünlüğünden yazarlar sorumludur. Yazarlar, orijinal eserlerini tamamen oluşturduğunu ve yazarlar çalışmayı ve / veya diğer yazarların sözlerini kullanmışlarsa, bunun uygun bir şekilde alıntılandığını veya alıntı yapıldığını temin etmelidir. İntihal, bir başkasının makalesini yazarın kendi makalesi olarak göstermek, bir başkasının makalesinin önemli kısımlarını (atıfta bulunmadan) kopyalamak veya başka bir deyişle, başkaları tarafından yapılan araştırmaların sonuçlarını almaktan farklı biçimlerdedir. Tüm formlarındaki intihal, etik olmayan yayıncılık davranışını içerir ve kabul edilemez. Hakemlere bir makale gönderilmeden önce, intihal araştırması için iThenticate aracılığıyla benzerlik açısından kontrol edilir.

Fon kaynaklarının tanınması:
Makalede bildirilen araştırma için tüm finansman kaynakları, referanslar öncesinde makalenin sonunda ayrıntılı olarak belirtilmelidir.

İfşa ve çıkar çatışmaları:
Tüm yazarlar makalelerinde, makalelerinin bulgularını veya yorumunu etkilemek için yorumlanabilecek herhangi bir maddi veya diğer maddi çıkar çatışmasını açıklamalıdır. Proje için tüm finansal destek kaynakları da açıklanmalıdır. Açıklanan potansiyel çıkar çatışmaları örnekleri arasında istihdam, danışmanlıklar, hisse senedi mülkiyeti, onur, ücretli uzman tanıklığı, patent başvuruları / kayıtları ve hibeler veya diğer fonlar yer almaktadır. Potansiyel çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada bildirilmelidir.

Raporlama standartları
Makalenin yazarları, yapılan çalışmanın doğru bir açıklamasını ve önemi ile ilgili objektif bir tartışma sunmalıdır. Temel veriler, metinde doğru olarak verilmelidir. Bir makale, diğer araştırmacıların çalışmayı tekrar etmelerine izin vermek için yeterli ayrıntıyı ve referansları içermelidir. Zor veya bilerek kesin olmayan ifadeler etik olmayan davranışlar oluşturur ve kabul edilemez. İnceleme ve profesyonel yayın makaleleri de kesin olmalı, özgün ve objektif olmalı ve editoryal düşünce çalışmaları açıkça ifade edilmelidir.

Veri erişimi ve saklama:
Yazarlardan editoryal inceleme süreci için bir makaleyle bağlantılı ham verileri sağlamaları istenebilir ve herhangi bir durumda, yayınlandıktan sonra belirli bir süre için bu verileri saklamaları gerekebilir.

Çoklu, gereksiz veya eşzamanlı yayın:
Gönderilen makaleler başka herhangi bir dergiye gönderilmemiş olmalıdır. Aynı makaleyi aynı anda birden fazla dergiye göndermek etik olmayan yayıncılık davranışını içerir. Yazarlar ayrıca makalenin daha önce başka bir yerde yayınlanmadığından da emin olmalıdır.

Yayınlanmış çalışmalarda ana hatalar:
Bir yazar yayınlanmış eserinde önemli bir hata veya yanlışlıkla karşılaştığında, dergi editörünü veya yayıncısına bu durumu derhal bildirmek ve makaleyi geri çekmek veya düzeltmek için editörle işbirliği yapmak yükümlülüğündedir.


HAKEMLERİN GÖREVLERİ
Hakemler, makale le ilgili görüşlerini tamamlayarak yorumlarını kendisine tanımlanan zaman içerisinde göndermelidir. Eğer makale, hakemin ilgi alanına uygun değilse, makale editöre geri gönderilmelidir, böylece diğer hakemler zaman kaybetmeden atanabilirler.

Katkı:
Hakemler, hakemli bir dergi olan derginin kalitesine katkıda bulunan ana üyelerdir. Alınan makaleyi incelemesi için kalifiye olmayan hakemler derhal editöre bildirmeli ve bu makaleyi incelemeyi reddetmelidir.

Gizlilik:
İnceleme için gönderilen yazılar gizli belgeler olarak değerlendirilmelidir. Editör tarafından yetkilendirilmedikçe başkalarıyla gösterilmemeli veya tartışılmamalıdır.

Nesnellik standartları:
Yorumlar objektif olarak gerçekleştirilmelidir. Yazarın kişisel eleştirisi uygun değildir. Hakemler açıkça destekleyici argümanlarla görüşlerini ifade etmelidir.

Kaynakların tanınması:
Hakemler, yazarlar tarafından alıntılanmayan yayınlanmış çalışmaları tanımlamalıdır. Bir gözlem, türetme veya argümanın daha önce bildirildiği herhangi bir ifadeye ilgili atıfta bulunulmalıdır. Bir gözden geçiren aynı zamanda editörün dikkatini, ele alınan yazı ile kişisel bilgileri olan yayınlanmış diğer herhangi bir makale arasında hayati bir benzerlik ya da çakışma olduğuna dikkat etmelidir.

İfşa ve çıkar çatışması:
Hakemler, rekabetçi, işbirlikçi veya yazılarla bağlantılı yazarlar, şirketler veya kurumlarla yapılan diğer ilişkilerden / bağlantılardan kaynaklanan çıkar çatışmalarına sahip oldukları makaleleri dikkate almamalıdır.

YAYIN POLİTİKASI

Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi (GMBD), uluslararası hakemli bir dergi olarak bilimsel makalelerin yayınlanması süreçlerini işletmekte ve aşağıdaki ilkeler doğrultusunda yayın hayatını sürdürmektedir.

1. Yılda üç (3) kez (Nisan, Ağustos ve Aralık) yayınlanmaktadır.
2. GMBD, sadece elektronik olarak yayınlanmaktadır.
3. Dergimiz Mühendislik (Makine, İnşaat, Endüstri, Bilgisayar ve diğ.) ve Teknoloji alanlarından üretilen makalelere yer vermektedir.
4. Dergiye gönderilen makaleler Türkçe veya İngilizce olarak kabul edilmektedir.
5. Gönderilen makalelerin inceleme ve değerlendirme süreci, “Kör Hakemlik” yöntemi ile (hakem ve yazarların birbirlerinin bilgilerini görmeleri engellenerek) yürütülmektedir.
6. Dergimiz Açık Kaynak Yayın Politikasını benimsemektedir.
7. Dergimizde, makale yayınlama ve yayınlanan makalelere erişim süreçlerinde herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Yayına kabul edilen makaleler için yazarlara ve hakemlere ücret ödenmemektedir.
8. Dergimizde makale değerlendirme sürecinin, hakem değerlendirmelerine bağlı olarak her bir makale için en fazla 6 ay sürmesi öngörülmektedir.
9. Gönderilen makaleler için “Düzeltme” kararı alındığında yazarların 15 gün içinde gerekli düzeltmeleri yaparak makalenin son şeklini sisteme yüklemeleri gerekmektedir. Düzeltmeler belirtilen sürede yapılıp gönderilmediği takdirde, editörler makaleyi reddetme hakkına sahiptir.
10. Dergiye gönderilen makaleler, başka yerde yayınlanmamış veya yayınlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır.
11. Tez, sunum veya bildiri olarak kullanılmış ve makale olarak dergimize gönderilen çalışmalar için daha önceki kullanımına yönelik bilgiler aşağıdaki koşullara göre ilk sayfada verilmelidir.
12. Çalışma özet bildiri olarak yayınlanmış ise; bildiri başlığı, etkinliğin adı, tarihi ve yer bilgisi yazılmalıdır.
      Çalışma lisansüstü tezlerden üretilmiş ise; tezin adı, danışmanın adı, yapıldığı üniversite ve enstitü bilgileri ile birlikte tamamlanma tarihi ve yer bilgisi yazılmalıdır.
      Çalışma araştırma kurumu veya fonu tarafından desteklenmiş ise; destek sağlayan kuruluş adı, proje numarası ve tamamlandığı tarih bilgisi yazılmalıdır.
      Belirtilen koşullar dışında sunulmuş ve bir kısmı yayınlanmış çalışmalardan üretilmiş makaleler için etkinlik bilgileri ayırt edici şekilde yazılmalıdır.

13. Gönderilen makaleler hakemlere sunulmadan önce aşağıdaki noktalar dikkate alınarak incelenmekte, değerlendirme sürecine uygun bulunan makaleler hakemlere gönderilmektedir:
      Yazım kurallarına uygunluğu
      Şekilsel olarak şablona uygunluğu
      Amaç ve kapsamına uygunluğu
      Yayın ilkelerine uygunluğu
      Yayın etiğine uygunluğu
      Bilimsel niteliği ve özgünlüğü

14. Bir makale en az 2 hakem tarafından değerlendirilmekte ve yayına kabul edilmesi için ön şart olarak en az 2 hakem tarafından yayınlanmaya uygun görülmesi gerekmektedir. Hakem onayları sonrasında Baş Editör ve Yayın Kurulu, makalenin yayınlanıp yayınlanmayacağı konusunda karar yetkisine sahiptir.
15. Dergimize makale gönderen tüm yazarlar eşit haklara sahiptir. Makalelerin değerlendirilmesinde, yayınlama süreçlerinde çalışma veya yazara herhangi bir ayrıcalık tanınmamaktadır. Kabul edilen makalelerin yayınlanması sırası, kabul zamanına bağlı olarak ayarlanmaktadır. Fakat Yayın Kurulu, gerekli gördüğü durumlarda değişiklik yapma hakkını saklı tutmaktadır.
16. Bir makale yayına kabul edildikten sonra, “Telif Hakkı Devir Formu” tüm yazarlar tarafından doldurulup imzalanarak dergi sistemine yüklenmelidir.
17. Yayınlanmak üzere kabul edilen makaleler, Gazi Mühendislik Bilimleri dergisi (GMBD) tarafından yayın haklarının tümüne sahip olarak yayınlanmaktadır.
18. Dergimize gönderilen makaleler intihal kontrol süreçlerinden (iThenticate vb.) geçirilmektedir. Yayından önce tespit edilen intihallerin %20’nin üstünde çıkması halinde, makale hakem değerlendirme süreci başlatılmadan reddedilmektedir. Yayınlandıktan sonra tespit edilen intihaller için yayından kaldırma işlemi uygulanmakta ve okuyucular için dergide bir editör notu yayınlanmaktadır.