FEN LİSESİ VE İMAM HATİP LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN DEĞER YÖNELİMLERİ (SAMSUN ÖRNEĞİ)

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 2, 195 - 224, 01.12.2015

Rıza Altun

Öz

Bu çalışmada, Samsun ilinde, Fen Lisesi ve Anadolu/İmam Hatip Lisesi
öğrencilerinin değer yönelimleri araştırma konusu yapılmıştır. Bu kapsamda
9.,10.,11. ve 12. sınıfta 177 kadın, 154 erkek olmak üzere toplam 311 öğrenciye
cinsiyet, ı sınıf, okul türü ve yaşadıkları yer değişkenleri açısında değer
yönelimlerini tespit emek amacı ile uluslararası geçerliliğe sahip Schwartz
Değerler Ölçeği (SDÖ) uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğrencilerin
cinsiyet açısından güvenlik, başarı, geleneksellik, uyum, evrensellik, öz yönelim,
uyarılma ve hazcılık alt boyutları puanları arasında anlamlı bir fark görülmez
iken, güç değerinde erkekler, yardımseverlik değerinde ise kız öğrenciler lehine
bir farklılık görülmektedir. Öğrenim gördükleri okul türü değişkenine göre güç,
başarı, hazcılık, uyarılma, evrensellik, yardımseverlik ve uyum değerleri açısından
anlamlı bir fark olmadığı ancak özyönelim ve geleneksellik değerleri açısından
anlamlı farkın olduğu, bu farkında özyönelim değerinde Fen Lisesi lehine,
geleneksellikte ise Anadolu/İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin lehine olduğu tespit
edilmiştir. Sınıf değişkenine göre değerlere yönelim boyutları, başarı, hazcılık,
uyarılma, özdenetim, evrensellik, yardımseverlik, geleneksellik, uyum ve
güvenlik değer puanlarında fark görülmez iken, güç alt boyutu puan değerleri
puanlarında istatistiksel anlamda anlamlı fark tespit edilmiştir. Bu fark 12. sınıfta
belirgin şekilde ortaya çıkmıştır. Yaşadıkları yer değişkenine göre değerleri
algılama düzeylerinden, güç, uyarılma, evrensellik, geleneksellik ve uyum alt
boyutları puan değerleri açısından aralarında istatistiksel anlamda anlamlı fark
görülmez iken, başarı, hazcılık, özyönelim, yardımseverlik ve uyum değerleri
arasında fark görülmektedir. Araştırmamızdan elde edilen sonuçlar, değer yönelimleri açısından daha önce bu konuda yapılmış olan araştırmaların
bulgularıyla mukayeseli olarak tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değer yönelimi, Ortaöğretim öğrencileri, Shwartz Değerler Ölçeği

VALUE ORIENTATIONS OF THE SCIENCE HIGH SCHOOL AND IMAM HATIP HIGH SCHOOL STUDENTS (SAMSUN SAMPLE)

Öz

In this study, the value orientations of the Science High School and Anatolian/Imam Hatip High School students in Samsun have been studied. Within this scope, Schwartz Value Survey (SVS) which is valid internationally, has been conducted to 177 female and 154 male students at 9th, 10th, 11th, and 12th grades to measure their value orientations in terms of gender, class, type of school and habitat. When we look at the results of the study, although there is no statistically significant difference in terms of gender among the points of the sub-dimensions such as safety, achievement, traditionalism, adaptation, universality, internal orientation, stimulation and hedonism, a statistically significant difference is seen in the power value in favour of male students and in helpfulness in favour of female students. By the school type variable, it has been identified that there is no statistically significant difference in terms of some values as power, achievement, hedonism, stimulation, universality, helpfulness and adaptation. However, it has also been identified that there is a statistically significant difference in terms of internal orientation and traditionalism values and this difference is in favour of Science High School students and Anatolian/Imam Hatip High School students respectively. By the class variable, although there is no statistically significant difference among the value scores of achievement, hedonism, stimulation, internal orientation, universality, helpfulness, traditionalism, adaptation and safety dimensions; a statistically significant difference has been identified in the value score of power sub-dimension. This difference has shown prominently in the 12th grade. By the habitat variable, though there is no statistically significant difference in terms of the value perception level points as power, stimulation, universality, traditionalism and adaptation, a difference is observed among the achievement, hedonism, helpfulness and adaptation value scores. The results obtained from our study have been analysed comparatively with the results of other studies

Anahtar Kelimeler

Value Orientation, Secondary Students, Schwartz Value Scale