Bir Kimlik Arayış : Tehran Çağdaş Sanatlar Müzesini hatırlamak

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 22, 29.03.2025

Negar Shadravan , Bilge Beril Kapusuz Balcı

Öz

Bu makale, İran'ın eski Kraliçesi Farah Pahlavi ve mimar Kamran Diba'nın vizyonu ve bağlantıları sayesinde kurulan Tahran Çağdaş Sanatlar Müzesi'nin (TMoCA) temellerini ve gerçekleşmesini incelemektedir.Müze, geleneksel mimari unsurları modern malzemeler ve formlarla ustaca harmanlayarak tarihi gelenekleri çağdaş hassasiyetlerle birleştiriyor.Diba'nın tasarımı, 1970'lerin sonlarında İran mimarlık kimliğini keşfetme çabasını yansıtmakta olup, İran'ın kültürel mirasını onurlandırırken modern toplumun işlevsel ihtiyaçlarını da karşılamaktadır.Tarihi ve biyografik bir yaklaşım benimseyen bu çalışma, müzeyi devrim öncesi İran sanat ve mimarlık sahnesi içinde konumlandırmaktadır. Pahlavi'nin Batı ilhamlı bir çağdaş sanat müzesi vizyonuna ve Diba'nın bu vizyonu karma mimari formlar aracılığıyla yeniden yorumlamasına odaklanmaktadır.Analiz, müzenin çevresiyle olan dinamik ilişkisini, özellikle Tahran'ın en önemli kamusal alanlarından biri olan Laleh Parkı ile mekânsal diyalogunu vurgulamaktadır.Diba'nın tasarımı, şehirdaki sosyal ve sanatsal etkileşimleri teşvik eden kültürel bir platform olan ara bir alan yaratmaktadır. Bu çalışma, müzenin mirasını ve geleceğini keşfetmek için uluslararası ve İran edebiyatı, sözlü tarih ve kolektif hafıza kaynaklarına dayanmaktadır. TMoCA'nın sanat, mimari ve toplum arasındaki hayati kesişim rolüne dair anıtsal bir yansıma sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tahran Çağdaş Sanatlar Müzesi (TMoCA) , Farah Pahlavi , Kamran Diba , İran Modern Mimarisi , Mimari Kimlik

A Quest for Identity : Remembering Tehran Museum of Contemporary Art (TMoCA)

Öz

This article examines the foundations and realization of the Tehran Museum of Contemporary Art (TMoCA), established through the vision and connections of former Queen of Iran and architect Farah Pahlavi and designed by Iranian artist and architect Kamran Diba. The museum seamlessly blends traditional architectural elements with modern materials and forms, bridging historical traditions with contemporary sensibilities. Diba’s design reflects his exploration of Iranian architectural identity in the late 1970s, honoring Iran's cultural heritage while meeting the functional needs of a modern society.
Adopting a historical and biographical approach, this study contextualizes the museum within the pre-revolutionary Iranian art and architectural scene. It focuses on Pahlavi’s vision for a Western-inspired contemporary art museum and Diba’s reinterpretation of this vision through hybrid architectural forms. The analysis highlights the museum's dynamic relationship with its surroundings, particularly its spatial dialogue with Laleh Park, one of Tehran’s most significant public spaces.
Diba’s design creates an intermediary space—a cultural platform fostering social and artistic exchanges in the city. This study draws on international and Iranian literature, oral histories, and collective memory to explore the museum’s legacy and future. It offers a commemorative reflection on TMoCA’s role as a vital intersection of art, architecture, and society.

Anahtar Kelimeler

Tehran Museum of Contemporary Art (TMoCA) , Farah Pahlavi , Kamran Diba , Iranian Modern Architecture , Architectural Identity.

Kaynakça

• [1] Ardalan, N., & Bakhtiar, L. (1973). The sense of unity: The Sufi tradition in Persian architecture. University of Chicago Press.
• [2] Ashouri, D. (2001). Definitions and Concepts of Culture. Tehran: Agah Publications
• [3] Bani-Masoud, A. (2015). Contemporary Architecture in Iran (6th ed.). Tehran: Honar-e Memari Publication.
• [4] Borbor, D. (2018, April 22). Emphasis on past architecture is equivalent to regression: Founding the Borbor Prize to preserve the legacy of modern Iranian architecture. Honar Online. Retrieved from https://www.honaronline.ir/...
• [5] Daftari, F., & Diba, L. S. (Eds.). (2013). Iran Modern. Asia Society Museum in association with Yale University Press.
• [6] Daneshvar, R. (2010). Baghi miān do khiyābān: Chahār hazār o yek rūz az zendegī-ye Kāmran Dībā [A garden between two streets: Four thousand and one days of Kamran Diba's life]. Alborz.
• [7] Diba, K. (2013). Buildings and Projects, (V. Jalili, Trans.). Elm-e Memari Publication.
• [8] Ekhtiar, M., & Sardar, M. (2004). Modern and contemporary art in Iran. The Metropolitan Museum of Art. Retrieved from https://www.metmuseum.org/essays/modern-and-contemporary-art-in-iran
• [9] Fayaz-Bakhsh, N. (2015). The Impact of Tehran Museum of Contemporary Art on Urban Graphics. International Conference on Architecture, Urbanism, Art, and Environment. Retrieved from https://civilica.com/doc/608099/
• [10] Ghobadian, V. (2013). Style and Theoretical Foundations in Contemporary Iranian Architecture (2nd ed.). Tehran: Elm-e Memar Publication.