Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Evaluation of Design Principles Affecting Healing Architecture in Hospitals as a Public Building

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 4, 1587 - 1601, 22.12.2022
https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1191399

Öz

Design principles in health buildings in terms of public health; up-to-date health technologies and their integration into architectural design; It is important in terms of energy conservation and management and universal design in architectural design. Preventive measures should be taken into account in the design of different building types, especially hospitals. In terms of public health, examples of buildings that heal in connection with nature in the historical process are seen in the development process of hospital buildings. Today, hospitals as public buildings; It is developing with design approaches that show improvement in architecture with designs that include energy efficient building design realized with different disciplines, are both sustainable and use materials that prevent the ecologically sick building syndrome, are accessible to all types of users and use technology effectively. As a public structure, it requires high-quality comfort and functionality for the users of hospitals and health institutions, with the "healing hospital" and evidence-based design in the understanding of "patient-oriented design" and implementation of health institutions. Basic design principles are evaluated for the healing architecture effect in terms of public health in this study, and the correct hospital architecture design will be examined in today's conditions on human health, psychology and quality of life. These studies were obtained to show the bond between humans and nature and nature develops positive emotions and accelerates the healing process of diseases. In this design approach, patient-centered design, evidence-based design, and universal design principles should be considered as inputs, together with biophilic design qualities.

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

  • 1. Kaya, H. (2019). Biyofilik Tasarım ve İyileştiren Mimarlık: Çocuk Hastaneleri Üzerine Bir Değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Ankara.
  • 2. Totaforti, S. (2018). “Applying the benefits of biophilic theory to hospital design”. City Territ. Archit.
  • 3. Ulrich, R.S, Simons, R.F, Losito, B.D, Fiorito, E, Miles, M.A. and Zelson, M. (1991). “Stress Recovery During Exposure to Natural and Urban Environments”. Journal of Environmental Psychology 11, 201-230.
  • 4. Ergenoğlu Sungur, A. (2006). Sağlık Kurumlarının İyileştiren Hastane Anlayışı ve Akreditasyon Bağlamında Tasarımı ve Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • 5. Birinci, N. (2019). 21.yy hasta merkezli iyileştiren hastane ve sağlık kampüsleri tasarım ilkeleri, Yüksek Lisans Tezi, Izmir Demokrasi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, İzmir.
  • 6. Aksoy, Z. (2021). İyileştiren Mimarlık: Anadolu Darüşşifalarindaki Biyofilik Unsurlar Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, Mimarlık Ana Bilim Dalı Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • 7. Beggs, J. L. (2015). Healing Through Architecture. (PhD). The Degree of Master of Architecture in Engineering, University of Waterloo, Canada, 165. s.
  • 8. Dündar, M, Emekli, R. ve Şener, E. (2019). “Anadolu’daki tıbbın doğuşu, dünyadaki ilk tıp okulu olarak: Gevher Nesibe Tıp Medresesi ve Darüşşifası”. Bilimname, 3, 79-103.
  • 9. Salingaros, N. and Masden, K. G. (2008). “Neuroscience, the natural environment, and building design.” In J. Heerwagen, M. Major and Stephen R. Kellert (Eds.), Biophilic design: The theory, science and practice of bringing buildings to life. New York: John Wiley. pp. 59-83.
  • 10. Ulrich, R. S. (1984). “View Through A Window May Influence Recovery From Surgery”. Science, 224, 420-421.
  • 11. Purves, G. (2002). “Healthy Living Centres: A Guide to Primary Health Care Design”. Architectural Pres-Elsevier Science, Oxford.
  • 12. Malkin, J. (1992). “Hospital interior architecture: Creating healing environments for special patient populations”. New York: John Wiley.
  • 13. Hanedar, C. (2019). Hastane Ortak Kullanim Alanlarinin İyileştiren Mimari Bağlaminda Değerlendirilmesi Özel Medova Hastanesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Konya Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Konya.
  • 14. Aripin, S. (2007). “Healing architecture: Daylight in hospital design. Proceedings of the Conference on Sustainable Building South-East Asia”. Malaysia: Institute Sultan Iskandar of Urban Habitat and Highrise. 173-181.
  • 15. Schweitzer, M, Gilpin, L. and Frampton, S. (2004). “Healing Spaces: elements of environmental design that make an impact on health”. J. Altern Complement. Med. Volume 10, Issue, 1, 71-83.
  • 16. Lawson, B. (2010). “Healing architecture”. Arts & Health, 2 (2), 95-108.
  • 17. Jadad, A. R. and Haynes, R. B. (1998). “The Cochrane Collaboration Advances and Challenges in Improving Evidence Based Decision Making”. Medical Decision Making, 18 (1), 2-9.
  • 18. Şalgam, D.F. (2010). İyileştiren Mimari Tasarım Bağlamında Hasta Bakım Odalarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • 19. Sternberg, E. M. (2009). Healing spaces the science of place and well-being Publisher:Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, Mass.
  • 20. Hamilton, D. K. (2003). “The Four Levels of Evidence-Based Practice”. Healthc. Des. Volume 3, Issue 11, Page, 18–26.
  • 21. Phiri, M. and Chen, B. (2014). Sağlık Hizmetleri Sitesinde Sürdürülebilirlik ve Kanıta Dayalı Tasarım. Heidelberg: Springer.
  • 22. Cama, R. (2009). Kanıta Dayalı Sağlık Tasarımı Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
  • 23. T.C. Sağlık Bakanlığı, (2020) Sağlıkta Kalite Standartları, Hastane, Sağlık Bakanlığı, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite, Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı Yayınları, Sürüm, 6.01, 1. Baskı, Ankara, Haziran 2020, ISBN: 978-975-590-766-6.
  • 24. Institute of Medicine, (2001). Crossing the Quality Chasm: A New Health System for the 21st Century. Committee on Quality of Health Care in America, National Academy Press, Washington, D.C.
  • 25. Düzenli, T, Tarakçı E, E. ve Akyol, D. (2017). “Peyzaj Mimarlığında Sürdürülebilirlik ve Biyofilik Tasarım Kavramı”, The Journal of Academic Social Science, Volume 48, Issue 48, 43-49.
  • 26. Kellert, S. (1997). “Kinship to Mastery: Biophilia in Human Evolution and Development”. Washington", DC: Island Press.
  • 27. Kellert, S. (2005). “Building for Life”, Washington: Island Press.
  • 28. Kellert, S.R. and Finnegan, B. (2011). Biophilic Design: the Architecture of Life (Film). Bullfrog Films.
  • 29. Kellert, S. and Calabrese, E. (2015). “The Practice Of Biophilic Design”. Erişim Www.Biophilic-Design.Com. 3-21.
  • 30. Kellert, S, Heerwagen, J. and Mador, M. (2008). “Biophilic Design: The Theory, Science and Practice of Bringing Buildings to Life”. New Jersey, US: John Wiley and Sons, 226-227.
  • 31. Kellert, S. (2008). “Biophilia”, Yale University, New Haven, CT, USA. 462-466.
  • 32. Ulrich, R. S. (2008). “Biophilic Theory and Research for Healthcare Design”. In: S.Kellert, ed.
  • 33. Özyaral, O, Keskin, Y. (2007). Hasta Bina Sendromu. Türkiye Tekstil İşverenler Sendikası Yayınları, Tiglat Matbaacılık, İstanbul.
  • 34. Kazanasmaz, T. (2004). “Sağlık Yapılarında Yön Bulma Tasarımı”, Modern Hastane Yönetimi, 8,2, Nisan, Mayıs, Haziran, 42-46.
  • 35. Sirel, A. ve Sirel, O. Ü. (2017). Bedensel Engellilerin Kent Yaşamına Katılımında “Evrensel Tasarım” Yaklaşımı. IV. IBANESS Kongreler Serisi – Russe / Bulgaristan, 564-575.
  • 36. Malkin, J. (1991). “Hospital Interior Architecture”. New York, Van Nostrand Reinhold.
  • 37. Grey T, Xidous D, Kennelly S, Mahon S, Mannion V. and Freine, P. (2018). “Dementia friendly hospitals from a universal design approach: design guidelines”. TrinityHaus Research Centre, Tallaght University Hospital, O’Connell Mahon Architects.
  • 38. Sarı, R. M. ve Hojjati, S. A. (2022). "Evrensel Tasarım Perspektifinden Hastane Tasarımı Üzerine Bir İrdeleme: Trabzon Kaşüstü Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi”, Bayburt Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5 (1), 32-51.
  • 39. https://www.yukselproje.com.tr/tr/projeler/prof-dr-cemil-tascioglu-sehir-hastanesi-okmeydani-egitim-ve-arastirma-hastanesi (Erişim Tarihi: 15.11.2022)
  • 40. https://www.ipkb.gov.tr/ismep-projesi-kapsaminda-yeniden-yapilan-okmeydani-egitim-ve-arastirma-hastanesi-30-mart-2020-itibariyle-hizmete-girdi/ (Erişim Tarihi: 15.11.2022)

Kamusal Yapı Olarak Hastanelerde İyileştiren Mimariyi Etkileyen Tasarım İlkelerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 4, 1587 - 1601, 22.12.2022
https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1191399

Öz

Kamu sağlığı açısından sağlık yapılarında tasarım ilkeleri; güncel sağlık teknolojileri ve bunların mimari tasarıma entegrasyonu; mimari tasarımda enerji korunumu ve yönetimi ve evrensel tasarım açısından önemlidir. Başta hastaneler olmak üzere farklı bina türlerinin tasarımında hasta bina sendromunu önleyici tedbirler dikkate alınmalıdır. Kamu sağlığı açısından tarihsel süreç içerisinde doğanın iyileştirici etkisi fark edilmiş, tedavi mekanları doğayı içine alacak şekilde tasarlanmıştır. Günümüzde kamusal yapı olarak hastaneler; farklı disiplinler ile gerçekleştirilen enerji etkin bina tasarımı açısından hem sürdürülebilir olup hem de ekolojik açıdan hasta bina sendromunu engelleyen malzemelerin kullanıldığı, her tipte kullanıcı için erişilebilir olan ve teknolojiyi etkin şekilde kullanan iyileştiren mimari tasarım yaklaşımları ile gelişmektedir. Hastanelerde mekânsal alanlar işlevlerine uygun kullanıcı odaklı tasarlanırken, insan sağlığı, psikolojisi ve yaşam kalitesi üzerinde etkileri de araştırılmaktadır. Bu yapılan araştırmalardan elde edilen bulgular insan ve doğa arasındaki bağ ile doğanın insan üzerinde duygusal yönden pozitif etkisi ile hastalıkların iyileşme sürecini hızlandırdığını göstermektedir. İyileştiren tasarım yaklaşımında biyofilik tasarım nitelikleri ile girdi olarak hasta odaklı tasarım, kanıta dayalı tasarım ve evrensel tasarım ilkeleri dikkate alınmalıdır. Kamusal yapı olarak hastanelerin tasarım ve uygulamasında “iyileştiren hastane” ve “hasta odaklı tasarım anlayışı içinde kanıta dayalı tasarım ile hastanelerin ve sağlık kurumlarının kullanıcıları için yüksek kalitede konfor ve işlevsellik konuları önem arz etmektedir. Bu çalışmada kamu sağlığı açısından “iyileştiren mimariyi etkileyen tasarım ilkelerinin değerlendirilmesi ile doğru hastane mimarisi tasarımı günümüzde nasıl olması gerektiği irdelenecektir.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

  • 1. Kaya, H. (2019). Biyofilik Tasarım ve İyileştiren Mimarlık: Çocuk Hastaneleri Üzerine Bir Değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Ankara.
  • 2. Totaforti, S. (2018). “Applying the benefits of biophilic theory to hospital design”. City Territ. Archit.
  • 3. Ulrich, R.S, Simons, R.F, Losito, B.D, Fiorito, E, Miles, M.A. and Zelson, M. (1991). “Stress Recovery During Exposure to Natural and Urban Environments”. Journal of Environmental Psychology 11, 201-230.
  • 4. Ergenoğlu Sungur, A. (2006). Sağlık Kurumlarının İyileştiren Hastane Anlayışı ve Akreditasyon Bağlamında Tasarımı ve Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • 5. Birinci, N. (2019). 21.yy hasta merkezli iyileştiren hastane ve sağlık kampüsleri tasarım ilkeleri, Yüksek Lisans Tezi, Izmir Demokrasi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, İzmir.
  • 6. Aksoy, Z. (2021). İyileştiren Mimarlık: Anadolu Darüşşifalarindaki Biyofilik Unsurlar Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, Mimarlık Ana Bilim Dalı Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • 7. Beggs, J. L. (2015). Healing Through Architecture. (PhD). The Degree of Master of Architecture in Engineering, University of Waterloo, Canada, 165. s.
  • 8. Dündar, M, Emekli, R. ve Şener, E. (2019). “Anadolu’daki tıbbın doğuşu, dünyadaki ilk tıp okulu olarak: Gevher Nesibe Tıp Medresesi ve Darüşşifası”. Bilimname, 3, 79-103.
  • 9. Salingaros, N. and Masden, K. G. (2008). “Neuroscience, the natural environment, and building design.” In J. Heerwagen, M. Major and Stephen R. Kellert (Eds.), Biophilic design: The theory, science and practice of bringing buildings to life. New York: John Wiley. pp. 59-83.
  • 10. Ulrich, R. S. (1984). “View Through A Window May Influence Recovery From Surgery”. Science, 224, 420-421.
  • 11. Purves, G. (2002). “Healthy Living Centres: A Guide to Primary Health Care Design”. Architectural Pres-Elsevier Science, Oxford.
  • 12. Malkin, J. (1992). “Hospital interior architecture: Creating healing environments for special patient populations”. New York: John Wiley.
  • 13. Hanedar, C. (2019). Hastane Ortak Kullanim Alanlarinin İyileştiren Mimari Bağlaminda Değerlendirilmesi Özel Medova Hastanesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Konya Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Konya.
  • 14. Aripin, S. (2007). “Healing architecture: Daylight in hospital design. Proceedings of the Conference on Sustainable Building South-East Asia”. Malaysia: Institute Sultan Iskandar of Urban Habitat and Highrise. 173-181.
  • 15. Schweitzer, M, Gilpin, L. and Frampton, S. (2004). “Healing Spaces: elements of environmental design that make an impact on health”. J. Altern Complement. Med. Volume 10, Issue, 1, 71-83.
  • 16. Lawson, B. (2010). “Healing architecture”. Arts & Health, 2 (2), 95-108.
  • 17. Jadad, A. R. and Haynes, R. B. (1998). “The Cochrane Collaboration Advances and Challenges in Improving Evidence Based Decision Making”. Medical Decision Making, 18 (1), 2-9.
  • 18. Şalgam, D.F. (2010). İyileştiren Mimari Tasarım Bağlamında Hasta Bakım Odalarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • 19. Sternberg, E. M. (2009). Healing spaces the science of place and well-being Publisher:Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, Mass.
  • 20. Hamilton, D. K. (2003). “The Four Levels of Evidence-Based Practice”. Healthc. Des. Volume 3, Issue 11, Page, 18–26.
  • 21. Phiri, M. and Chen, B. (2014). Sağlık Hizmetleri Sitesinde Sürdürülebilirlik ve Kanıta Dayalı Tasarım. Heidelberg: Springer.
  • 22. Cama, R. (2009). Kanıta Dayalı Sağlık Tasarımı Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
  • 23. T.C. Sağlık Bakanlığı, (2020) Sağlıkta Kalite Standartları, Hastane, Sağlık Bakanlığı, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite, Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı Yayınları, Sürüm, 6.01, 1. Baskı, Ankara, Haziran 2020, ISBN: 978-975-590-766-6.
  • 24. Institute of Medicine, (2001). Crossing the Quality Chasm: A New Health System for the 21st Century. Committee on Quality of Health Care in America, National Academy Press, Washington, D.C.
  • 25. Düzenli, T, Tarakçı E, E. ve Akyol, D. (2017). “Peyzaj Mimarlığında Sürdürülebilirlik ve Biyofilik Tasarım Kavramı”, The Journal of Academic Social Science, Volume 48, Issue 48, 43-49.
  • 26. Kellert, S. (1997). “Kinship to Mastery: Biophilia in Human Evolution and Development”. Washington", DC: Island Press.
  • 27. Kellert, S. (2005). “Building for Life”, Washington: Island Press.
  • 28. Kellert, S.R. and Finnegan, B. (2011). Biophilic Design: the Architecture of Life (Film). Bullfrog Films.
  • 29. Kellert, S. and Calabrese, E. (2015). “The Practice Of Biophilic Design”. Erişim Www.Biophilic-Design.Com. 3-21.
  • 30. Kellert, S, Heerwagen, J. and Mador, M. (2008). “Biophilic Design: The Theory, Science and Practice of Bringing Buildings to Life”. New Jersey, US: John Wiley and Sons, 226-227.
  • 31. Kellert, S. (2008). “Biophilia”, Yale University, New Haven, CT, USA. 462-466.
  • 32. Ulrich, R. S. (2008). “Biophilic Theory and Research for Healthcare Design”. In: S.Kellert, ed.
  • 33. Özyaral, O, Keskin, Y. (2007). Hasta Bina Sendromu. Türkiye Tekstil İşverenler Sendikası Yayınları, Tiglat Matbaacılık, İstanbul.
  • 34. Kazanasmaz, T. (2004). “Sağlık Yapılarında Yön Bulma Tasarımı”, Modern Hastane Yönetimi, 8,2, Nisan, Mayıs, Haziran, 42-46.
  • 35. Sirel, A. ve Sirel, O. Ü. (2017). Bedensel Engellilerin Kent Yaşamına Katılımında “Evrensel Tasarım” Yaklaşımı. IV. IBANESS Kongreler Serisi – Russe / Bulgaristan, 564-575.
  • 36. Malkin, J. (1991). “Hospital Interior Architecture”. New York, Van Nostrand Reinhold.
  • 37. Grey T, Xidous D, Kennelly S, Mahon S, Mannion V. and Freine, P. (2018). “Dementia friendly hospitals from a universal design approach: design guidelines”. TrinityHaus Research Centre, Tallaght University Hospital, O’Connell Mahon Architects.
  • 38. Sarı, R. M. ve Hojjati, S. A. (2022). "Evrensel Tasarım Perspektifinden Hastane Tasarımı Üzerine Bir İrdeleme: Trabzon Kaşüstü Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi”, Bayburt Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5 (1), 32-51.
  • 39. https://www.yukselproje.com.tr/tr/projeler/prof-dr-cemil-tascioglu-sehir-hastanesi-okmeydani-egitim-ve-arastirma-hastanesi (Erişim Tarihi: 15.11.2022)
  • 40. https://www.ipkb.gov.tr/ismep-projesi-kapsaminda-yeniden-yapilan-okmeydani-egitim-ve-arastirma-hastanesi-30-mart-2020-itibariyle-hizmete-girdi/ (Erişim Tarihi: 15.11.2022)
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Pelin Karaçar 0000-0002-9469-3711

Ahmet Fidan 0000-0002-7390-4831

Proje Numarası Yok
Yayımlanma Tarihi 22 Aralık 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 11 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA Karaçar, P., & Fidan, A. (2022). Kamusal Yapı Olarak Hastanelerde İyileştiren Mimariyi Etkileyen Tasarım İlkelerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(4), 1587-1601. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1191399
AMA Karaçar P, Fidan A. Kamusal Yapı Olarak Hastanelerde İyileştiren Mimariyi Etkileyen Tasarım İlkelerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. Aralık 2022;11(4):1587-1601. doi:10.37989/gumussagbil.1191399
Chicago Karaçar, Pelin, ve Ahmet Fidan. “Kamusal Yapı Olarak Hastanelerde İyileştiren Mimariyi Etkileyen Tasarım İlkelerinin Değerlendirilmesi”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 11, sy. 4 (Aralık 2022): 1587-1601. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1191399.
EndNote Karaçar P, Fidan A (01 Aralık 2022) Kamusal Yapı Olarak Hastanelerde İyileştiren Mimariyi Etkileyen Tasarım İlkelerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 11 4 1587–1601.
IEEE P. Karaçar ve A. Fidan, “Kamusal Yapı Olarak Hastanelerde İyileştiren Mimariyi Etkileyen Tasarım İlkelerinin Değerlendirilmesi”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 11, sy. 4, ss. 1587–1601, 2022, doi: 10.37989/gumussagbil.1191399.
ISNAD Karaçar, Pelin - Fidan, Ahmet. “Kamusal Yapı Olarak Hastanelerde İyileştiren Mimariyi Etkileyen Tasarım İlkelerinin Değerlendirilmesi”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 11/4 (Aralık 2022), 1587-1601. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1191399.
JAMA Karaçar P, Fidan A. Kamusal Yapı Olarak Hastanelerde İyileştiren Mimariyi Etkileyen Tasarım İlkelerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;11:1587–1601.
MLA Karaçar, Pelin ve Ahmet Fidan. “Kamusal Yapı Olarak Hastanelerde İyileştiren Mimariyi Etkileyen Tasarım İlkelerinin Değerlendirilmesi”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 11, sy. 4, 2022, ss. 1587-01, doi:10.37989/gumussagbil.1191399.
Vancouver Karaçar P, Fidan A. Kamusal Yapı Olarak Hastanelerde İyileştiren Mimariyi Etkileyen Tasarım İlkelerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;11(4):1587-601.