Ömrünü Tamamlamış Araçların Geri Kazanımı İçin Belirsizlik Altında Ağ Tasarımı

Yıl 2020, , 35 - 71, 31.03.2020

Berk Ayvaz , Duygu Erdoğan

https://doi.org/10.46373/hafebid.654047

Öz

Dünya genelinde doğal kaynakların küçümsenemeyecek boyutlarda tükenmeye başlaması ve yenilenebilmenin mümkün olmadığı bu zamanda, en ufak bir ürünün geri dönüşümünün çevresel faydası çok fazladır. Ömrünü tamamlamış araçların (ÖTA) geri kazanımı çevresel faydasının yanı sıra, içerdikleri geri dönüştürülebilir malzemeler nedeniyle ekonomik faydasıyla da dikkat çeken önemli kaynaklardır. Bu çalışmada, ÖTA için açık döngü tersine lojistik ağ tasarım problemi ele alınmıştır. Ele alınan problemi modellemek için ilk aşamada ağdaki tüm parametreler belirli olarak kabul edilip karma tam sayılı doğrusal programlama modeli geliştirilmiştir. İkinci aşamada ise son kullanıcılardan gelen ömrünü tamamlamış araçların miktarı belirsiz olarak kabul edilip deterministik model iki aşamalı stokastik programlama modeli olarak genişletilmiştir. İlk aşamada model söküm tesisleri ve işleme tesislerinin açılması gibi stratejik kararlar alınmıştır. Stokastik modelin ikinci aşamasında ise modele belirsizlik dahil edilerek toplama maliyetleri, taşıma maliyetleri, işleme maliyetleri gibi kararlar alınmıştır. Geliştirilen her iki modelin uygulaması Türkiye’nin Ankara ilinde yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ömrünü tamamlamış araç, Stokastik programlama, Tersine lojistik

Kaynakça

• [1] Mimouni, F., Abouabdellah, A., ve Mharzi, H., Study of the Reverse Logistics’ Break- Even in a Direct Supply Chain, (2015).1-24.
• [2] Guiltinan J.,Nwokoye,N., Reverse channels for recycling: an analysis for alternatives and public policy implications. R.G. Curhan(ed.), New marketing for social and economic progress, Combined Proceedings, American Marketing Association., (1974), 1419-1427.
• [3] Rogers, D., Tibben-Lembke, R., Going backwards: reverse logistics trends and practices. Pittsburgh :RLEC Press., (1999).
• [4] Fleischmann, M., Krikke, H.R., Dekker, R. ve Flapper, S.D.P., A characterization of logistics networks for product recovery, Omega, 28, (2000), 653-666.
• [5] Demirel H. Ö., Gökçen H., Geri kazanımlı imalat sistemleri için lojistik ağı tasarımı: literatür arastırması, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der., 23(4), (2008), 903-912. [6] Anonim, DIRECTIVE 2000/53/EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL, (2000), 1–15.
• [7] Schultmann F., Zumkeller M. ve Rentz O., Modeling reverse logistic tasks within closed-loop supply chains: An example from the automotive industry, European Journal of Operational Research, (2006), 10-20.
• [8] Choi J., Stuart J. A. ve Ramani K., Modeling of Automotive Recycling Planning in the United States. International Journal of Automotive Technology., 6(4), (1997), 413-419.
• [9] Mansour S., Zarei M., A multi-period reverse logistics optimisation model for end-of-life vehicles recovery based on EU Directive, International Journal of Computer Integrated Manufacturing, 21(7), (2008), 764-777.
• [10] Cruz-Rivera R., Ertel J., Reverse logistics network design for the collection of End-of-Life Vehicles in Mexico. European Journal of Operational Research, (2009), 930–939.
• [11] Xiaolong J., Rui F., Wang L., The Location Selection of Automobile Reverse Logistics Network within Closed-loop Supply Chains. Scholl of Automobile Chang’an University., (2009),1-20.
• [12] Mansour S., Zarei M., Husseinzadeh Kashan A. ve Karimi B., Designing a reverse logistics network for end-of-life vehicles recovery. Mathematical Problems in Engineering., (2010), 1–16
• [13] Harraz N. A., Galal N. M., Design of Sustainable End-of-life Vehicle recovery network in Egypt. Ain Shams Engineering Journal, (2011), 211-219.
• [14] Mahmoudzadeh M., Mansour S. ve Karimi B., A Decentralized Reverse Logistics Network for End of Life Vehicles from Third Party Provider Perspective. 2nd International Conference on Environmental Science and Technology, 2, (2011), 338–342.
• [15] Simic V., Dimitrijevic B., Modelling production processes in a vehicle recycling plant. Waste management & research : the journal of the International Solid Wastes and Public Cleansing Association. ISWA., 30(9), (2012), 1-21.
• [16] Demirel E., Demirel N. and Gökçen H., A mixed integer linear programming model to optimize reverse logistics activities of end-of-life vehicles in Turkey., Journal of Cleaner Production, 112, (2016), 2101–2113.
• [17] Ene S., Öztürk N., Network modeling for reverse flows of end-of-life vehicles. Waste Management Elsevier Ltd., 38(1), (2015), 284–296.
• [18] Phuc K., Nguyen P., Yu V. F., Tsao Y.C., (2016), Optimizing fuzzy reverse supply chain for end-of-life vehicles. Computers & Industrial Engineering., (2016), 1-20.
• [19] Srinivasan S., Khan S. H., Environmentally Conscious Optimization of Closed Loop Supply Chain Network with Vehicle Routing. Advances in Theoretical and Applied Mathematics., 11(3), (2016), 223–243.
• [20] Demirel N ., Ömrünü Tamamlamış Araçların Geri Dönüşümünde Yükseltilmiş Yönetmelik Hedeflerini Karşılamak İçin Ağ Tasarımı ve Modellenmesi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji , 5 (3), (2017), 223-236.
• [21] Wallace S. W., Ziemba W.T., editors, World Wide Asset and Liability Management, Cambridge University Press., (1998), 173-189.
• [22] Bienstock D., Shapiro J., Optimizing resource acquisition decisions by stochastic programming, Management Science, 34(2): (1988), 215-229.
• [23] Birge, J.R., Louveaux, F.V., Introduction to stochastic programming, New York: Springer-Verlag,(1997).103-156.
• [24] Fábián C.I., Szoke Z., Solving two-stage stochastic programming problems with level decomposition, Computational Management Science , (2007), 313-353.
• [25] GHK, A study to examine the benefits of the end of life vehicles directive and the costs and benefits of a revision of the 2015 targets for recycling, reuse and recovery under the ELV directive. Final report to DG Environment, Birmingham, USA., (2006).