Deltamethrin’in Carassius gibelio (Bloch, 1782)’nun Solungaç, Karaciğer ve Bağırsak Dokuları Üzerine Histopatolojik Etkilerinin Araştırılması

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 189 - 210, 30.09.2020

Neriman Gey , Yusuf Ersan

https://doi.org/10.46373/hafebid.730342

Öz

Bu çalışma, Deltamethrin uygulanan Carassius gibelio türü balıkların solungaç, karaciğer ve bağırsak dokuları üzerine histopatolojik etkilerini incelenmek amacı ile yapıldı. Araştırmada 60 adet balık, her bir grupta 12 balık bulunan, 5 gruba ayrıldı. Bu gruplardan biri kontrol, diğer dördü deney grubu olarak oluşturuldu. Kontrol grubu hariç, deney gruplarındaki balıklar deltametrinin; 0.48, 0.64, 0.80 ve 0.96 mg/L’lik konsantrasyonlarına maruz bırakıldı. Deney sonunda sakrifiye edilen balıklardan alınan doku örneklerinin tespit ve takip işlemlerinden sonra kesitleri alındı ve bu kesitler Hematoksilen+Eozin (H+E) ile boyanarak histopatolojik değişiklikler incelendi. Deney gruplarındaki balıklarda; solungaç epitel hücrelerinde hipertrofi, epitelin lameller ayrılması ve mukus hücre hipertrofisi; karaciğerde kistik yapılar, vena centralislerin düzensizlikleri ve venlerin, hücrelerin ve diğer elemanların birbirinden ayrılamaması; bağırsaklarda ise lezyonlar, mukus hücre proliferasyonu, ölü villus epiteli ve epitel dejenerasyonu görüldü. Deltamethrin’in Carassius gibelio’nun solungaç, karaciğer ve bağırsak dokuları üzerinde dejeneratif etkilerinin olduğu bulundu. Sonuç olarak Deltamethrin, insan sağlığı ve çevre için çok toksik insektisitlerden biridir. Bu zehirli maddenin kontaminasyonundan sucul ekosistemleri korumak için gerekli önlemler alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Deltamethrin, Histopatoloji, Carassius gibelio

Destekleyen Kurum

Kafkas Üniversitesi Araştırma Fonu

Proje Numarası

2015-FM-07

Kaynakça

• Kırıcı, M., Kırıcı, M., Işık, M, Atamanalp, M., İmidacloprid ve Lambda Cyhalothrin'ın Capoeta Capoeta Umbla Böbrek Dokusunda Glikoz 6-Fosfat Dehidrogenaz Enzimi Üzerıne in Vitro Etkileri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2, (2015), 8-14.
• Yılayaz, Ö., Parathion Methyl (İnsektisit)’in Capoeta trutta (Heckel, 1843) Üzerindeki Genotoksik Etkisinin Eritrosit Mikronukleus Testi İle Belirlenmesi. Doğu Anadolu BölgesiAraştırmaları, (2006),1-5.
• https:// csb.gov.tr/tarimilaci-pestisit-kullanimi-i-85834 (Tarihi: 18.012.2019)
• Sarıgül, Z., Bekcan, S., Herbisit Glifosatın Daphnia Magna Üzerine Akut Toksisitesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 15 (2), (2009), 204-208.
• Ünal, G., Gürkan, M.O., İnsektisitler Kimyasal Yapıları, Toksikolojileri ve Ekotoksikolojileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü, 159 s., Ankara, (2001).
• Velisek, J., Dobsikova, R., Svobodova, Z., Modra, H., Luskova, V., Effect of Deltamethrin on the Biochemical Profile of Common Carp (Cyprinus carpio L.). Bull. Environ. Contam. Toxicol. 76, (2006), 992–998.
• Berköz, M., Yalın, S., Çömelekoğlu , Ü., Mazmancı, B., Mazmanci, M.A., Üyayar, A., Eroğlu, P., Deltamethrin’in Beyinde Oluşturduğu Oksidatif Hasarın Önlenmesinde Funalia trogii'nin Rolü. Mersin Üniv. Sağlık Bilim Derg., 3(1), (2010), 1-8 s.
• Yıldırım, M.Z., Karasu, Benli., A.Ç.，Selvi, M., Özkul, A., Erkoç, F., Koçak, Ö., Acute Toxicity, Behavioral Changes, and Histopathological Effects of Deltamethrin on Tissues (Gills, Liver, Brain, Spleen, Kidney, Muscle, Skin) of Nile Tilapia (Oreochromis niloticus L.) Fingelings. Environ. Toxicol. 21(6), (2006), 614-20.
• Sharma., D.K., Ansari, B.A., Efect of Deltametrin and A Neem Based Pesticide on Some Biochemical Achook on Some Biochemical Parameters in Tissues Liver, Ovary and Muscle of Zebrafish Danio rerio (Cyprinidae). Res.J.Chem.Sci. Vol. 1(4), (2011), 125-134.
• Luna, L.G., Manual of Histologic Stainning Methods of the Armed Forces. Institute of Pathology. Mc-Graw-Hill, New York. U.S.A, 33 pp (1968).
• Üreten, M., Üçüncü, İ.S., Dioktil Adipat (DOA)’ın Sparus aurata (Çipura) Karaciğer ve Solungaç Histolojisi Üzerine Etkileri. Ege Su Ürünleri Dergisi, 30(3), (2013), 115-122.
• Çapkın, E., Altınok, İ., Endosulfanın Juvenil Gökkuşağı Alabalıkları (Oncorhynchus mykiss) Üzerine Akut Toksik Etkilerinin Belirlenmesi. Ulusal Su Günleri, Trabzon, (2005), 385-90.
• Velmurugan, B., Selvanayagam, M., Cengiz, E.İ., Ünlü, E., The Effects of Fenvalerate on Different Tissues of Freshwater Fish Cirrhinus mrigala. J. Environ. Sci. Heal. B, (2007), 157-163. Ahmadmoradi, E., Rezaie ,A. Mousavi, M.S., Histopathological Study of the Kidney, Liver and Intestine Tissues in Goldfish (Carassius auratus) and Angelfish (Pterophyllum sp.) AACL Bioflux, Volume, 5 (4), (2012), 282-288.
• Nowak B,. Histological changes in gills induced by residues of endosulfan. Aquat. Toxicol. 23, (1992), 65–84.
• Kumaraguru, A.K., Beamish, F.W.H., Ferguson , H.W., Direct and CircuLatory Paths of Permethrin Causing Histopathological Changes in The Gills of Rainbow Trout Salmo gairdneri Richardson. J. Fish. Biol. 20(1), (1982), 87-90.
• Jiraungkoorskul, W., Upatham, E.S., Kruatrachue, M., Sahaphong, S., Vichasri Grams S., Pokethitiyook, P., Biochemical and Histopathological Effects of Glyphosate Herbicide on Nile Tilapia (Oreochromis niloticus). Environ. Toxicol, 18, (2003), 260-267.
• Üçüncü, İ.S., Önen, Ö., Ergen, G., Üreten Boz E., Seferoğl, K., Gökçe, B., Dioktil Adipat’ın (DOA) Labidochromis caeruleus’un Fryer, 1956 (Cichlidae, Teleostei) Solungaç Histolojisi Üzerine Etkileri Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg. 16 (2), (2010), 343-346.
• Cengiz, E.İ., Ünlü, E., Sublethal Effects of Commercial Deltamethrin on the Structure of the Gill, Liver and Gut Tissues of Mosquitofish, Gambusia affinis: A Microscopic Study. Environ. Toxicol. and Phar. 21 (3), ( 2006), 246–253.
• Barlas, N., Yukarı Sakarya Havzasında Yaşayan Sazan Balıklarının (Cyprinus carpio L., 1758) Solungaç, Karaciğer ve Böbrek Dokularının Histopatolojik Olarak İncelenmesi. Tr. J. of Veterinary and Animal Sciences 23 Ek Sayı 2, (1999), 277-284.
• Mohammed, A.S.F., Histopathological Studies on Tilapia zillii and Solea vulgaris from Lake Qarun, Egypt. World Journal of Fish and Marine Sciences 1 (1), (2009), 29-39
• Kan, Y., Cengiz ,E., Ugurlu, P., Yanar, M., The Protective Role of Vitamin E on Gill and Liver Tissue Histopathology and Micronucleus Frequencies in Peripheral Erythrocytes of Oreochromis niloticus Exposed to Deltamethrin. Environ. Toxicol. and Phar., 34, (2012), 170-179.
• Gül, Ş., Ergül, B., Yıldız, E., Şahan, A., Doran, F., Pollution correlated modifications of liver antioxidant systems and histopathology of fish (Cyprinidae) living in Seyhan Dam Lake, Turkey. Environ. International, 30, (2004), 605-609.
• Uçar, A., Atamanalp, M., Balıklarda Toksikopatolojik Lezyonlar I. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 39 (2), (2008), 255-261.
• Özden, Z., Çıldır Gölünde Avlanan Havuz Balığı (Carassius gibelio Bloch, 1782) Üzerine Cypermethrin'in Etkilerinin Histopatolojik, Genotoksik, Elektroforetik ve Biyokimyasal Yöntemlerle Araştırılması. Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, (2016) .
• Seham, A.İ., Gaber, H.S., Ghamdi, F.A., Midhat, K.A., Histopathogical Alterations in Fish Organs as Potential and Direct Biomarkers of Pollution. The Egyptian Society for Environmental Sciences Catrina , 9 (1), (2014), 25 -31.