Bu çalışma XIX. yüzyıl İslam tecdit hareketinin önemli simalarından biri olan Muhammed Abduh’un Mısır’da İslam’a dayalı yeni bir eğitim sistemi kurma çabasını ve buna dair düşüncelerini konu edinmiştir. Muhammed Abduh, eğitime önemli misyonlar yüklemiş; sadece Mısır’ın değil İslam dünyasının da yeniden ihyası için çaba sarf etmiştir. Zira Muhammed Abduh’un yaşadığı dönemde İslam âlemi yabancı tahakkümü altında bulunmaya, akıl ile düşünme yetisinden uzaklaşmaya ve hurafeleri din addetmeye başlamıştır. İslam Dünyası’nın içerisinde bulunduğu bu siyasi, dini ve kültürel yoksunluk halinin genel anlamda eğitim yetersizliğinden kaynaklandığını düşünen Abduh, bu konuda harekete geçilmesi gerektiğini her fırsatta ifade etmiştir. İslam coğrafyasında yaşayan Seyyid Ahmed Han (ö. 1839), Muhammed İkbal (ö. 1938), Şeyh Ahmed Eş-Şerif Es-Senusi (ö. 1933) ve Emir Abdülkadir (ö. 1883) aynı dönemde Abduh ile benzer fikirlere sahip olmuş; Müslüman toplumun eğitimi için gayret sarf etmişlerdir. Zikredilen düşünürler Abduh gibi kendilerinden sonra gelecek olan nesil için eğitim ve ıslah çalışmalarına önem vermiş ve öncülük etmişlerdir. Çalışma; Muhammed Abduh’un eğitimde gerçekleştirmeyi arzuladığı ve bu doğrultuda öncelikli hedefleri arasında yer verdiği sünnet çerçevesinde ıslahı, aklı ön planda tutan anlayışı ve buna dair görüşleri tespit etmeyi amaçlamıştır. Doküman inceleme yöntemi kullanılarak hazırlanan çalışmada Muhammed Abduh’a ait eserler göz önünde bulundurularak ana kaynak olarak incelenmiştir. Çalışma neticesinde onun İslam toplumunun bekası için güçlü bir eğitim sistemini oluşturmaya çalıştığı ve bu doğrultuda faaliyetler içerisinde yer aldığı görülmüştür. Konuyu daha ayrıntılı irdelemek ve onun eğitime dair görüş ve düşüncelerini tespit etmek adına çalışma, öncelikle onun hayatı ve eserleri üzerinde durmuştur. Abduh’un XIX. yüzyıl ıslahat çalışmaları içerisindeki yeri tespit edilmeye çalışılmış; din eğitimine ve Ezher Üniversitesi programına dair öngördüğü ıslahın neler olduğu sorusuna yanıt aranmıştır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Din, Toplum ve Kültür Araştırmaları |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 30 Haziran 2023 |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2023 |
Gönderilme Tarihi | 3 Nisan 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 2 |