TÜRKİYE’DE FAİZSİZ BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN SON 10 YILI VE BEKLENTİLER

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 3, 185 - 200, 03.11.2015

Veli Sırım

Öz

1983 yılından itibaren önce Özel Finans Kurumları adıyla Türkiye gündemine giren Katılım Bankaları, finansal sektör içinde yavaş da olsa giderek ağırlıklarını hissettirmektedir. Yaklaşık 30 yıllık süreç içinde ekonomik ve sosyal yapıda çok önemli fonksiyonlar ifa ettikleri, ülke ekonomisine olan katkıları, kuruluşlarında beklenen pragmatik hedeflerin çok ötesine geçtikleri görülmektedir. Körfez fonlarının ülkemize çekilmesi ve atıl fonların ekonomiye kazandırılması şeklinde özetleyebileceğimiz pragmatik gerekçelerle hayata geçirilen bu sistem, uygulanmaya konulduktan sonra toplumsal bir ihtiyaca ne denli bir cevap oluşturduğu da görülmüştür.

 

Katılım Bankalarının ulaştıkları başarı performansının istenilen seviyeye ulaşmadığı ve sahip olunan potansiyelden çok uzakta kalındığı da bir gerçektir. Yurtiçi kaynakları bankacılık sektörüne kazandırmakta başarılı olmalarına rağmen istenilen seviyelerde yurtdışı kaynağı ülkemize çekemeyen Katılım Bankaları, faaliyete geçtikleri dönemden bu güne çok önemli mesafeler kat etmekle birlikte, kendilerini iyi tanıtamadıklarını, hak ettikleri ilgiyi göremediklerini söyleyebiliriz. Bankacılık alanında dünyanın önde gelen kuruluşlarının bir kısmının bünyelerinde faizsiz bankacılık birimi kurmaları, bu sistemin potansiyelinin ve uygulanabilirliğinin çapını göstermesi açısından önemlidir. Giderek genişleyen bu pastadan Katılım Bankalarının aldığı payın küçüklüğü, bahsettiğimiz yeteri ilgiyi görememenin açık bir göstergesidir. Bütün bunlara rağmen finans sektöründe yerine getirdikleri işlev küçümsenmeyecek seviyededir. Bu başarısında mevcut sistemi tamamlayıcı özelliği, ekonomiye ve özellikle reel kesime olan katkısı, finansal sisteme getirdiği çeşitlilik, güvenilirlik ve bu kurumların etkinliği başta gelen etkenlerdendir.

 

Anahtar kelimeler: Özel Finans Kurumu, Katılım Bankaları, Faizsiz Bankacılık, Kâr-Zarar Ortaklığı, Finansal Kriz.

Anahtar Kelimeler

Özel Finans Kurumu, Katılım Bankaları, Faizsiz Bankacılık, Kâr-Zarar

Kaynakça

• AKIN, Cihangir, Faizsiz Bankacılık ve Kalkınma, Kayıhan Yayınları, İstanbul, 1986.
• AKYÜZ, Osman, “Türkiye İçin Katılım Bankacılığı Ne İfade Ediyor?,” http://www.turcomoney.com/yazar/turkiye-icin-katilim-bankaciligi-ne-ifade-ediyor.html, Erişim tarihi: 14.04.2012
• APAK, Sudi–AÇIKGÖZ, Ali F., “Türkiye’de Katılım Bankacılığının Bankacılık Sektöründeki Yeri ve Finansal İstikrara Katkısı,” Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, Sayı: 1, 2011.
• BÜYÜKDENİZ, Adnan, “Faizsiz Finans Kurumlarının Mali Sistem İçindeki Yeri ve Çalışma Prensipleri”, Türkiye’de Özel Finans Kurumları–Teori ve Uygulama, Albaraka Türk Yay., İstanbul, 2000.
• COŞKUN, Alper, Katılım Bankalarının Bankacılık Sektöründeki Yeri ve Önemi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi–İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), 2008.
• ECE, Nalan, “Dünyada ve Türk Bankacılık Sektöründe İslam Bankalarının Gelişimi,” Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 25, Temmuz-Ağustos 2011.
• EKEN, Mehmet Fehmi, Faizsiz Bankacılık Modelleri ve Türkiye Uygulamaları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi–Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü), İstanbul, 2005.
• GÜNAL, Vural, Özel Finans Kurumları, Türkiye Bankalar Birliği Yayını, Ankara, 1984.
• KÖSTEN, Barış, “Türk Bankacılık Sisteminin Yeni ve Tamamlayıcı Bir Ögesi Olarak Katılım Bankacılığının Türk Finansal Sistemine Getirdiği Avantaj ve Yenilikler,” Avrasyabank.com, http://www.avrasyabank.com/katilimbankasitr.html, Erişim tarihi: 14.04.2012
• ÖZGÜR, Ersan, “Katılım Bankalarının Finansal Etkinliği,” Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, C. 10, Sayı: 1, 2008.
• ÖZSOY, İsmail, Özel Finans Kurumları, Asya Finans Yayınları, İstanbul, 1997.
• ÖZULUCAN, Abitter–Deran, Ali, “Batılım Bankacılığı ile Geleneksel Bankaların Bankacılık Hizmetleri ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması,” Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2009, Cilt: 6, Sayı: 11.
• ÖZULUCAN, Aibitter–Özdemir, Fevzi Serkan, Katılım Bankacılığı – Muhasebe Organizasyonu, Uygulamalar, Finansal Tablolar, Bağımsız Denetim, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2010.
• TKBB, Katılım Bankaları 2010, İstanbul, 2010.
• TOSUN, Mustafa, “Türk Mali Sisteminde Özel Finans Kurumları Deneyimi ve ÖFK’ların Türk Banka Sistemi İçindeki Yerleri Üzerine,” Türkiye’de Özel Finans Kurumları-Teori ve Uygulama, Albaraka Türk Yayını, İstanbul, 2000.
• TUNÇ, Hüseyin, Katılım Bankacılığı–Felsefesi, Teorisi ve Türkiye Uygulaması, Nesil Yayınları, İstanbul, 2010.
• YAHŞİ, Fahrettin, “Özel Finans Kurumları’nın Mevzuat Serüveni,” Albaraka Türk Bereket Dergisi, 2000, Yıl: 3, Sayı: 9.
• YILMAZ, Osman Nihat, Faizsiz Bankacılık İlkeleri ve Katılım Bankacılığı, TKBB Yayını, 2010.
• ZAİM, Sahabattin, “Özel Finans Kurumları’nın Sağlıklı Çalışabilmesi İçin Evvela İnsan Modelinin Oluşması Gerekir,” Türkiye’de Özel Finans Kurumları–Teori ve Uygulama, Albaraka Türk Yayını, İstanbul, 2000.