Yozgat İli Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Durumu ve Geliştirme Olanaklarının Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 61 Sayı: 2, 91 - 100, 29.12.2020

Hacer Tüfekci

https://doi.org/10.29185/hayuretim.663273

Cited By: 12

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı Yozgat ilinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine yer veren işletmelerin teknik ve yapısal özelliklerini belirlemek, yetiştiricilerin karşılaştıkları sorunları ve bu sorunlara çözüm önerileri sunmaktır.

Materyal ve Metot: Çalışmanın materyalini; Yozgat-Merkez ve ilçelerde küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yapan 200 adet işletmede yapılan anket verileri oluşturmaktadır. Çalışmada işletmelerin genel özellikleri, işletmelerin yapısal durumu ve barınak özellikleri, beslenme ve yem temini, işletmelerde bulunan hayvan ırkları, sürü yönetimi, sağlık koruma ve hayvan refahı konularında işletmelerin durumları belirlenmiştir.

Bulgular: Çalışmada işletmelerin %44’ü 101-250 baş hayvan sayısı ile ilk sırada yer alırken, bunu %28 ile 251-500 baş, %16.5 ile 500 baş ve üzeri ve %11.5 ile 50-100 baş hayvan sayısı takip etmektedir. Küçükbaş hayvancılık işletmelerinin %68’i damızlık koç ve tekelerini kendi sürülerinden temin etmektedir. Yetiştiricilerin %82.5’inin hayvanlarını 8-10 ay merada bulundurdukları ve işletmelerin yaklaşık%70’inde sağım yapılmadığı sütün kuzu ve oğlakların bakım-beslenmesinde kullanıldıkları belirlenmiştir.

Sonuç: Yetiştiricilerin pazarlama ve meraların yetersizliği sorunlarının yanı sıra yetiştirme ve sağlık koruma konularında bilgi eksiklikleri söz konusu olup bölgede var olan potansiyel üretime yeteri kadar yansıtılamamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yozgat, koyun, keçi, yapısal özellikler, yetiştiricilik

Destekleyen Kurum

Yozgat Bozok Üniversitesi Proje Koordinasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi

Proje Numarası

6602b-ZF/17-132

Teşekkür

Bu çalışmaya 6602b-ZF/17-132 numaralı Bilimsel Araştırma Projeleri ile destek sağlayan Yozgat Bozok Üniversitesi Proje Koordinasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne teşekkürlerimi sunarım.

Determination of Structural Situation and Development Possibilities of Sheep and Goat Husbandry in Yozgat Province

Öz

Purpose: Aim of this study was to determine technical and structural characteristics of sheep and goat farms, along with problems faced by breeders in Yozgat province,

in order to propose solutions to those problems.

Materials and Methods: Main material of the study was the survey data obtained from 200 sheep and goat farms from different districts of Yozgat province. In this study, general and structural characteristics, housing status, nutrition practices and  feed supply, current breeds, herd management systems, and health protection status of farms were determined.

Results: It is determined that 11.5% of farms have 50-100 heads of sheep and goats, while 44% of farms have 101-250 heads, 28% have 251-500 heads, and proportion of farms that have more than 500 heads is 16.5%. 68 percent of all farms supply breeding rams and buck from their own flocks. It was also determined that 82.5% of the breeders kept their animals in the pasture for 8-10 months and there were no milking practices in 70% of farms, instead milk was used only for feeding of lambs and goats.

Conclusion: Since there are problems concerning lack of marketing and pasture, in addition to lack of knowledge about breeding and health protection among breeders, the current potential of the region can not be adequately reflected to production.

Anahtar Kelimeler

Yozgat, sheep, goat, structural characteristics, husbandry

Proje Numarası

6602b-ZF/17-132

Kaynakça

• Acar M. 2010. Isparta ili damızlık koyun keçi yetiştiricileri birliği üyesi keçicilik işletmelerinin mevcut durumu ve teknik sorunları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta
• Aktürk D, Tatlıdil F, Savran F. 2005. Çanakkale damızlık koyun ve keçi yetiştiricileri birliğine üye olan işletmelerde süt maliyetinin belirlenmesi. Süt Keçiciliği Ulusal Kongresi. 26-27 Mayıs, 214-218, İzmir.
• Anonim. 2012. Doğu Anadolu kalkınma ajansı, küçükbaş hayvancılık çalıştay raporu, 8-9 Haziran 2012, Hakkari.
• Anonim. 2001. Hayvancılık özel ihtisas komisyonu raporu. Sekizinci 5 Yıllık Kalkınma Planı, Yayın No: DPT 2574-ÖİK 587, Ankara.
• Aydın MK, Keskin M. 2018. Muğla ilinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri. Mediterranean Agricultural Sciences, 31(3), 317-323Anonim, 2001. Hayvancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Sekizinci 5 Yıllık Kalkınma Planı, Yayın No: DPT 2574-ÖİK 587, Ankara.
• Aydın M. 2017. Muğla ilinde ruminant hayvancılığın mevcut durumu, bazı verim ve yapısal özellikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Hatay.
• Bakır G, Mikail N. 2019. Siirt ilindeki küçükbaş hayvancılık işletmelerinin yapısal durumu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 50(1), 66-74.
• Bilginturan S, 2008. Burdur ili damızlık koyun ve keçi yetiştiriciler birliği üyesi işletmelerin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Bilginturan S, Ayhan V. 2009. Burdur ili damızlık koyun ve keçi yetiştiriciler birliği üyesi koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim 50: 1-8, Isparta.
• Boz MA, Sarıca M, Yamak US, Memiş Ö, Garip İ. 2016. Yozgat ilinde hayvancılık potansiyeli. I. Uluslararası Bozok Sempozyumu, 05-07 Mayıs 2016, 260-270, Yozgat.
• Cengiz F, Karaca S, Kor A, Ertuğrul M, Arık İZ, Gökdal Ö. 2015. Küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde değişimler ve yeni arayışlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi, 12-16 Ocak 2015, 809-837, Ankara
• Dellal İ, Keskin G, Dellal G. 2002. GAP bölgesinde küçükbaş hayvan yetiştiren işletmelerin ekonomik analizi ve hayvansal ürünlerin pazara arzı. TEAE, Yayın No: 83, Ankara.
• Dellal G. 2000 Antalya ilinde kıl keçisi yetiştiriciliğinin bazı yapısal özellikleri ı: işgücü durumu, üretim sistemleri, kaba yem kaynağı, barınak özellikleri. Ankara Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 6(3): 153- 158.
• Direk M, Öztürk A, Boztepe S. 2000. Konya ilindeki koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(21): 49-58.
• Elmaz Ö, Ağaoğlu ÖK, Akbaş AA, Saatçi M, Çolak M, Metin MÖ. 2014. The current situation of small ruminant enterprises of Burdur province. Eurasian Journal of Veterinary Science, 30(2): 95-101.
• Erbaş N. 2016. Tarım sektörünün Yozgat ekonomisindeki yeri ve önemi. I. Uluslararası Bozok Sempozyumu. Bildiri Kitabı, 200-2015 Yozgat.
• Ertuğrul M, Savaş T, Dellal G, Taşkın T, Koyuncu M, Cengiz F, Dağ B, Koncagül S, Pehlivan E. 2010. Türkiye küçükbaş hayvancılığının iyileştirilmesi. TMMOB ZMO 7.Teknik Kongre. (http://www.zmo.org.tr.pdf, erişim tarihi: 25.07.2019)
• Günal R. 2006. Tekirdağ ili merkez ilçeye bağlı köylerde bulunan koyun ağıllarının yapısal özelliklerinin belirlenmesi ve geliştirilebilme olanaklarının araştırılması. Tekirdağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
• Kandemir Ç, Alkan İ, Yılmaz Hİ, Ünal HB, Taşkın T, Koşum N, Alçiçek A. 2015. İzmir yöresinde küçükbaş hayvancılık işletmelerinin coğrafik konumlarına göre genel durumu ve geliştirilme olanakları. Hayvansal Üretim, 56(1), 1-17.
• Karakuş F, Akkol S. 2013. Van ili küçükbaş hayvancılık işletmelerinin mevcut durumu ve verimliliği etkileyen sorunların tespiti üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18(1-2), 9-16.
• Kaymakçı M, Engindeniz S. 2010. Türkiye’de keçi yetiştiriciliği: sorunlar ve çözümler. Ulusal Keçicilik Kongresi 24-26 Haziran 2010, Bildiriler Kitabı s: 1-25 Çanakkale.
• Kaymakçı M. 2002. Koyun yetiştiriciliği el kitabı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Bornova, 2002
• Kaymakçı M, Sönmez R. 1996. İleri koyun yetiştiriciliği ders kitabı, İzmir.
• Keskin M, Bebek DT. 2018. Mersin ilinde koyun yetiştiriciliğinin mevcut durumu bazı verim ve yapısal özellikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2), 315-323.
• Koyuncu M, Taşkın T. 2013. Ekolojik koyun ve keçi yetiştiriciliği. Hayvansal Üretim, 57(1), 56-62.
• Koyuncu E, Pala A, Savaş T, Konyalı A, Ataşoğlu C, Daş G, Ersoy İE, Uğur F, Yurtman İY, Yurt HH. 2006. Çanakkale koyun keçi yetiştiricileri birliği üyesi keçicilik işletmelerinde teknik sorunların belirlenmesi üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim, 47(1): 21-27.
• Özen N, Şayan Y, Ak İ, Yurtman İY, Polat M. 2010. Hayvansal üretim-çevre ilişkileri ve organik hayvancılık. Türkiye Ziraat Mühendisliği 7. Teknik Kongresi 20101-15 Ocak 2010. Ankara.
• Paksoy M, Özçelik A. 2008. Kahramanmaraş ilinde süt üretimine yönelik keçi yetiştiriciliğine yer veren tarım işletmelerinin ekonomik analizi. Tarım Bilimleri Dergisi 14: 420-427, Ankara.
• Soysal Mİ, Kök S, Gürcan KE, Özdüven LM. 2005. Edirne ili keçiciliği üzerine bir araştırma. Süt Keçiciliği Ulusal Kongresi. 26-27 Mayıs, 228-230, İzmir.
• Taşkın T, Koşum N, Engindeniz S, Savran AF, Aktürk D, Kesenkaş H, Uzmay A, Gökmen M. 2017. İzmir, Çanakkale ve Balıkesir İlleri keçi işletmelerinde sürü yönetim uygulamaları üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54(3), 341-349.
• Tüfekci H, Olfaz M, 2015. Kastamonu ili küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin sorunları ve çözüm önerileri. Türk Tarım Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(7): 577-582.
• Yamane T. 1967. Elementary sampling theory prenticeın. Englewood Cliffs, N. J., USA