Süt Sığırlarında Mevsimsel Beslemenin Sütün Karotenoid İçeriğine Etkileri

Yıl 2014, Cilt: 55 Sayı: 1, 35 - 38, 28.11.2014

Hayrettin Çayıroğlu , Güray Erener Ahmet Şahin

https://doi.org/10.29185/hayuretim.363909

Öz

Hayvanların yemlerle
aldıkları karotenoidler az ya da çok miktarlarda hayvansal ürünlere
aktarılmakta olup ürünlere daha sarımsı bir görünüm kazandırmaktadır. Yaz beslemesinde
süt ve süt ürünlerinde daha sarımsı renk, yeşil ot beslemesi ve mer’aya dayalı
beslenmeyi çağrıştırdığından diğer ürünlere göre tüketiciler arasında daha
fazla tercih sebebi olmaktadır. Fakat kış beslemesinde toplam rasyon içerisindeki
yeşil kuru ot oranının yetersiz olması, kaba yem ve silaj kalitesindeki
muhtemel bozulmalar, sütün karotenoid madde içeriğinin azalmasına neden
olmaktadır. Sütün karotenoid madde içeriği, ırk, laktasyon dönemi ve sayısı,
hayvan sağlığı, süt verimi ve sütteki yağ miktarı gibi hayvana bağlı faktörler
yanında, kaba yemin yapısı, mer’adan yararlanma ve rasyona β-karoten ve vitamin
A desteklemesi gibi beslemeye dayalı faktörler tarafından etkilenmektedir. Bu derlemede
süt ve ürünlerinin karotenoid maddeler içeriği üzerine mevsimsel beslemenin
etkileri irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karotenoidler, süt sığırları, süt ve ürünleri rengi

Kaynakça

• Aksoy, A., Macit, M., Karaoğlu, M. 2012. Hayvan besleme. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 220. Erzurum.
• Arıkan, Ş., Muğlalı Ö. H. 1999. Bazı çiftlik hayvanlarının üreme fonksiyonları üzerine β-karotenin etkisi. Lalahan Hay. Arast. Enst. Derg. 39(2): 85-94.
• Ayaşan, T. ve Karakozak, E. 2010. Hayvan beslemede β-karoten kullanılması ve etkileri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 16(4): 697-705.
• Baysal, T. ve Ersus, S. 1999. Karotenoidler ve insan sağlığı. Gıda 24(3): 17-185.
• Coulon, J. B., Delacroix-Buchet, A., Martin, B., Pirisi, A. 2004. Relationships between ruminant management and sensory characteristics of cheeses: A review. Lait 84: 221–241.
• Calderon, F., Tornambe, G., Martin,B., Paradel, P., Chauaveau-Duriot, B., Noziere, P. 2006. Effects of mountain grassland maturity stage and grazing management on carotenoids in sward and cow’s milk. Anim. Res. 55: 533–544.
• Descalzo, A. M., Rossetti, L., Páez, R., Grigioni, G., García, P.T., Costabel, L., Negri, L., Antonacci, L., Salado, E., Bretschneider, G., Gagliostro, G., Comerón, E., Taverna, M.A. 2012. Differential characteristics of milk produced in grazing systems and their impact on dairy products. http://cdn.intechopen.com/pdfs/39316/InTech-Differential_characteristics_of_milk_produced_in_grazing_systems_and_their_impact_on_dairy_products.pdf Chapter 15 (Erişim tarihi: 19.03.2014).
• Erge, H.S. 2007. Domateste (Lycopersicum esculentum) karotenoid madde dağılımı ve antioksidant aktivite. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. http://agris.fao.org/agris-search/search.do?recordID=TR2012000727 (Erişim tarihi:11.03.2014).
• Gökbulut A. ve Şarer, E. 2008. Karotenoitler ve sağlık. Ankara Ecz. Fak. Derg. 37(3): 235-256.
• Görgülü, M. 2009. Büyük ve küçükbaş hayvan besleme. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 224; Ders Kitapları Yayın No: A-78.
• Hurşit, A. K. ve Akgün, A. 2008. Süt bilimi ve teknolojisi. Ondokuz Mayıs Üniv. Mühendislik Fak. Ders Kitabı. 2. Baskı. Samsun.
• Kahyaoğlu, M. ve Kıvanç, M. 2007. Endüstriyel atık maddelerden mikrobiyal yolla beta karoten üretimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.) 17(2): 61-66.
• Kalac, P. 2012. Carotenoids, ergosterol and tocopherols in fresh and preserved herbage and their transfer to bovine milk fat and adipose tissues: A review. J Agrobiol 29(1): 1–13.
• Karakurt, H. ve Aslantaş, R. 2008. Bitki renk maddelerinin (pigmentler) oluşum ve değişim fizyolojisi. Alatarım 7(2): 34-41.
• Koca, N. 2006. Havuçlarda (Daucus carota L.) karotenoidler ve antioksidan aktivite. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Lindqvist, H. 2012. α-Tocopherol and β-carotene in forages and their utilisation by dairy cows in organic production. Swedish University of Agricultural Sciences, Faculty of Veterinary Medicine and Animal Science, Department of Animal Environment and Health, Skara. Doctoral Thesis.
• Martin, B., Verdier-Metz, I., Buchin, S., Hurtaud, C., Coulon, J. B. 2005. How do the nature of forages and pasture diversity influence the sensory quality of dairy livestock products? Anim. Sci. 81(2):205-212. http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=777396&fileId=S135772980500072X (Erişim tarihi:11.03.2014).
• McDowell, L. R. 2002. Recent advances in minerals and vitamins on nutrition of lactating cows. Pakistan Journal of Nutrition 1(1): 8-19.
• Mogensen, L., Kristensen, T., Søegaard, K., Jensen, S. K., Sehested, J. 2012. Alfa-tocopherol and beta-carotene in roughages and milk in organic dairy herds. Livestock Science 145: 44–54.
• Noziere, P, Graulet, B., Lucas, A., Martin, B., Grolier, P., Doreau. M. 2006. Carotenoids for ruminants: From forages to dairy products. Anim. Feed. Sci. Tech. 131: 418–450.
• Ölteş, S. ve Atlı, Y. 1997. Karotenoidlerin insan sağlığı açısından önemi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 3(1): 249-254.
• Toledo, P. ve Andrén, A. 2003. Content of B-carotene in organic milk. Food, Agriculture & Environment Vol.1(2):122-125. http://www.world-food.net/download/journals/2003-issue_2/j2-food-113.pdf (Erişim tarihi: 25.03.2014).
• Türkcan, O. ve Ökmen, G. 2012. Mikrobiyal karotenoidler. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 5(1): 115-122.
• Yılmaz, İ. 2010. Karotenoidler. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 17(3): 223-231.