ANKSİYETE DUYARLILIĞININ DEPRESYON, ANKSİYETE VE STRESİ YORDAYICI ROLÜ: ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 12, 03.06.2023

Ayşe Kalyon

Öz

Anksiyete duyarlılığı (AD), başta anksiyete bozuklukları olmak üzere psikopatolojik bozuklukların gelişmesinde ve sürdürülmesinde önemli bir risk faktörüdür. AD düzeyi yüksek bir birey, anksiyete yaratabilecek uyarıcılar karşısında tetikte bekler ve anksiyete duygusuna kaçınma davranışlarıyla tepki verir. Bu çalışma ile üniversite öğrencilerinden oluşan bir örneklemde AD’nin depresyon, anksiyete ve stres düzeyini yordayıcı rolünün incelenmesi amaçlanmaktadır. Anksiyete Duyarlılığı İndeksi-3 (ADİ-3), Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği (DASÖ) ve Kişisel Bilgi Formu kullanılarak araştırmanın verileri toplanmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu 334’ü kadın (%66,9) ve 165’i erkek (%33,1) olmak üzere toplam 499 katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcılar araştırmaya gönüllü bir şekilde katılmıştır. Örneklem grubunun yaş ortalaması 20.62±1.60 ve yaş aralığı 18-28’dir. AD'nin depresyonu yordama düzeyini saptamak amacıyla yapılan çoklu regresyon analizi sonucunda, kurulan regresyon modelinin depresyondaki varyansın %19’unu açıkladığı görülmüştür ve bilişsel belirtilerden korkma bileşeni modele anlamlı bir katkı sağlamaktadır. AD’nin üç alt bileşeni olan fiziksel belirtilerden korkma, bilişsel belirtilerden korkma ve sosyal belirtilerden korkmanın anksiyetedeki değişimin %24'ünü açıkladığı görülmüştür. Son olarak AD bileşenleri stresteki değişimin %19'unu açıklamaktadır. AD’nin bileşenlerinden bilişsel belirtilerden korkma ile sosyal belirtilerden korkmanın stresin yordanmasına ilişkin kurulan modele anlamlı bir şekilde katkı sağladığı saptanmıştır. Sonuç olarak AD'nin belirli alt boyutları depresyon, anksiyete ve stresi anlamlı düzeyde açıklamaktadır. Bu araştırma da AD’nin psikolojik problemlerin gelişiminde bir risk faktörü olduğu bulgusunu desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler

Anksiyete duyarlılığı,, Depresyon,, Aksiyete,, Stres,, Üniversite öğrencisi.