Anlaşmalı Boşanma Protokolündeki Beyanların Katılma Alacağına Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 26, 263 - 289, 31.12.2024

Sinem Bozdağ Ataoğlu

Öz

Evlilik birliğini sona erdiren hallerden biri de anlaşmalı boşanmadır. Anlaşmalı boşanma, Türk
Medeni Kanunu madde 166/3’te düzenlenmiştir. Anlaşmalı boşanmanın söz konusu olabilmesinin
ve eşler tarafından hazırlanan anlaşmalı boşanma protokolünün hâkim tarafından onaylanmasının
şartlarından biri de eşlerin boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu konusunda
anlaşmış olmalarıdır. Bu çalışmada öncelikle anlaşmalı boşanma kavramı ve anlaşmalı
boşanmanın şartları incelenmiştir. Daha sonra eşler arasında yapılan anlaşmalı boşanma protokolündeki
beyanların mal rejiminin tasfiyesine ve katılma alacağına etkisi konusu incelenmiştir.
Bu kapsamda eşlerin hazırladıkları protokolde yer alan mal rejiminin tasfiyesine yönelik
beyanların “boşanmanın mali sonuçları” kapsamına girip girmeyeceği konusu da incelenmiştir.
Ayrıca mal rejiminin tasfiyesi ve katılma alacağının belirlenmesi konusunda tarafların yaptıkları
anlaşmaların boşanma sonrasında dava konusu edilip edilemeyeceği Yargıtay kararları da incelenerek
anlatılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mal rejiminin tasfiyesi, Anlaşmalı boşanma, Anlaşmalı boşanmanın şartları ve sonuçları

Kaynakça

• Acabey, Mehmet Beşir: “Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Tartışmalı Bazı Konular Hakkında Düşünceler”, İzmir Barosu Dergisi, Y. 73, S. 2, Nisan 2009 (s. 169-214).
• Acar, Faruk: Aile Hukukumuzda Aile Konutu- Mal Rejimleri ve Eşin Yasal Miras Payı, 6. Baskı, SEÇKİN Yayıncılık, İstanbul 2021.
• Akıncı, Şahin: “Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesinde Karşılaşılan Bazı Me-seleler ve Çözüm Önerileri”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 22, S. 3, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, C. I, İstanbul 2016, (s. 165-190).
• Akıntürk, Turgut / Ateş, Derya: Türk Medeni Hukuku- Aile Hukuku, C. II, 20. Baskı, Beta Yayınevi, Ankara 2017.
• Antalya, Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt V/1, 1, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, İstanbul 2019.
• Aras, Bahattin: “Anlaşmalı Boşanma Davalarında Tarafların Tazminat ve Nafaka Taleplerinin Karara Bağlanması”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 5, S. 47, Y. 5, Temmuz 2010 (s. 73-87).
• Arsebük, Esat: Medeni Hukuk, C. II, Aile Hukuku, Recep Ulusoğlu Basımevi, Ankara 1940.
• Atmaca Ülkü Hande: Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Düzenlenmelidir?, Seçkin Yayıncılık, İstanbul 2021.
• Burcuoğlu, Haluk: “4711 Sayılı Yeni Medeni Kanunun Boşanma Düzenlemesinin Eleştirisi ve Uygulamada Karşılaşılabilecek Sorunlar”, Antalya Barosu Dergisi, Y. 25, S. 5/51, Şubat 2004 (s. 40-69).
• Çakın, Akın: Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma, Ankara 2007.
• Ceylan, Ebru: İsviçre, Fransa, Belçika, İspanya ve İtalya Hukukundaki Boşanma Se-beplerinin Türk Hukukuyla Mukayesesi ve Değerlendirilmesi, Uyuşmazlık Mahke-mesi Dergisi, Yıl. 6, Sayı. 12, Aralık 2018, s. 315- 334.
• Doğan, İzzet: “Anlaşmalı Boşanma”, İstanbul Barosu Dergisi, C. 81, S. 5, 2007. (s. 1933-1943).
• Dural, Mustafa / Öğüz, Tufan / Gümüş, Mustafa Alper: Türk Özel Hukuku- Aile Hukuku, Cilt III, 19. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2024.
• Elçin- Grassınger, Gülçin: “Boşanma Davasında Eşlerin Boşanmanın Tali Sonuçları¬na İlişkin Konularda Anlaşma Yapmaları ve Konu ile İlgili İsviçre Federal Mahke¬mesi Kararları”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası Prof. Dr. Türkan Rado’ya Armağan Sayısı 1997, C. LV, S. 3 (s. 235 -242).
• Erdem, Mehmet: Aile Hukuku, Güncellenmiş 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2018.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Düzeltilmiş 18. Baskı, Yetkin Yayınları, İstanbul 2015.
• Ergün, Ömer: “TMK’nun 166’ncı Maddesinde Düzenlenen Boşanma Nedenleri”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan, Y. 3, S. 6, Eylül 2005 (s. 431-457).
• Esener, Turhan: Boşanmanın Fer’i Neticelerine Dair Mukaveleler, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 8, S. 3-4, 1951 (s. 610-628).
• Gençcan, Ömer Uğur: Boşanma Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2006.
• Güneşlioğlu, Filiz: Boşanma ve Boşanmanın Hukuki Sonuçları, Bahçeşehir Üniversi¬tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi, İstanbul 2009.
• Gümüş, Mustafa Alper: Teoride ve Uygulamada Evliliğin Genel Hükümleri ve Mal Rejimleri, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2008.
• Hatemi, Hüseyin / Kalkan- Oğuztürk, Burcu: Aile Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2016.
• Helvacı, Serap: “İsviçre ve Türk Hukuklarında Boşanma Sebepleri”, Prof. Dr. Ömer TEOMAN’a 55. Yaş Günü Armağanı, C. 2, İstanbul 2002 (s. 1151-1269).
• İçöz Demirel, Derya / Kömür Ebru: Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Düzenlenme¬si ve İhlali, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2023.
• İnan, Ali Naim / Yücel, Özge: Borçlar Hukuku- Genel Hükümler, 4. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2014.
• Kılıçoğlu, Ahmet: Aile Hukuku, 7. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2024.
• Köseoğlu, Bilal / Kocaağa, Köksal: Aile Hukuku ve Uygulaması, Ekin Yayınları, Bursa 2011.
• Nomer, Haluk: Anlaşmalı Boşanma Protokolünden Dönülebilir mi? (Can a Divorce Settlement Agreement be Rescinded?), Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVIII, 2021/2, s. 583-591.
• Oğuzman, M. Kemal / Dural, Mustafa: Aile Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2001.
• Oğuzman, M. Kemal / Öz, M. Turgut: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, C. I, 21. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2023.
• Öncü, Özge: “Eşlerin Anlaşmalı Boşanma Çerçevesinde Mal Rejiminin Tasfiyesine Yönelik Olarak Yaptıkları Anlaşmalar ve Bu Anlaşmaların Uygulamada Doğurduğu Sorunlar”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, C. 19, Özel Sayı- 2017 (s. 793-835).
• Özdemir, Nevzat: Türk İsviçre Hukukunda Anlaşmalı Boşanma, Beta Yayınevi, İstan¬bul 2003.
• Özdemir, Saibe Oktay: Türk Hukukunda Boşanma Sisteminde Revizyon İhtiyacı, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, C. 35, S. 1, s. 29-46.
• Öztan, Bilge: Aile Hukuku, 5. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2004.
• Palamut, Mehmet E.: Medeni Hukuk, Alfa Yayınları, İstanbul 2004.
• Reisoğlu, Safa: Türk Borçlar Hukuku- Genel Hükümler, 24. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2013.
• Sağıroğlu, Mehmet Şerif: Neden Boşandılar? Talent Yayınları, İstanbul 2009.
• Sargın, Elif: “Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanmanın Şartları Üzerine Bir İnceleme”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, DOİ: 10.15337/suhfd.644225 (s. 349-387).
• Sarı, Suat: Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Beşir Kitabevi, İstanbul 2007.
• Seçer, Öz: “Anlaşmalı Boşanmada Eşlerin Yaptıkları Anlaşma”, İnönü Üniversitesi Hu¬kuk Fakültesi Dergisi, C. 7, S. 2, 2016 (s. 259-286).
• Seçer, Öz: “Türk ve İsviçre Hukukunda Anlaşmalı Boşanma ve Fiili Ayrılık Sebebiyle Boşanma”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, S. 63- 64 (s. 39-69) (Anlaşmalı Boşanma).
• Şanlı-Yalın, Şeyda: Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanma, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2017.
• Şıpka, Şükran / Özdoğan, Ayça: Yargı Kararları Işığında Soru ve Cevaplarla Eşler Ara-sındaki Malvarlığı Davaları, On İki Levha Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2015.
• Şimşek, Mustafa: Aile Mahkemelerinin Görevine Giren Davalar ve Yargılama Usulü, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2007.
• Tekin, Helin Neval: Anlaşmalı Boşanma, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• Tekinay, Selahattin Sulhi: Türk Aile Hukuku, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 1990.
• Tutumlu, Mehmet A.: Boşanma Yargılaması Hukuku, C. II, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2005.
• Uluç, Yusuf: Mal Rejimleri ve Tasfiyesi, Yetkin Yayınları, Ankara 2014.
• Yargıç, Zeynep: Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanma Davası ve Hukuki Sonuçları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2021.
• Yetik, Nurten: Anlaşmalı Boşanma ve Mal Rejimleri, 3. Baskı, Bilge Yayınevi, Ankara 2008.
• Yıldırım, Necdet: Uygulamada Boşanma Davaları ve Boşanma Davalarının Sonuçları, Pratik Uygulama Kitabı, Kartal Yayınları, Ankara 2008.
• Yılmaz-Bilgin, Esra Pınar: Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanma, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2016.
• Zehir, İlknur Pınar: Boşanmanın Yan (Fer’i) Sonuç Sözleşmeleri, İstanbul 2007.
• Zeytin, Zafer / Ergün, Ömer: Türk Medeni Hukuku, 6. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2022.