A cross-sectional study on animal nutrition and management evaluation of selected small ruminant enterprises in Sakarya and Balıkesir.

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 3, 321 - 334, 31.12.2024

Tuğmaç Altinöz , Erdem Danyer , Tuğba Tuğçe Gündoğan , Onur Keser , S. Buğra Öklen , Tanay Bilal

Öz

This study was conducted to determine the deficiencies or improvable aspects in this area in order to carry out sustainable and more efficient small ruminant farming in Balıkesir and Sakarya provinces, to reveal the demographic and structural status of small ruminant farming, animal health conditions, production techniques applied by enterprises with existing opportunities, biosecurity, health-protection, care-feeding and other elements. For this purpose, the results obtained from a face-to-face survey conducted on a total of 200 enterprises, 150 in Balıkesir and 50 in Sakarya, were evaluated. It has been observed that while most small ruminant enterprises in Balıkesir do not have cattle, cattle farming is more prominent in Sakarya. In both provinces, a significant proportion of owners were over 46 years old, and only a small percentage were university graduates. When the enterprises in the two provinces are compared, the rates obtained regarding the types of small ruminant enterprises in Balıkesir such as fattening (84%), the dominance of extensive and semi-extensive enterprises in terms of enterprise structure (33%), the presence of poultry in the enterprise (43%), environmental spraying (45%), the use of factory feed in feeding the animals (98.7%), vitamin-mineral supplements (41.3%), the use of pasture (93.3%), the use of vetch hay (16%), the use of automatic water dispensers (15.6%), buckets (70.9%), water tanks (25.2%) in water supply to the animals, the presence of a maternity area in the enterprise (75.3%) and umbilical cord care and hygiene in neonates (67.1%) were found to be higher than the enterprises in Sakarya (p 0.05). On the other hand, the proportions obtained regarding the enterprise type of small ruminant enterprises in Sakarya being combined (meat-milk) (94%), the dominance of closed farms in terms of farm structure (94%), quarantine application for new animals entering the farm (26%), the use of barley (98%), oats (24%), alfalfa (66%), oat straw (76%), the use of licking stones (98%), the use of troughs for water supply (100%), keeping rams separate from the herd (46%), the ability of the farm owner to help during difficult births (100%) and postpartum cleaning (87%) were found to be significantly higher than the rates obtained from the farms in Balıkesir. Therefore, in order enhance the efficiency of small livestock enterprises in both provinces and to eradicate the shortcomings, negative aspects, and faults found in these businesses, educational activities and practices are required.

Anahtar Kelimeler

koyun, keçi, sörvey, hayvan besleme

Etik Beyan

This study was conducted with the approval of the ethics committee for feasibility in accordance with the decision of Istanbul University Cerrahpaşa Social and Human Sciences Research Ethics Committee dated 09.10.2023 and numbered 2023/344.

Teşekkür

We would like to thank all the participants who completed the questionnaire. Erdem Danyer was supported by the 2219 Fellowship Program of The Scientific and Technological Research Council of Türkiye Project No: 1059B192300618.

Kaynakça

• Aliağaoğlu, A. & Mirioğlu, G. (2020). Urban identity of Balıkesir. International Journal of Geography and Geography Education, 42, 374-399.
• Alkan, F., Parlak, K. & Sulu, K. (2021). Koyun ve keçilerin ayak hastalıklarında tanı ve tedavi yöntemleri ile koruyucu önlemler, In H. Erdem, E. Çiftçi, M. K. Işık, Ü. Yorgancılar (Eds). Kuzu ve oğlak kayıplarının önlenmesinde koyun keçi sağlığı ve yetiştiriciliği (pp. 215-223). Ankara, Türkiye: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
• Atton, G. (2021). (2024, December 09). Dogs and livestock: The problem of parasites. Ridgeway Research News (8th June 2021). Retrieved from https://ridgewayresearch.co.uk/dogs-and-livestock-the-problem-of-parasites/
• Aydemir, C. & Pıçak, M. (2007). Gap bölgesinde hayvancılığın gelişimi ve Türkiye içindeki konumu. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 13-37.
• Aydın, M. K. & Keskin, M. (2018). Muğla ilinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri. Mediterranean Agricultural Sciences, 31(3), 317-323.
• Bakır, G., Mikail, N. & Baygeldi, S. (2017). Siirt ili küçükbaş hayvan işletmelerinde barınakların mevcut durumu. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 4(3), 241-250.
• Bilginturan, S. & Ayhan,V. (2009). Burdur ili damızlık koyun ve keçi yetiştiriciler birliği üyesi koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim, 50 1), 1-8.
• Bulut, O. (2021). Küçükbaş hayvanlarda yavru atıklarına sebep olan viral hastalıklar, In H. Erdem, E. Çiftçi, M. K. Işık, Ü. Yorgancılar (Eds). Kuzu ve oğlak kayıplarının önlenmesinde koyun keçi sağlığı ve yetiştiriciliği (pp. 287-293). Ankara, Türkiye: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
• Burghardi, S. R., Goodrich, R. D., Meiske, J. C., Thonney, M. L., Theuninck, D. H., Kahlon, T. S., Pamp, D. E. & Kraiem, K. (1982). Free choice consumption of minerals by lambs fed calcium- adequate or calcium-deficient diets. Journal of Animal Science, 54, 410–418.
• Çetinkaya, S., Akbay, C. & Güneş, A. (2023). Kahramanmaraş ilindeki küçükbaş hayvan üreticilerinin memnuniyet durumunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 29(2), 107-115.
• Ceyhan, A., Şekeroğlu, A., Ünalan, A., Çınar, M., Serbester, U., Akyol, E. & Yılmaz, E. (2015). Niğde ili koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 18(2), 60-68.
• Çiçek, A., Ayyıldız, M., Erdal, G. & Erdal, H. (2022). Türkiye’de koyun yetiştiriciliğinin önemi ve ekonomik analizi. MAS Journal of Applied Sciences, 7(Özel Sayı), 1303-1322.
• Demir, P.A., Işık. S.A., Aydın, E., Yazıcı, K. & Ayvazoğlu, C. (2015). Ardahan İlinde Koyun Yetiştiriciliğinin Sosyo-Ekonomik Önemi. Van Veterinary Journal, 26(3):141-146.
• Demir, Y. & Tuncer, S. S. (2023). Hakkâri ili küçükbaş hayvancilik işletmelerinin yapisal özellikleri. Hayvansal Üretim, 64(1), 27-35.
• Dönmez, O. (2008). Bursa ili koyunculuk işletmelerinin yetiştiricilik açısından yapısı. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Elmaz, Ö., Korkmaz, A. Ö., Akbaş, A. A., Saatçı, M., Çolak, M. & Özçelik, M. M. (2014). The current situation of small ruminant enterprises of Burdur province. Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 30(2): 95-101.
• Ercan, D. (2023). Sürdürülebilir kalkınma bağlamında tarım ve hayvancılığa yönelik mali teşvikler: Balıkesir bölgesi örneği. Master's thesis, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Balıkesir, Türkiye.
• Ermetin, O. (2021). Kuzu-oğlak bakım-besleme ve yönetimi, In H. Erdem, E. Çiftçi, M. K. Işık, Ü. Yorgancılar (Eds). Kuzu ve oğlak kayıplarının önlenmesinde koyun keçi sağlığı ve yetiştiriciliği (pp. 119-125). Ankara, Türkiye: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
• Erzurum, O., Işık M. K. & Çiftçi, E. (2021). Koyun-keçi işletmelerinde biyogüvenlik, In H. Erdem, E. Çiftçi, M. K. Işık, Ü. Yorgancılar (Eds). Kuzu ve oğlak kayıplarının önlenmesinde koyun keçi sağlığı ve yetiştiriciliği (pp. 303-308). Ankara, Türkiye: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
• Fesseha, H., Gebremichael, G., Kebede, I. A. & Beriso, T.E., (2023). Study on incidence of lamb morbidity and mortality and associated risk factors in the mixed crop-livestock production system of Gewata District, Kaffa zone, southwestern Ethiopia. BMC Animal Diseases, 3(1), 3-13.
• Fthenakis, G. C., Arsenos, G., Brozos, C., Fragkou, I. A., Giadinis, N. D., Giannenas, I.,Mavrogianni, V. S., Papadopoulos, E. & Valasi, I. (2012). Health management of ewes during pregnancy. Animal Reproduction Science, 130(3-4), 198-212.
• Gökmener, H. (2023). Erzurum ili Uzundere ilçesi koyunculuk işletmelerinin yapısal ve yetiştiricilik özellikleri. Master’s thesis, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Konya, Türkiye. Göncü, S. (2023). Hayvancılık işletmelerinde günlük iş rutinleri ve yönetimi. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 38(2), 254-265.
• Güler, M. & Satılmış, F. (2021). Koyun ve keçilerde üremenin denetlenmesi, In H. Erdem, E. Çiftçi, M. K. Işık, Ü. Yorgancılar (Eds). Kuzu ve oğlak kayıplarının önlenmesinde koyun keçi sağlığı ve yetiştiriciliği (pp. 153-158). Ankara, Türkiye: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
• Güven, O. & Yavuz, F. (2020). Büyükbaş hayvancılık sektöründe üretici profili ve işletme yapısı: TRA2 Bölgesi örneği. Akademik Ziraat Dergisi, 9(1), 81-92.
• İder, M. & Ertürk A. (2023). Koyun ve keçilerde neonatal kayıpların önlenmesi. Alkan F, Editör. Sağlıklı ve Sürdürülebilir Koyun ve Keçi Yetiştiriciliği. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2023. p.28-35.
• Kandemir, Ç., Alkan, İ., Yılmaz, H. İ., Ünal, H. B., Taşkın, T., Koşum, N. & Alçiçek, A. (2015). İzmir yöresinde küçükbaş hayvancılık işletmelerinin coğrafik konumlarına göre genel durumu ve geliştirilme olanakları. Hayvansal Üretim, 56(1), 1-17.
• Karadaş, K. (2018). Koyunculuk işletmelerinin sosyo-ekonomik durumu; Hakkâri ili örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 49(1), 29-35.
• Kaya, A. & Uzmay, C. (1995). Hayvancılık işletmelerinde kara sinek sorunu ve mücadele yolları. Hayvansal Üretim, 36(1), 59-72.
• Koyuncu, M. & Duymaz, Y. (2017). Kuzularda yaşama gücünün iyileştirilmesi. Hayvansal Üretim, 58(1), 46-56. Kristensen, E. & Jakobsen EB., 2011. Challenging the myth of the irrational dairy farmer; understanding decision-making related to herd health. New Zealand Veterinary Journal, 59, 1-7.
• Menzies, P. I. & Bailey, D. (1997). Lambing management and neonatal care. In: Current therapy in large animal Theriogenology. Ed. Youngquist. R.S., W.B. (pp. 680-695) Saunders Co., Philadelphia, USA.
• Mohamud, A. H. & Çevrimli, M. B. (2023). Technical and economic analysis of sheep breeding enterprises in Selçuklu district of Konya province. Kocatepe Veterinary Journal, 16(3), 342-356.
• Oruç, E. & Gürler, A. Z. (1994). Tarımsal araştırmalardaki anket uygulamalarında karşılaşılan güçlükler üzerine örnek bir çalışma. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University, 11, 63-70.
• Pump, D. E., Goodrich, R. D. & Meiske, J. C. (1976). A review of the practice of feeding minerals free choice. World Review of Animal Production, 12, 13–18.
• Şahin, Y. (2019). Tokat ili koyunculuk işletmeleri kuzu büyütme uygulamaları. Master’s thesis, Ondokuz Mayıs Üniveristesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye.
• Şeker, İ., Köseman, A. & Mundan, D. (2017). Biyogüvenlik için gerekli bazı faktörler bakımından Malatya ili süt sığırcılığı işletmelerinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 12(1), 54-62.
• Şeker, İ., Kul, S. & Köseman, A. (2022). Structural features of sheep farms in Elazığ province. Kocatepe Veterinary Journal, 15(3), 322-331.
• Sevinç, M. & İder, M. (2021). Koyun ve keçilerde önemli hastalıklar, In H. Erdem, E. Çiftçi, M. K. Işık, Ü. Yorgancılar (Eds). Kuzu ve oğlak kayıplarının önlenmesinde koyun keçi sağlığı ve yetiştiriciliği (pp. 179-189). Ankara, Türkiye: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
• Şişman, C.B., Yılmaz, F. & Gezer, E. (2009). Bolu yöresindeki küçükbaş hayvan barınaklarının yapısal durumu ve geliştirme olanakları. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(2): 179-189.
• Sunderland, S.J., O’Callaghan, D., Boland, M.P. & Roche, J.F. (1990). Social cues can alter the timing of reproductive transitions in ewes. Journal of Reproduction and Fertility. Abstract Series 5, 28.
• T.C. Sakarya Valiliği. (2024, December 09). İl Brifingi Retrieved from http://www.sakarya.gov.tr/kurumlar/sakarya.gov.tr/y_site/sakarya/brifing/Brifing_150224.pdf
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Balıkesir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü (2024, December 06) Faaliyet Raporu: Balıkesir Tarım ve Hayvancılık verileri. Retrieved from https://balikesir.tarimorman.gov.tr/Menu/55/Faaliyet-Raporu
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Balıkesir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü (2024, December 09). Retrieved from Balıkesir Arazi Varlığı http://www.balikesir.gov.tr/tarim-ve-hayvancilik.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Tarımsal Yatırımcı Danışma Ofisi (2024, December 09). Sakarya tarımsal yatırım rehberi, 2022. Retrieved from https://www.tarimorman.gov.tr/TRGM/TARYAT/Belgeler/il_yatirim_rehberleri/sakarya.pdf
• Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (2024, December 09). Kırmızı Et (Durum ve Tahmin), 2023. Retrieved from https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Menu/36/Durum-Ve-Tahmin-Raporlari
• Tavalı, Z. E. & Çak, B. (2023). Manavgat ilçesinde keçi yetiştiriciliğinin mevcut durumu ve pandemi sürecinin (COVID-19 salgını) etkileri. Van Veterinary Journal, 34(2), 98-108.
• Tepeli, C. (2021). Koyun-keçi işletmelerinde kuzu-oğlak büyütme döneminde olması gereken yapısal ve teknik uygulamalar, In H. Erdem, E. Çiftçi, M. K. Işık, Ü. Yorgancılar (Eds). Kuzu ve oğlak kayıplarının önlenmesinde koyun keçi sağlığı ve yetiştiriciliği (pp. 99-106). Ankara, Türkiye: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2024, December 09). Türkiye İstatistik Kurumu. Hayvancılık İstatistikleri Haziran 2024. Yayım Tarihi: 17 Eylül 2024, Sayı: 53811. Retrieved from https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hayvancilik-Istatistikleri-Haziran-2024-53811
• TÜİK. (2024, December 25). Retrieved from https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr Ülsü, S. & Çilek, S. (2024). Küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde bazı pratik uygulamalar, In A. Kırbaş (Ed). Veteriner hekimlikte modern araştırmalar (pp. 79-94). Lyon, France: Livre de Lyon.
• Ünal, G. & Dellal, İ. (2023). Küçükbaş hayvancılığa verilen desteklerin çiftçi memnuniyeti açısından değerlendirilmesi: halk elinde küçükbaş hayvan ıslahı projesi, Çankırı ili akkaraman ırkı koyun ıslah alt projesi örneği. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(1), 651-663.
• Ünal, H. B., Taşkın, T. & Kandemir, Ç. (2018). Küçükbaş hayvancılıkta yavru ölümlerinin azaltılmasına yönelik barındırma ve yetiştirme uygulamaları. Hayvansal Üretim, 59(2), 55-63.
• Ungerfeld, R., Forsberg, M. & Rubianes, E. (2004). Overview of the response of anoestrous ewes to the ram effect. Reproduction, Fertility and Development, 16(4), 479-490.
• Uslu, U. (2021). Koyun ve keçilerde görülen önemli dış parazitler, In H. Erdem, E. Çiftçi, M. K. Işık, Ü. Yorgancılar (Eds). Kuzu ve oğlak kayıplarının önlenmesinde koyun keçi sağlığı ve yetiştiriciliği (pp. 247-262). Ankara, Türkiye: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
• Ustaoğlu, B. (2018). Sakarya’nın iklim özellikleri. In: C. İkiel (Ed.), Sakarya’nın Fiziki, Beşeri ve İktisadi Coğrafya Özellikleri (pp. 163-218). Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Yıldız, S. (2023). Van ili büyükbaş hayvancılık işletmelerinin yem temini ve hayvan besleme alışkanlıkları. Van Veterinary Journal, 34(2), 146-154.
• Yılmaz, M., Bardakçıoğlu, H. E. & Taşkın, T. (2009). Koç etkisinin kullanımı ve koyun yetiştiriciliği açısından önemi. Hayvansal Üretim, 50(2), 52-59.
• Zervas, G., Rissaki, M. & Deligeorgis, S. (2001). Free-choice consumption of mineral lick blocks by fattening lambs fed ad libitum alfalfa hay and concentrates with different trace mineral content. Livestock Production Science, 68(2-3), 251-258.