Empedoclia Rafin Bentham Seksiyonuna ait ve Taksonomik Olarak Yakın Üç Sideritis L. Türü Üzerinde Karşılaştırmalı Morfolojik Araştırmalar

Year 2015, Issue: 1, 87 - 101, 01.01.2015

F. Pınar Türkmenoğlu , Hayri Duman

Abstract

Türkiye’de yetişen Sideritis L. Labiatae cinsine ait Empedoclia Rafin Bentham seksiyonu taksonomik olarak oldukça problemli bir seksiyondur olup, bu seksiyonda yer alan türlerin teşhisi için gerekli olan ayırıcı karakterler tam olarak ortaya konmamıştır. Bu çalışmada, Empedoclia Seksiyonunda yer alan, taksonomik olarak birbirine yakın olan ve bitkisel çay olarak kullanılan üç endemik Sideritis türü; S. leptoclada O. Schwarz & P.H. Davis, S. brevibracteata P.H. Davis and S. albiflora Hub.-Mor.’un morfolojik özellikleri detaylı olarak belirlenmiştir. Gövde, yaprak, brakte ve çiçek gibi değişik organların ayırıcı morfolojik karakterleri çizimler ve fotograflarla gösterilmiş, sonuçlar karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Ayrıca türlerin korolojileri ve habitatları değerlendirilerek koruma statüleri tartışılmıştır.

Keywords

Labiatae, Sideritis, Empedoclia, S. leptoclada, S. brevibracteata, S. albiflora, endemik, morfoloji, Türkiye

Comparative Morphological Investigations on Three Related Sideritis L. Species Belonging Section Empedoclia Rafi n Bentham

Abstract

The taxonomy of Sideritis L. Labiatae section Empedoclia Rafin Bentham in Turkey is notoriously problematic and reliable discriminating characters for species identification are missing. In this study, we have explained detailed morphological characteristics of three related endemic Sideritis species, S. leptoclada O. Schwarz & P.H. Davis, S. brevibracteata P.H. Davis and S. albiflora Hub.-Mor., which belong to section Empedoclia and used as herbal tea. Diagnostic morphological characters of various organs, such as stem, leaf, bract and flower, were illustrated and results were given comparatively. In addition, chorology and habitat of three species were evaluated and their conservation status were disscussed.

Keywords

Labiatae, Sideritis, Empedoclia, S. leptoclada, S. brevibracteata, S. albiflora, endemic, morphology, Turkey

References

• Huber-Morath A. “Sideritis L.”, Davis P.H. (ed), Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Edinburgh, University Press (1982), Volume 7, 178-199.
• Obon De Castro, C., Nunez, D.R. A Taxonomic Revision of the Section Sideritis (Genus Sideritis) (Labiatae), Berlin-Stuttgart, Cramer, (1994).
• Apostolos, G,: Genetic studies on Greek Mountain Tea (Sideritis L.), Lamiales Newsletter, 5, 8 (1997).
• Şahin, F.P., Duman, H., Ezer, N.: Comparative morphological investigation of Sideritis Species I: Sideritis bilgerana P.H. Davis, Sideritis hispida P.H. Davis. FABAD Journal of Pharmaceutical Sciences, 30, 182 (2005).
• Şahin, F.P., Duman, H., Çalış, İ., Ezer, N.: Botanical properties of a herbal tea: Sideritis stricta Boiss. & Bal. apud Bentham, FABAD Journal of Pharmaceutical Sciences, 30, 190 (2005).
• Şahin, F.P., Duman, H., Ezer, N.: Comparative Morphological Investigation of Sideritis Species II: S. cilicica Boiss. & Bal. & S. niveotomentosa Hub.-Mor., Turkish Journal of Pharmaceutical Sciences, 5, 35 (2008).
• Davis, P.H., Mill, R.R., Tan, K. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh, University Press (1988), Volume 10, 203.
• Duman, “Sideritis L.”, Güner A. Özhatay N. Ekim T. & Başer K.H.C. (eds), Flora of Turkey H. and The East Aegean Islands (supplement II), Edinburgh, University Press (2000). Volume 11, 201-204.
• Aytaç, Z., Aksoy, A.: A new Sideritis species (Labiatae) from Turkey. Flora Meditterraneana, 10, 181 (2000).
• Çelebioğlu, S., Baytop, T.: Bitkisel tozların tetkiki için yeni bir reaktif, Farmakolog, 19, 301 (1949).
• Duman, H., Kırımer, N., Ünal, F., Güvenç, A., Şahin F.P., Türkiye Sideritis L. Türlerinin Revizyonu, Tübitak Projesi, TBAG-1853, 2005.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N.: Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler), Van, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği ve Yüzüncü Yıl Üniversitesi (2000).
• IUCN: IUCN Red List Categories: Version 3.1., Gland, Switzerland, Cambridge, IUCN Species Survival Comission.