Öz
In the analyses of poetries, classical methods, translating into modern Turkish, and interpretation are used. However, analysis of the poems through classical methods can not reveal their lyrical features. The lyrical features of these poems should be analyzed within the framework of constructivist approach by looking at the effects of sound characteristics on the creation of meaning and feeling and phonetics-semantics relationships. In the present study, samples of classical poetry were quantitatively analyzed within the context of constructivist approach in education in terms of their phonetics-semantics relationships. In the phonetic analysis, based on the word-scoring table, features of the phonemes found in the words and the scores they get were evaluated. In the semantic analysis, the relationships between the scores obtained by the words and the meaning they convey were interpreted. The samples of the classical poetry which were investigated were found to be emotionally strong poems, hence, it is believed that it will be beneficial to include them in elementary school Turkish textbooks. It is a shortcoming for the Turkish language textbooks not to include the samples of Turkish poetry. Therefore, it is not possible to make use of Classical poems in Turkish language education. The samples of classical poetry have the potential of improving students’ vocabulary repertoire and emotional expression skills.
Anahtar Kelimeler
Turkish language teaching classical poetry phonetics semantics lyricism Turkish language textbooks
Kaynakça
- Açık. Nilgün. (2002). Türkçe Öğretiminde Aruzlu Şiirler, Bilge, S.32, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
- Açık Önkaş. Nilgün. (2010). Türkçe Eğitiminde Fonetik-Semantik İlişkili Şiiri Öğretimi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 34.
- Açık Önkaş. Nilgün, Çulha. Burçin, Şiveroğlu. Emel. (2011). Türkçe Ders Kitaplarındaki Şiirlerin Fonetik-Semantik İlişkisine Eleştirel Bir Yaklaşım, 2. Uluslar arası Türk Dili ve Edebiyatı Sempozyumu, Dil ve Üslûp İncelemeleri, C.2, Isparta.
- Alacalı. Osman. (2012). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-5, Ada Yayıncılık, Ankara.
- Altıntaş. Güldane ve Bursalıoğlu. Yeliz. (2006). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-6, Özgün Yayıncılık, Ankara.
- Bıyıklı. Hatice ve Öztaş. Yaşar. (2012). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-6, Doku Yayıncılık, Ankara.
- Ceyhan. Yaşar ve Ceyhan. Sevim. (2010). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-8, Pasifik Yayıncılık, Ankara.
- Coşkun. Mustafa. (2008). Türkçenin Ses Bilgisi, IQ Yayıncılık, İstanbul.
- Elçin Şükrü, Folklor ve Halk Edebiyatının Milli Birliğin Oluşmasındaki Rolü, Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayını, Ankara 198 Çer, Erkan. (2010). Şiirde Fonetik-Semantik İlişkisinin İncelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.Muğla Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çiftçi. Musa. (2003). Dil ve Edebiyat Öğretiminde Zaman Haritası, TÜBAR-XIII, Niğde.
- Çiftçi. Musa. (1998). Türkçe Öğretiminde Temel İlkeler. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 1.
- Erkul, Rasih. (2004). Cümle ve Metin Bilgisi. Anı Yyıncılık, Ankara.
- Erol. Abdullah, Abdulkadir. Altan, Arhan. Altan, Başar. Sema, Bahadır. Gülbahar ve diğerleri (2007). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-6, MEB Yayınları, Ankara.
- Flakowski. Jankovic Martina. (1993). Klangstrukturen und inhaltliche Aussage in lyrischer Dichtung-Untersuchungen zur Phonostilistik-Theoretische Grundlagen und praktische Analyse, Frankfurt am Main.
- Genç. İlhan. (2010). Yeni Yaklaşımlar Işığında Türkçe Öğretiminde Divan Şiirinin Etkisi, III. Uluslar arası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, İzmir.
- Kaplan. Şükran ve Yıldırım Şen. Gülay. (2012). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-7, Gizem Yayıncılık, Ankara.
- Kapulu. Ahmet, Dedeoğlu. Süheyla, Kaplan. Şükran, Karaca. Aliyar. (2007). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-6, Koza Yayınları, Ankara.
- Kurnaz. Cemal. (1997). Divan Edebiyatı Yazıları, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Kurt. Mustafa, Altay. Jülide, Kara. Mehmet. (2008). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-8, Batu Yayıncılık, İstanbul.
- Owens. G. Meredith. (1971). Âşık Çelebi, Meşâirü’ş-Şu’arâ, London.
- Özbay. Murat. (2002). Kültür Aktarımı Açısından Türkçe Öğretimi, Türk Dili, S.602, Türk Dil Kuruma Yayınları, Ankara.
- Pala. İskender. (1992). Divan Edebiyatı, Ötüken Yayınları, İstanbul.
- Şahin. Derya. (2011). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-8, Tav Yayıncılık, İstanbul.
- Türkmen. Yeşim. (2010). Lirik Şiirlerdeki Sözcük ve Söz Gruplarının Anlamlarıyla Sesleri Arasındaki İlişkinin ve Kavramlaştırmanın Türkçe Eğitimindeki Yeri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
- Yangın. Banu, Çelepoğlu. Ayşegül, Türkyılmaz. Fatma. (2007). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-7, Pasifik Yayınları, Ankara.
- Yılar. Ömer. (1997). Halk Bilimi ve Eğitim, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Öz
Şiir incelemelerinde Klâsik yöntemle yapılan şiir incelemelerinde, günümüz Türkçesine çevirme, yorumlama çalışmaları yapılır. Oysa klâsik yöntemle bu şiirlerin incelenmesi, onların lirik özelliğini ortaya çıkaramamaktadır. Klâsik şiirlerin, ses özelliklerinin anlamın oluşmasına ve duyguya etkisi, yeniden yapılandırma anlayışı çerçevesinde, fonetik-semantik inceleme ile ortaya çıkarılarak bu şiirlerin lirik özelliği araştırılmalıdır. Bu çalışmada, iki klâsik şiir örneği, eğitimde yeniden yapılandırma yaklaşımına uygun olarak fonetik-semantik ilişkili şiir inceleme yöntemiyle nicel bakımdan incelenmiştir. Diğer incelenen klâsik şiir örneklerinin ise sadece genel ortalama puanları verilmiştir. Fonetik bakımından incelemede kelime puanlama tablosuna göre sözcüklerde bulunan seslerin özelliği ve puan değerleri araştırılmıştır. Semantik açıdan incelemede sözcüklerin aldığı puanların anlamla ilişkisi yorumlanmaya çalışılmıştır. Burada incelenen şiir örnekleri ve bulgular ve yorum bölümünde tavsiye edilen puan değerleri tespit edilen diğer klâsik şiir örneklerinin duygu yönünden güçlü şiirler olduğu, bu yönüyle İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer almalarının faydalı olacağı düşünülmektedir. İlköğretim Türkçe ders kitaplarında klâsik şiir örneklerinin sayıca yetersiz olması bir eksikliktir. Bu yüzden Türkçe eğitiminde, klâsik şiirlerden yeterince yararlanılamamaktadır. Klâsik şiir örneklerinin estetik ve kültür değerlerinin öğrencilere, kazandırılmasında önemli olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Türkçe eğitimi klasik şiir fonetik semantik lirizm Türkçe ders kitapları
Kaynakça
- Açık. Nilgün. (2002). Türkçe Öğretiminde Aruzlu Şiirler, Bilge, S.32, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
- Açık Önkaş. Nilgün. (2010). Türkçe Eğitiminde Fonetik-Semantik İlişkili Şiiri Öğretimi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 34.
- Açık Önkaş. Nilgün, Çulha. Burçin, Şiveroğlu. Emel. (2011). Türkçe Ders Kitaplarındaki Şiirlerin Fonetik-Semantik İlişkisine Eleştirel Bir Yaklaşım, 2. Uluslar arası Türk Dili ve Edebiyatı Sempozyumu, Dil ve Üslûp İncelemeleri, C.2, Isparta.
- Alacalı. Osman. (2012). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-5, Ada Yayıncılık, Ankara.
- Altıntaş. Güldane ve Bursalıoğlu. Yeliz. (2006). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-6, Özgün Yayıncılık, Ankara.
- Bıyıklı. Hatice ve Öztaş. Yaşar. (2012). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-6, Doku Yayıncılık, Ankara.
- Ceyhan. Yaşar ve Ceyhan. Sevim. (2010). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-8, Pasifik Yayıncılık, Ankara.
- Coşkun. Mustafa. (2008). Türkçenin Ses Bilgisi, IQ Yayıncılık, İstanbul.
- Elçin Şükrü, Folklor ve Halk Edebiyatının Milli Birliğin Oluşmasındaki Rolü, Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayını, Ankara 198 Çer, Erkan. (2010). Şiirde Fonetik-Semantik İlişkisinin İncelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.Muğla Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çiftçi. Musa. (2003). Dil ve Edebiyat Öğretiminde Zaman Haritası, TÜBAR-XIII, Niğde.
- Çiftçi. Musa. (1998). Türkçe Öğretiminde Temel İlkeler. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 1.
- Erkul, Rasih. (2004). Cümle ve Metin Bilgisi. Anı Yyıncılık, Ankara.
- Erol. Abdullah, Abdulkadir. Altan, Arhan. Altan, Başar. Sema, Bahadır. Gülbahar ve diğerleri (2007). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-6, MEB Yayınları, Ankara.
- Flakowski. Jankovic Martina. (1993). Klangstrukturen und inhaltliche Aussage in lyrischer Dichtung-Untersuchungen zur Phonostilistik-Theoretische Grundlagen und praktische Analyse, Frankfurt am Main.
- Genç. İlhan. (2010). Yeni Yaklaşımlar Işığında Türkçe Öğretiminde Divan Şiirinin Etkisi, III. Uluslar arası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, İzmir.
- Kaplan. Şükran ve Yıldırım Şen. Gülay. (2012). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-7, Gizem Yayıncılık, Ankara.
- Kapulu. Ahmet, Dedeoğlu. Süheyla, Kaplan. Şükran, Karaca. Aliyar. (2007). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-6, Koza Yayınları, Ankara.
- Kurnaz. Cemal. (1997). Divan Edebiyatı Yazıları, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Kurt. Mustafa, Altay. Jülide, Kara. Mehmet. (2008). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-8, Batu Yayıncılık, İstanbul.
- Owens. G. Meredith. (1971). Âşık Çelebi, Meşâirü’ş-Şu’arâ, London.
- Özbay. Murat. (2002). Kültür Aktarımı Açısından Türkçe Öğretimi, Türk Dili, S.602, Türk Dil Kuruma Yayınları, Ankara.
- Pala. İskender. (1992). Divan Edebiyatı, Ötüken Yayınları, İstanbul.
- Şahin. Derya. (2011). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-8, Tav Yayıncılık, İstanbul.
- Türkmen. Yeşim. (2010). Lirik Şiirlerdeki Sözcük ve Söz Gruplarının Anlamlarıyla Sesleri Arasındaki İlişkinin ve Kavramlaştırmanın Türkçe Eğitimindeki Yeri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
- Yangın. Banu, Çelepoğlu. Ayşegül, Türkyılmaz. Fatma. (2007). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı-7, Pasifik Yayınları, Ankara.
- Yılar. Ömer. (1997). Halk Bilimi ve Eğitim, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 28 Sayı: 28-1 |