Determination of Some Practices About Drug Consumption of Individuals Living In Sait Yazici Health Center Area

Yıl 2005, Cilt: 12 Sayı: 1, 39 - 48, 01.03.2005

Yrd.doç.dr. Naile Bilgili Arş.gör. Gülnaz Karatay

Öz

This research is carried out with the purpose to determine drug consumption and some practices about this subject of individuals living in Sait Yazıcı Health Center. The sample of this cross-sectional study consists of 372 individuals living in this region. Most of the individuals participated to this study are women between the age of 20 and 40, and primary school educational level. Approximately 50 % of sample report that they have social insurance guarantee while 25.8 % report that they do not have any social guarantee. About, 11.8 % of sample report their income level as sufficient. Fifty two percent of drugs are obtained from pharmacy with prescription while 33.8 % are obtained without any prescription. Drugs are also obtained from neighbours (14.7 %) from grocery store (9.6 %) and from home, which were collected. The proportion of sample using drugs according to neighbors' advises is 28 %. About 25.2% of participations paid attention to the last usage date of drugs, whether they are suitable for the disease and wrapping package for appropriateness Nonsteroidal anti-inflammatory and analgesics drugs (83.1 %), antibiotics (40.3 %), vitamin and nutritional drugs (30.9 %), and gastrointestinal drugs (20.6 %) are most commonly used drugs which were collected at home. The reasons for not using antibiyotics completely are reported by the participants as considering to be recovered (67 %), the side effects of drugs (17.4 %) and believing that the drugs are not effective.

Anahtar Kelimeler

Drug consumption, rational drug use, drug supply, nursing

Sait Yazıcı Sağlık Ocağı Bölgesinde Yaşayan Bireylerin İlaç Tüketimi İle İlgili Bazı Uygulamalarının Belirlenmesi

Öz

Araştırma, Sait Yazıcı Sağlık Ocağı Bölgesi'nde yaşayan bireylerin ilaç tüketimi ve bu konudaki bazı uygulamalarını saptamak amacıyla yapılmıştır. Kesitsel tipteki bu çalışmanın örneklemini bölgede yaşayan 372 birey oluşturmuştur. Çalışmaya katılan bireylerin çoğunluğu 20-40 yaşları arasında, öğrenim durumu ilkokul düzeyinde olan kadınlardan oluşmaktadır. Yarıya yakınının sosyal güvencesi SSK'dan olup, % 25.8'inin ise herhangi bir sosyal güvencesi yoktur. Araştırmaya katılan bireylerin % 11.8'i gelir durumunu yeterli bulmaktadır. İlaçların % 52.6'sı eczaneden reçeteli, %33.8'i eczaneden reçetesiz, az olmakla birlikte (% 24.9) evde biriken ilaçlardan, komşu (% 14.7) ve bakkaldan (% 9.6) temin edilmektedir. Komşu tavsiyesi ile ilaç kullananların oranı % 28'dir. Araştırmaya katılan bireylerin %25.2'si evde biriken ilaçları kullanırken son kullanma tarihine, hastalığa uygun olup olmadığına ve ambalajının bozuk olup olmadığına dikkat etmektedirler. Analjezik ve steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (% 83.1), antibiyotikler (% 40.3), vitamin ve nutrisyonel ilaçlar (% 30.9) ve gastrointestinal sistem ilaçları (% 20.6) evde biriken ve en son kullanılan ilaçlardır. Araştırmaya katılan bireylerin antibiyotikleri tamamen kullanmama nedenleri arasında, iyileştiklerini düşünmeleri (% 67), ilacın yan etkilerinin olması (% 17.4) ve ilacın etkili olmadığı düşüncesi (% 10.5) yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

İlaç tüketimi, akılcı ilaç kullanımı, ilaç temini, hemşirelik

Kaynakça

• Açıkel C. Akılcı İlaç Kullanımı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2003; 1(11)5-6.
• Essentilas Drugs and Medicines Policy. Available from:http:// www.who.int/medicines/organization/ par/rationale_use/strudmonhtmn.sl Accessed:22.06.2005
• Gökalp O, Mollaoğlu H. Uygunsuz İlaç Kullanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2003;10(2):17-20.
• Akıcı A, Kalaça S, Uğurlu MÜ, Çalı Ş. Oktay Ş. Pratisyen Hekimlerin Yaşlılarda Akılcı İlaç Kullanımı Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. Geriatri 2001;4(3):100-105.
• Özçelikay G. Akılcı İlaç Kullanımı Üzerine bir Pilot Çalışma. Ankara Ecz. Fak. Dergisi 2001; 30(2):9- 18.
• Mollahaliloğlu S. Tezcan S. Ankara İl Merkezinde Bulunan Sağlık Ocaklarından Sağlık Hizmeti Alan Hastaların Akılcı İlaç Kullanımı Açısından Değerlendirilmesi. Erişim Adresi: http://www.dicle.edu. tr/~halks/m97.htm. Erişim Tarihi:09.01.2004.
• Akılcı İlaç Kullanımı. Erişim Adresi: http://www.saglık.tr.net Erişim Tarihi: 10.06.2004.
• WHO Guide to Good Presciribing Geneva, WHO 1994.
• Dönmez L, Yüzgül N, Anaç CC, Ödemiş Y, Özel F. Antalya Merkez 6’nolu Sağlık Ocağı Bölgesindeki Hanelerde Kullanılmayan İlaçların Durumu. 8. Halk Sağlığı Günleri, Halk Sağlığı ve Sosyal Bilimler Bildiri Özetleri. Sivas:23-25 Haziran 2003.s.60.
• Le Grand A, Hogerzeil HV, Haaijer-Ruscamp FM. Intervention Research in Rational Use of Drugs Review. Health Policy and Planning 1999; 14(2):99-102.
• Rational Drug Use Strategy and Planning. Available from: http://www.who.int/medicine Accessed:16.03.2004.
• Sümbüloğlu,K.,Sümbüloğlu,V. Biyoistatistik, Hatipoğlu Yayınevi,1998;245-260
• İlaç Kullanımı Bilinci Araştırması. İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası. Erişim Adresi: http://www. uçansupurge.org Erişim Tarihi:14.05.2004.
• Akkan G. Akılcı ilaç Kullanımı. İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Eğitim Etkinlikleri. Akılcı İlaç Kullanımı Sempozyumu, İstanbul: 1999.s.45-57.
• Antibiyotikler: Gelecek Jenerasyon. Erişim Adresi: http://www.recete.org/mised/haberler_1/9.php Erişim Tarihi:24.06.2003
• Kayaalp SO. Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakaloji Antibiyotikler ve diğer Kemoterapotikler. 9. Baskı. Ankara: Hacettepe TAŞ; 2000.
• Türkiye Erişkinlerinin Ağrı Sıklığı ve Baş Etme Yöntemleri. Türk Eczacılar Birliği ve Türk Algoloji Derneği. Ankara: Ekim 1999.