Investigation of the Relationship between Academic Self-Efficacy, Problem Solving Skills and Self-Esteem in Decision Making and Decision-Making Styles of University Students Studying in the Field of Health

Yıl 2022, , 223 - 235, 30.04.2022

Erhan Seçer , Tuğçe Şirin Korucu , Hilal Uzunlar , Güldane Dinç , Derya Özer Kaya

https://doi.org/10.21020/husbfd.996260

Öz

Objective: This study was conducted to examine the relationship between academic self-efficacy and problem-solving skills with self-esteem in decision-making and decision-making styles of university students studying in the field of health.
Material and Method: Two hundred and thirty one university students (mean age 21.45±1.67 years) studying in the field of health were included in the study. Students' academic self-efficacy levels were evaluated by the Academic Self-Efficacy Scale; problem-solving skills were evaluated by the Problem Solving Inventory; self-esteem in decision making and decision-making styles (careful, avoidant, postponer and panic decision making) were evaluated by the Melbourne Decision-Making Scale.
Results: There was a low positive correlation was found between students' Academic Self-Efficacy Scale total scores and self-esteem and careful decision making; a low negative correlation was found between avoidant, postponer and panic decision making (r=.321, p<.001; r=.276, p<.001; r=-.234, p<.001; r=-.234, p<.001; r=-.203, p<.001, respectively). Also, there was a moderate negative correlation was found between students' Problem Solving Inventory total scores and self-esteem and careful decision making; a moderate positive correlation was found between avoidant, postponer and panic decision making (r=-.565, p<.001; r=-.569, p<.001; r=.416, p<.001; r=.507, p<.001; r=.444, p<.001, respectively).
Conclusion: It was observed that academic self-efficacy and problem-solving skills were associated with self-esteem in decision making and decision-making styles of university students studying in the field of health. Accordingly, it is recommended to examine the effects of these characteristics of students on each other in prospective studies with a high level of evidence.

Anahtar Kelimeler

Decision making, problem solving, self efficacy

Sağlık Alanında Öğrenim Gören Üniversite Öğrencilerinin Akademik Öz-Yeterlik Düzeyleri ve Problem Çözme Becerileri ile Karar Vermede Öz-Saygı ve Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Amaç: Bu çalışma, sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin akademik öz-yeterlik düzeyleri ve problem çözme becerileri ile karar vermede öz-saygı ve karar verme stilleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla gerçekleştirildi.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya sağlık alanında öğrenim gören 231 üniversite öğrencisi (yaş ortalaması 21,45±1,67 yıl) dâhil edildi. Öğrencilerin akademik öz-yeterlik düzeyleri, Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği ile; problem çözme becerileri, Problem Çözme Envanteri ile; karar vermede öz-saygı ve karar verme stilleri (dikkatli, kaçıngan, erteleyici ve panik karar verme) ise Melbourne Karar Verme Ölçeği ile değerlendirildi.
Bulgular: Öğrencilerin Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği toplam puanları ile karar vermede öz-saygı ve dikkatli karar verme arasında pozitif yönde düşük derecede; kaçıngan, erteleyici ve panik karar verme arasında ise negatif yönde düşük derecede bir korelasyon bulundu (sırasıyla, r=,321, p<,001; r=,276, p<,001; r=-,234, p<,001; r=-,234, p<,001; r=-,203, p<,001). Ayrıca, öğrencilerin Problem Çözme Envanteri toplam puanları ile karar vermede öz-saygı ve dikkatli karar verme arasında negatif yönde orta derecede; kaçıngan, erteleyici ve panik karar verme arasında ise pozitif yönde orta derecede bir korelasyon bulundu (sırasıyla; r=-,565, p<,001; r=-,569, p<,001; r=,416, p<,001; r=,507, p<,001; r=,444, p<,001).
Sonuç: Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin akademik öz-yeterlik düzeyleri ve problem çözme becerileri ile karar vermede öz-saygı ve karar verme stillerinin ilişkili olduğu görüldü. Bu doğrultuda, öğrencilerin bu özelliklerinin birbirleri üzerine olan etkilerinin kanıt düzeyi yüksek prospektif çalışmalarla incelenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Karar verme, öz yeterlik, problem çözme

Kaynakça

• Aktaş, H. (2017). Akademik güdülenme ile akademik özyeterlik arasındaki ilişki: ilahiyat fakültesi öğrencileri üzerine ampirik bir araştırma. Journal of the Human & Social Science Researches, 6(3), 1376-1398.
• Akyürek, M. İ. (2020). Öğretmen adaylarında akademik öz-yeterlik ve akademik güdülenme ilişkisi: Hacettepe Üniversitesi örneği. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 101-115.
• Avşaroğlu, S., & Üre, Ö. (2007). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başa çıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 85-100.
• Barutçu, C. D. (2019). Hemşirelik öğrencilerinde problem çözme becerisinin klinik karar verme düzeylerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 26(1), 22-29.
• Bilge, Y., Türk, T., Bilge, Y., & Deniz, M. (2015). Sosyal problem çözme eğitim programının ergenlerin karar verme süreçleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6-7), 51-78.
• Canova, C., Brogiato, G., Roveron, G., & Zanotti, R. (2016). Changes in decision‐making among Italian nurses and nursing students over the last 15 years. Journal of Clinical Nursing, 25(5-6), 811-818.
• Demir, G. T., Namlı, S., Hazar, Z., Türkeli, A., & Cicioğlu, H. İ. (2018). Bireysel ve takım sporcularının karar verme stilleri ve mental iyi oluş düzeyleri. Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 176-191.
• Deniz, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin karar vermede öz saygı karar verme stilleri ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Eurasian Journal of Educational Research, (15), 23-35.
• Ekici, G. (2012). Akademik öz-yeterlik ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2012(43), 174-185.
• Eroğlu, O., Yıldırım, Y., & Şahan, H. (2017). Spor bilimleri fakültesindeki öğrencilerin akademik öz-yeterlik ve akademik güdülenme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Akdeniz Üniversitesi örneği. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 38-47.
• Guo, K. L. (2020). DECIDE: a decision-making model for more effective decision making by health care managers. The Health Care Manager, 39(3), 133-141.
• Hayran, M., Hayran, M. (2020). Sağlık Araştırmaları için Temel İstatistik. (3. Baskı). Ankara: Azim Matbaacılık.
• Heppner, P. (1988). The problem solving inventory. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
• Küçük, S., Uysal, N., Çalbayram, N. Ç., Kahriman, İ., Altundağ, S., & Gönenç, İ. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin etik karar verme düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (3), 157-162.
• Mann, L., Burnett, P., Radford, M., & Ford, S. (1997). The Melbourne Decision Making Questionnaire: An instrument for measuring patterns for coping with decisional conflict. Journal of Behavioral Decision Making, 10(1), 1-19.
• Owen, S. V., & Froman, R. D. (1988). Development of a College Academic Self-Efficacy Scale.
• Öneren, M., & Çiftçi, G. E. (2013). Yönetcilerin öz yeterlilik ve karar verme tarzlarına ilişkin özel bankalarda bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(3), 305-321.
• Özden, D., Özveren, H., & Gülnar, E. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin klinik karar verme düzeyleri ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(1), 41-47.
• Özgenel, M., & Deniz, A. (2020). Öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ile akademik güdülenme ve akademik öz yeterlik arasındaki ilişki: Öğretmen adayları üzerine bir inceleme. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(3), 131-146.
• Sevilmiş, A., & Şirin, E. F. (2016). Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinde akademik başarı: Üniversite yaşam kalitesi, akademik güdülenme ve akademik öz-yeterliğin rolü. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(1), 31-44.
• Smith, E. E., & Kosslyn, S. M. (2014). Bilişsel psikoloji: Zihin ve beyin. (Çev: Şahin, M). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Sucu, G., Dicle, A., & Saka, O. (2012). Hemşirelikte klinik karar verme, etkileyen etmenler ve karar verme modelleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(1), 52-60.
• Şahin, F. Y., & Ertural, H. (2020). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygısının ve karar verme stillerinin üst bilişe ve öğrenilmiş güçlülüğe göre incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 48, 490-504.
• Şahin, N., Şahin, N. H., & Heppner, P. P. (1993). Psychometric properties of the problem solving inventory in a group of Turkish university students. Cognitive Therapy and Research, 17(4), 379-396.
• Temel, V., & Nas, K. (2021). Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Karar Vermede Özsaygı ve Karar Verme Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 90-98.
• Tetik, S., & Açıkgöz, A. (2013). Duygusal zekâ düzeyinin problem çözme becerisi üzerindeki etkisi: meslek yüksekokulu öğrencileri üzerine bir uygulama. Electronic Journal of Vocational Colleges, 3(4), 87-97.
• Uğur, O. A. (2017). Üniversiteler arası spor müsabakalarına katılan öğrencilerin bazı demografik değişkenler açısından problem çözme becerileri ve karar verme stilleri. Journal of International Social Research, 10(51), 1363-1372.
• Urgancı, S., & Gürgan, U. (2019). Gençlerde karar verme becerileri ile akademik öz-yeterlik arasındaki ilişkinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(6), 243-262.
• Uygur, S. (2018). Lise öğrencilerinde problem çözme becerilerinin akılcı olmayan inanç düzeyi ve karar verme stillerine göre yordanması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 1014-1026.
• Yavuz, G., Arslan, C., & Gülten, D. C. (2010). The perceived problem solving skills of primary mathematics and primary social sciences prospective teachers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1630-1635.
• Yorulmaz, M. (2019). Sağlık yönetimi bölümü öğrencilerinde akademik öz-yeterlik araştırması. Business & Management Studies: An International Journal, 7(1), 172-189.
• Zembat, R., Tunçeli, H. İ., & Yavuz, E. A. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 24-43.