Öğretmen Adaylarının Çocuğa Yönelik Cinsel İstismar Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2015, Uluslararası Katılımlı 3. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongre Kitabı, - , 24.06.2015

Münevver Yaşar Betül Şenol

Öz

Amaç:  Cinsel  istismar,  bağımlı  ve  gelişimsel  olarak  olgunlaşmamış çocukların  tam  olarak kavrayamadıkları, bilerek onay verme durumunda olmadıkları ve aile rollerine ait sosyal tabuları ihlal eden herhangi bir cinsel faaliyettir. Cinsel istismar son yıllarda sıklıkla görülen toplumsal sorunlardan biridir. Bu sorunun azaltılması için önleme çalışmalarının yapılarak gerekli tedbirlerin alınması ve toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Erken çocukluk yıllarından itibaren ev ortamı dışında çocuklar zamanlarının büyük bir bölümünü okul ortamında öğretmenleri ile birlikte geçirmektedir. Cinsel istismara yönelik tedbirlerin alınabilmesi için özellikle öğretmen adaylarının öğretmenlik eğitimleri sırasında bu konu hakkında bilgilenmeleri ve olumlu tutum geliştirmeleri çok önemlidir. Bu noktadan hareketle araştırma, öğretmen adaylarının çocuğa yönelik cinsel istismar tutumlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Araştırmanın çalışma grubunu, Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 939 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak, öğretmen adaylarının demografik özelliklerinin yer aldığı genel bilgi formu ve Choo, Walsh, Chinna ve Tey (2013) tarafından geliştirilen ve Akın ve arkadaşları (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan “Çocuğa Yönelik Cinsel İstismar Tutum Ölçeği” kullanılmıştır.

Bulgular ve Sonuç: Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri, branşları, daha önce çocuk ihmal ve istismarına yönelik eğitim alıp almama ve cinsel istismarın belirtilerini tanımlamada kendilerini hazır hissetme durumlarına göre Çocuğa Yönelik Cinsel İstismar Tutum Ölçeği’nin toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılığın olduğu; öğretmen adaylarının cinsiyetlerine göre ise anlamlı derecede farklılığın olmadığı belirlenmiştir. .

Anahtar sözcükler: Çocuk ihmal ve istismarı, cinsel istismar, öğretmen adayı

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akın, A., Aşut, S., Demirci, İ., Akbaş, Ş. Z., Güler, H., Demir, O. & Kaymaz, B. (2013). Çocuğa yönelik cinsel istismar tutum ölçeği Türkçe formu’nun geçerlik ve güvenirliği. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiriler Kitabı II, Sakarya, 11-14.
• Baginsky, M. (2003). Newly qualified teachers and child protection: Asurvey of theirviews, training and experiences. Child Abuse Review, 12(2), 119-127.
• Baginsky, M. & Macpherson, P. (2005). Training teachers to safeguard children: Developing a consistent approach. Child Abuse Review, 14(5), 317-330.
• Bishop, A., Lunn, P. & Johnson, K. (2002). ‘I would just like to runawayandhide, but I won’t!’ exploring attitudes and perceptions on child protection issues with early years teacher trainees on the threshold of their careers. Westminster Studies in Education, 25(2), 187-199.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma
• Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Can Yaşar, M., İnal Kızıltepe, G. & Kandır, A. (2014). Öğretmen adaylarının çocuklardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıkları. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(3), 286- 303.
• Choo, W.Y., Walsh, K., Chinna, K. & Tey, N.P. (2013). Teacher reporting attitudes scale (TRAS): Confirmatory and exploratory factor analyses with a Malaysian sample. Journal of Interpersonal Violence, 28(2),
• –253.
• Department for Educaiton and Skills (2006). Care matters: Transforming the lives of children and young people in care, Norwich. Crown Copyright. www.education.gov.uk/consultations/downloadableDocs/6731- DfES-Care%20Matters.pdf Erişim Tarihi: 15.01.2015
• Dereobalı, N., Çırak Karadağ, S. & Sönmez, S. (2013). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin çocuk istismari, ihmali, şiddet ve eğitimcilerin rolü konusundaki görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, (14)1, 50-66.
• Dubowitz, H. (2002). Preventing child neglect and physical abuse, a role for pediatricians. Pediatrics in Review,
• (6), 191-196.
• Erol, D. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin çocuklardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalık (Eskişehir il örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Farrell, A., & Walsh, K. (2010). Working together for Toby: Early childhood student teachers engaging in collaborative problem-based learning around child abuse and neglect. Australasian Journal of Early Childhood, 35(4), 53-62.
• Fayez, M., Takash, M.H. & Al-Zboon, K.E. (2014). Combating violence against children: Jordanian pre-service early childhood teachers’ perceptions towards child abuse and neglect. Early Child Development and Care, 184(9-10), 1485-1498.
• Goebbels, A.F.G., Nicholson, J.M., Walsh, K. & De Vries, H. (2008). Teachers’ reporting of suspected child abuse and neglect: Behavior and determinants. Health Education Research, 23(6), 941-951.
• Goldman, D.G.J. (2007). Primary school student teachers knowledge and understandings of child sexual abuse and its mandatory reporting. International Journal of Educational Research, 46(6), 368-381.
• Goldman, D.G.J. & Grimbeek, P. (2008). Student teachers’ understanding of policy behavioural directives concerning the reporting of child sexual abuse: Findings from one Australian state. Educational Research, 50(3), 291-305.
• Goldman, D.G.J. & Grimbeek, P. (2011). Sources of knowledge of departmental policy on child sexual abuse and mandatory reporting identified by primary school student teachers. Educational Review, 63(1),
• -18.
• Kara, B., Biçer, Ü. & Gökalp, A.S. (2004). Çocuk istismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 47, 140-151. Kenny, M.C. (2001). Child abuse reporting: Teachers’ perceived deterrents. Child Abuse & Neglect, 25(1),
• -92.
• Kenny, M.C. (2004). Teachers’ attitudes toward and knowledge of child maltreatment. Child Abuse & Neglect,
• (12), 1311-1319.
• Koç, F., Aksit, S., Tomba, A., Aydın, C., Kotuoğlu, G., Korkmaz Çetin, S., Aslan, A., Halıcıoğlu, O., Erşahin, Y., Turhan, T., Çelik, A., Şenol, E., Kara, S. & Solak, U. (2012). Çocuk ihmali ve istismarı olgularımızın demografik ve klinik özellikleri: Ege üniversitesi çocuk koruma biriminin bir yıllık deneyimi. Türk Pediatri Araştırmaları, 47, 119-124.
• Leetch, A.N. & Woolridge, D. (2013). Emergency department evaluation of child abuse. Emergency Medicine
• Clinics on North America, 31(3), 853-873.
• McKee, B.E. & Dillenburger, K. (2009). Child abuse and neglect: Training needs of student teachers.
• International Journal of Educational Research, 48(5), 320-330.
• McKee, B.E. & Dillenburger, K. (2012). Effectiveness of child protection training for preservice early childhood educators. International Journal of Educational Research, 53, 348-359.
• Ovayolu, N., Uçan, Ö. & Serindağ, S. (2007). Çocuklarda cinsel istismar ve etkileri. Fırat Sağlık Hizmetleri
• Dergisi, 2(4), 13-22.
• Pala, B. (2011). Geleceğin öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi ve farkındalık düzeyleri.
• Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi. Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Eskişehir.
• Polat, O. (2001). Çocuk ve şiddet. İstanbul: Der Yayınları.
• Polat, O. (2007). Tüm boyutlarıyla çocuk istismarı 1: Tanımlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Sağır, M. (2013). Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik görüşleri ve farkındalık düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Sarıbaş, K.A. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk istismarına yönelik farkındalıklarının belirlenmesi.
• Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• T.C. Resmi Gazete (2005). Çocuk koruma kanunu. Sayı: 25876, Başbakanlık Basımevi, Ankara. Web: http://
• www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/1527.html. Erişi Tarihi: 29 Mart 2012.
• Tugay, D. (2008). Öğretmenlerin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyleri. Yayınlanmamış
• Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Türk, S. (2010). Öğretmen adayları ile ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin çocuk istismarı potansiyeli açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
• US Department of Healhand Human Services, Administration on Children, Youth and Families (ACYF). (2009). Child maltreatment 2007, http://www.acf.hhs.gov/programs/cb/pubs/cm07/cm07.pdf Erişim Tarrihi: 02.02.2015
• Walsh, K., Bridgstock, R., Farrella, A., Rassafianib, M. & Schweitzer, R. (2008). Case, teacher and school characteristics influencing teachers’ detection and reporting of child physical abuse and neglect: Results from an Australian survey. Child Abuse & Neglect, 32(10), 983-993.
• Webster, S.W., O’Toole, R., O’Toole, A.W. & Lucal, B. (2005). Over reporting and under reporting of child abuse: Teachers’ use of professional discretion. Child Abuse & Neglect, 29(11), 1281-1296.