Çocukların Oyunlara Göre Empati ve Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2015, Uluslararası Katılımlı 3. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongre Kitabı, - , 24.06.2015

Gamze Çankaya Hatice Ergin

Öz

Bu  araştırmada  4.sınıf  öğrencilerinin  oynadıkları  oyunlar  ile  empati  ve saldırganlık  düzeyleri incelenmiştir. Araştırmaya İstanbul İli içindeki 12 ilköğretim okuluna devam eden 629 dördüncü sınıf öğrencisi katılmıştır. Araştırmada veriler Çocuklar İçin Empati Ölçeği (Bryant, 1982), Saldırganlık Ölçeği (Şahin, 2004), araştırmacılar tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu ve Oyun Formu kullanılarak toplanmıştır. Bu çalışma, çocukların oynadıkları oyunlara göre empati ve saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik betimsel (tanımlayıcı/descriptive) araştırma modellerinden olan ilişkisel tarama modeli türünde bir araştırmadır (Karasar, 2006).

Araştırmanın sonucunda; empati ve saldırganlık arasında negatif yönde, öğrencilerin evde oynadıkları oyunlar ve açık havada oynadıkları oyunlar ile empati düzeyi arasında pozitif yönde ilişki bulunurken, bilgisayar oyunları ile empati arasındaki ilişkinin anlamlı olmadığı belirlenmiştir. Öğrencilerin açık havada oynadıkları oyunlar ile saldırganlık düzeyi arasında negatif yönde, buna karşın bilgisayarda oynadıkları oyunlar ile saldırganlık düzeyi arasında pozitif yönde, bilgisayarda oynadıkları dövüş ve savaş oyunları, sosyal sitelerdeki oyunlar ile saldırganlık düzeyi arasında pozitif yönde; zeka ve mantık oyunları ile saldırganlık düzeyi arasında negatif yönde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin bilgisayarda oynadıkları zeka ve mantık oyunları ile empati düzeyi arasında pozitif yönde; dövüş ve savaş oyunları, sosyal sitelerdeki oyunlar ile empati düzeyi arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin, evde oynadıkları oyunlar ile saldırganlık düzeyi arasındaki ilişki anlamlı değildir. Ayrıca, bazı oyun türleri ile cinsiyet, anne-baba çalışma durumu, kardeş sayısı gibi değişkenler arasında anlamlı ilişkiler saptanmıştır.

Anahtar Sözcükler: Empati, Saldırganlık, Oyun

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Abalı, O. (2007). Günümüz Çocuklarına Psikososyal Tesirler.Ankara:Adeda Yay.
• Akgül, E. (2011). Bırakın kendi kendine oynasın. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013, http://www.psikoloji.com.tr
• Andiç B, İşler S. (2010). Ölüm, Cinsellik ve Güç Tuzağında Çocuk. Günümüzde Çocuk Oyunlarında ve
• Oyuncaklarında Yaşanan Değişimler Sempozyumu. Ankara:09-10 Aralık 2010. S401-409.
• Anılan, H., Girmen, P., Öztürk, A., Koçkar, M.T. (2004). Geleneksel Çocuk Oyunlarının Eğitimsel Değeri,
• OMEP Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansı, İstanbul: Kelebek.
• Başal, H. A. (2007). Geçmiş Yıllarda Türkiye’de Çocuklar Tarafından Oynanan Çocuk Oyunları. Uludağ
• Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 243-266.
• Bilgi, A. (2005). Bilgisayar oyunu oynayan ve oynamayan ilköğretim öğrencilerinin saldırganlık, depresyon ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Cooper, R. K., Sawaf, A. (2003). Liderlikte Duygusal Zeka (Z. B. Ayman ve B. Sancar, Çev.). İstanbul: Sistem. Çok, F., Artar, M., Şener, T., Bağlı, M. T. (2004). Kentlerdeki açık alanlarda çocuk oyunları: Ankara örneği.
• Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, 12.
• Ergin, H. (2003). İletişim Becerileri Eğitim Programı’nın Okul Öncesi Dönem Çocuklarının iletişim Beceri
• Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kahraman, H. ve Akgün, S. (2008). Empati Becerileri Eğitiminin Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Empati
• Becerilerine ve Sorun Davranışlarına Etkisi, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15 (1), 15-23.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yay.
• Kıran, Ö. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin şiddet içeren bilgisayar oyunlarına ilgileri üzerine bir araştırma.
• VII. Ulusal Sosyoloji Kongresinde Sunulan Bildiri, Muğla.
• Kronenberger, W. G., Mathews, V. P., Dunn, D. W., Wang, Y., Wood, E. A., Giauque, A. L., Larsen, J. J., Rembusch, M. E., Lowe, M. J., Li, T. (2005). Media violence exposure and executive functioning in aggressive and control adolescents. Journal of Clinical Psychology, 61 (6), 725-737.
• Kurtyılmaz, Y. (2005). Öğretmen adaylarının saldırganlık düzeyleri ile akademik başarıları, iletişim ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Mc Leod, J., Lin, L. (2010). A child’s power in game-play. Computers & Education, 54, 517–527. Özdemir, N. (2006). Türk Çocuk Oyunları (1. Basım). Cilt: 2. Ankara: Akçağ.
• Sevinç, M. (2004). Erken Çocukluk Gelişimi ve Eğitiminde Oyun. İstanbul: Morpa. Seyrek, H., Sun, M. (2003). Okul Öncesi Eğitiminde Oyun- 3. İzmir: Mey Yay.
• Şahin, H. (2004). Saldırganlık ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur
• Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (7).
• Ünal, F. (2003). Empatik İletişim Eğitiminin Okulöncesi Çocuğu Olan Annelerin Empatik Beceri Düzeylerine
• Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yavuzer, H. (2005). Çocuk Psikolojisi (27. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi. Yeşilyaprak, B. (2004). Eğitimde Rehberlik Hizmetleri (9. Basım). Ankara: Nobel Yay.
• Yıldırım A., Şimşek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (7. Baskı) Ankara: Seçkin
• Yayıncılık.
• Yılmaz-Yüksel, A. (2003). Empati Eğitim Programlarının İlköğretim Öğrencilerinin Empatik Becerilerine
• Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.