Acentenin Davada Müvekkilini Temsil Etmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 83 - 108, 15.06.2019

Nurcan Demirtaş

Öz

Acentelikle ilgili hükümler Türk Ticaret Kanunu’nda Birinci Kitap olan

“Ticari İşletme” kenar başlığı altında “Yedinci Kısım”da 102 ila 123.

maddelerde yer almaktadır. TTK’nin 102. maddesinin ilk fıkrası ise

acentenin tanımını yapmaktadır. Acentenin müvekkili mahkemede temsil

yetkisi ise acentenin yetkileri başlığı altında, TTK’nin 105. maddesinde

düzenlenmiştir. TTK m. 105, f.2’ye göre acente, aracılıkta bulunduğu veya

yaptığı sözleşmelerden doğacak uyuşmazlıklardan dolayı müvekkili adına

dava açabileceği gibi, kendisine karşı da aynı sıfatla dava açılabilir. Bu

çalışmada, acenteye verilmiş olan bu yetkinin niteliği, hangi şartlarda söz

konusu olacağı ve kapsamı mümkün olduğunca öğretideki görüşlere ve

yargı kararlarına da yer verilerek incelenecektir. Özellikle usul hukuku

bağlamında, acentenin kanundan doğan bu temsil yetkisinin niteliği

açıklanmaya çalışılacaktır. Acentenin temsil yetkisi avukatın tekel hakkını

yakından ilgilendiren bir yetkidir. Bu nedenle acenteye kanunla verilen bu

yetkinin avukatın tekel hakkını ihlal edip etmediği de ayrıca incelenecektir.

Son olarak acentenin temsil yetkisi ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek bazı

özel durumlar üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Acente, Davada Temsil, Temsil Yetkisi, Acentenin Müvekkili Davada Temsil Etmesi, Avukatın Tekel Hakkı

Kaynakça

• [1] Akil, Cenk. Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Mal ve Alacaklarının Haczi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013. [2] Altay, Sıtkı Anlam. “Acentenin Müvekkilini Davada Temsil Etmesi”, Fırat Öztan’a Armağan, Cilt 1, s. 223-273, Ankara 2010. [3] Arkan, Sabih. Ticari İşletme Hukuku, Yirmi Dördüncü Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 2018. [4]Bahtiyar, Mehmet. “Yeni TTK’nin Acentelik Konusunda Getirdikleri”, Makalelerim III, Beta Yayınevi, İstanbul, 2014. [5] Başbuğoğlu, Tarık. Uygulamalı Türk Ticaret Kanunu, Cilt I, Ankara, 1988. [6] Börü, Levent. “Medeni Usul Hukukunda Taraf Kavramı”, Legal Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Dergisi, 8(21): 43-59, 2012/1. [7] Cengiz, Ali. “Acente Kavramı ve Acentelik Sözleşmesinden Doğan Hak ve Borçları”. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(2): 140-165, 2011. [8] Çağa, Tahir. “Acenteler Aleyhine Müvekkillerine İzafeten Açılan Davalarda Sadır Olan İlamların İcrası”, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, s. 1-22, Ankara, 1984. [9] Çeker, Mustafa. Ticaret Hukuku Genel Esaslar, Karahan Kitabevi, Adana, 2014. [10] Daniş Akkan, Çiğdem. “Acentenin Müvekkili Mahkemede Temsil Etme Yetkisi”, Batider, 24(4): 219-236, 2008. [11] Domaniç, Hayri. Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Cilt I, İstanbul, 1988. [12] Güner, Semih. “Avukatlıkta Tekel Hakkı”, Hukuk Kurultayı, s. 137- 155, 2004. [13] Hanağası, Emel. Davada Menfaat, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009. [14] İnceoğlu, M. Murat. Borçlar Hukukunda Doğrudan Temsil, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2009. [15] Kale, Serdar. Medeni Yargılamada Taraf Ehliyeti, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2010. [16] Kalpsüz, Turgut. “Müvekkillerine İzafen Acentelere Karşı Dava Açılması ve Takip Yapılması”, Batider, 7(1): 1-11, 1983. [17] Kaya, Arslan. Türk Ticaret Kanunu Şerhi-Birinci Kitap-Ticari İşletme- Acentelik, İkinci Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2016. [18] Kaya, Mustafa İsmail. Acentelik Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014. [19] Kayıhan, Şaban: Türk Ticaret Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu Işığında Türk Hukukunda Acentelik Sözleşmesi, Beşinci Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018. [20] Kınacıoğlu, Naci. Acente ve Acentelik Sözleşmesi, Ankara, 1963. [21] Narbay, Şafak., Uyumaz, Murat. “Acentenin Müvekkili Mahkemede Temsil Yetkisi”. Legal Hukuk Dergisi, 11(121): 101-143, 2013. [22] Ülgen, Hüseyin., Helvacı, Mehmet., Kendigelen, Abuzer., Kaya, Arslan., Ertan, Nomer, Füsun. Ticari İşletme Hukuku, Dördüncü Basıdan Beşinci (tıpkı) bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2015. [23] Pekcanıtez, Hakan., Taş Korkmaz, Hülya., Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, On Beşinci Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017. [24] Poroy, Reha., Yasaman, Hamdi. Ticari İşletme Hukuku, On Yedinci Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2018. [25] Susuz, Kağan. “Acentenin Tacir Adına Dava Açma ve Tacire Karşı Açılan Davalarda Taciri Temsil Yetkisi”,www.e-akademi.org, (Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi), Sayı: 110, s. 1-11, Nisan 2011. [26] Türkel, Doğuş Taylan. “Müvekkile İzafeten Acenteye Karşı Açılan Davalarda Hukuki Dinlenilme Hakkıyla Bağlantılı Sorunlar”, Prof. Dr. Haluk Konuralp’e Armağan, Cilt I, s. 1105-1122, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009. [27] Umar, Bilge. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, İkinci Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014. [28] Üçüncü, S. Hilal. “Acentenin Temsil Yetkisinin Usul Hukuku Kapsamında Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(1-2): 961-996, 2013. [29] Yılmaz, Ejder. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Üçüncü Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017.