SOSYAL TİCARETTE DENEYİMLEYİCİLERİN GÜVENİLİRLİĞİNİN SATIN ALMA POTANSİYELİNE ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 3, 236 - 254, 01.09.2023

İrem Enginay

Öz

Belirli konseptlerde düzenli olarak paylaşım yapan ve deneyimleyici (influencer) adı verilen kişilerin internet üzerindeki sosyal ağ platformlarında yaptıkları paylaşımlar, diğer kullanıcılar tarafından ilgi çekici bulunmakta ve takip edilmektedir. Online platformlarda adını duyurmak, ürün ve hizmetlerini hedef kitleye tanıtmak isteyen şirketler ise deneyimleyici pazarlaması adı altında bu sosyal ağ ünlüleri ile iş birlikleri yaparak, ürünlerinin istedikleri hedef kitleye tanıtılmasını sağlamaktadırlar. Dijital içerik üretimini bir meslek hâline getiren deneyimleyicilerin zamanla sayılarının artması, kullanıcıların sosyal medyada yoğun şekilde ücretli iş birliği paylaşımlarına maruz kalmalarına neden olmaktadır. Bu durum sosyal ağ kullanıcılarını hangi paylaşımın samimi, hangisinin maddi kazanç amaçlı olduğunu sorgulamaya itmektedir. Bu çalışmada, deneyimleyicilerin ticari amaçla yaptıkları paylaşımların tüketiciler üzerindeki etkisi, kullanıcıların bu paylaşımlara olan tutumu nicel araştırma yöntemleri kullanılarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda; deneyimleyici ve takipçiler arasındaki güven problemi doğrulanmış olup, sosyal medya kullanıcılarının deneyimleyicilere güvensizlik duydukları ve tutarsız davranışlarından olumsuz etkilendikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

sosyal medya, sosyal ticaret, deneyimleyici (influencer), güvenilirlik

THE EFFECT OF INFLUENCERS RELIABILITY ON PURCHASING POTENTIAL IN SOCIAL COMMERCE

Öz

Shares of users who regularly share on certain concepts and are called influencers, on social networking platforms on the internet are found interesting and followed by other users. Companies that want to make their name known on online platforms and promote their products and services to the target audience, on the other hand, cooperate with these social network celebrities under the name of influencer marketing and ensure that their products are promoted to the target audience they want. The increase in the number of influencers who make digital content production a profession, causes users to be heavily exposed to paid collaboration sharing on social media. This situation pushes social network users to question which post is sincere and which one is for financial gain. In this study, the effect of the commercial shares made by influencers on the consumers and the attitude of the users to these shares were tried to be determined by using quantitative research methods. As a result of the research, the trust problem between influencers and the followers has been confirmed and it has been determined that social media users distrust influencers and are negatively affected by their inconsistent behavior.

Anahtar Kelimeler

social media, social commerce, influencers, reliability

Kaynakça

• AA. (2020). Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/reklam-kurulundan-takviye-edici-gida-urunu-reklami-yapan-unlulere-ceza/1932451# adresinden alındı
• Akar, E. (2010). Sanal Toplulukların Bir Türü Olarak Sosyal Ağ Siteleri - Bir Pazarlama İletişimi Kanalı Olarak İşleyişi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
• Aslan, A., & Ünlü, D. G. (2016). Instagram Fenomenleri ve Reklam İlişkisi: Instagram Fenomenlerinin Gözünden Bir Değerlendirme. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi.
• Aytekin, Ç. (2020). İki Aşamalı Akış Kuramı Bağlamında İnstagram'daki Ünlü Destekçiler Üzerine Bir Örnek Olay Çalışması. İletişim Çalışmaları Dergisi, 29-30.
• Balasubramanian, S. K. (1994). Beyond Advertising and Publicity: Hybrid Messages and Public Policy Issues. Journal of Advertising, s. 29-46. https://doi.org/10.1080/00913367.1943.10673457
• Balcı, A. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: PegemA Yayınevi. Bor, H. M., & Erten, A. (2019). Dijital Çağın Mesleği Nasıl Influencer Olunur? İstanbul: Hürriyet Kitap.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA.
• De Veirman, M., Cauberghe, V. & Hudders, L. (2016). Marketing through Instagram influencers: impact of number of followers and product divergence on brand attitude. International Journal of Advertising, s. 798-828. https://core.ac.uk/download/pdf/55691871.pdf adresinden alındı
• Dewey, C. (2019). Inside the world of the 'Instafamous'. The Washington Post: www.washingtonpost.com/news/arts-and-entertainment/wp/2014/02/19/inside-the-world-of-theinstafamous/?utm_term=.4f3c1dc0ae98 adresinden alındı
• Ennew, T. C., Banerjee, A. K. & Li, D. (2000). Managing Word of Mouth Communication: Emprical Evidence from India. International Journal Bank Marketing, s. 75-82. https://doi.org/10.1108/02652320010322985
• Erdogan, B. Z. (1999). Celebrity Endorsement: A Literature Review. Journal of Marketing Management, s. 291-314. https://doi.org/10.1362/026725799784870379
• Fan, Y. W., Fang, Y. H., Lin, R. Y. & Miao, Y. F. (2013). Establishing the Adaption of Electronic Word-of-Mouth through Consumers' Perceived. International Business Research.
• Gülmez, M. (2011). İnternet Üzerinde Ağızdan Ağıza Pazarlama Teknikleri. A. Sak içinde, Güncel Pazarlama Yaklaşımlarından Seçmeler.
• Gürbüz, S. & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Hogg, M., Bruce, M. & Hough, K. (1999). Female images in advertising: the implications of social comparison for marketing. International Journal of Advertising. https://doi.org/10.1080/02650487.1999.11104773
• Huang, Z. & Benyoucef, M. (2013). From e-commerce to social commerce: A close look at design features. Electronic Commer Research and Applications, 246-259.
• IAB. (2019). Influencer Pazarlaması Nedir?
• Izogo, E. (2016). Structural equation test of relationship quality: Repurchase intention-willingness to recommend framework in retail banking. International Journal of Emerging Markets, 374-394.
• Izogo, E. (2016). Structural equation test of relationship quality: Repurchase intention-willingness to recommend framework in retail banking. International Journal of Emerging Markets, s. 374-394.
• Jain, V., Malviya, B. & Arya, S. (2021). An Overview of Electronic Commerce (e-Commerce). Journal of Contemporary Issues in Business and Goverment.
• Jin, S., Muqaddam, A. & Ryu, E. (2019). Instafamous and social media influencer marketing. Marketing Intelligence & Planning, s. 567-579. https://doi.org/10.1108/MIP-09-2018-0375
• Kara, T. (2012). Sosyal Medya Ağlarının Sosyal Ticaret Ağına Dönüşümü: Facebook Örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
• Kemp, S. (2021, Ocak). https://datareportal.com/reports/digital-2021-global-overview-report adresinden alındı
• Kırcova, İ. & Enginkaya, E. (2015). Sosyal Medya Pazarlama. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Kushin, M. J. & Yamamoto, M. (2010). Did Social Media Really Matter? College Students' Use of Online Media and Political Desicion Making in the Election. Mass Communication and Society, 625.
• McCarthy, M. (1994). Studios place, show and win: Product placement grows up. Brandweek, s. 30. Mısır, B. (2018). AdBlock Reklamverenler ve Influencer Marketing. socialfamous: https://www.socialfamo.us/adblock-reklamverenler-ve-influencer-marketing/ adresinden alındı
• Ofcom, O. o. (2008). Social Networking A quantitative and qualitative research report into attitudes, behaviours and use. Research Document.
• Öztürk, E., Şener, G. & Süher, H. K. (2016). Sosyal Medya Çağında Ürün Yerleştirme: Instagram ve Instabloggerlar Üzerine Bir İçerik Analizi. Global Media Journal TR Edition, 358.
• Punj, G. (2011, June 2). Effect of Consumer Beliefs on Online Purchase Behavior: The Influence of Demographic Characteristics and Consumption Values. Journal of Interactive Marketing, s. 134-144. https://doi.org/10.1016/j.intmar.2011.04.004
• Schiffman, L. G., & Kanuk, L. L. (2005). Consumer Behavior. Prentice Hall.
• Silvera, D. & Austad, B. (2004). Factors predicting the effectiveness of celebrity endorsement advertisements. European Journal of Marketing. https://doi.org/10.1108/03090560410560218
• Sohaib, L., Rehman, M. & Akram, U. (2016). Underlying effect of customer satisfaction on repurchase intentions: Mediating role of trust and commitment. European Journal of Business and Management, 105-115.
• Sütcü, C. & Aytekin, Ç. (2013). Elektronik Ticaret'ten Sosyal Ticaret'e Dönüşüm Sürecinde Ölçümleme. İstanbul: Derin Yayınları.
• T.C. Ticaret Bakanlığı. (2021, Mayıs 05). Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz. https://tuketici.ticaret.gov.tr/duyurular/sosyal-medya-etkileyicileri-tarafindan-yapilan-ticari-reklam-ve-haksiz-ticari-uyg adresinden alındı
• TSE. (2014). TS 9300 İş Yerleri-Reklam Hizmeti Veren Yerler İçin Kurallar. Ankara.
• Tuncer, İ. (2021). Sosyal Destek, Sosyal Ticaret ve Davranışsal Niyet Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Tuten, T. L. & Solomon, M. R. (2015). Social Media Marketing. London: Sage Publication.
• Uralman, H. & Akçay, D. (2019). Yeni İletişim Ortamlarında Türkçe: Güncel Sorunlar ve Terim Önerileri Çalıştayı Raporu. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Vladlmir, Z. (1996). Electronic Commerce: Structures and Issues. International Journal of Electronic Commerce.
• Yakın, V. (2011). İnternet Perakendeciliği ve Ağızdan Ağıza Pazarlama İlişkisi. Akademik Bakış Dergisi.
• Zhou, L., Zhang, P. & Zimmermann, H. (2013). Social Commerce research: An integrated view. Electronic Commerce Research and Applications, 61-68.