SOSYAL PAYLAŞIM PLATFORMLARINDA BENLİK SUNUMU ÜZERİNE KAVRAMSAL BİR ÇERÇEVE

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 53 - 62

Buğra Çavuşoğlu

Öz

SOSYAL PAYLAŞIM PLATFORMLARINDA BENLİK SUNUMU ÜZERİNE KAVRAMSAL BİR ÇERÇEVE


ÖZ
Günümüzde internetin dönüştürücü gücüne sahip olan bireyler geleneksel iletişim biçimlerinden uzaklaşmış ve sosyal paylaşım platformları aracılığı ile dijital dünyada var olmaya başlamışlardır. Sosyal paylaşım platformlarının kullanım kolaylığı ve sınırlarının kullanıcılar tarafından belirleniyor olması beraberinde bazı değişimleri de getirmiştir. Gerçekleştirilen bu çalışmada amaç yeni medya ve benlik kavramlarına yönelik bir literatür taraması yapılarak günümüzde sosyal paylaşım platformları üzerinden gerçekleştirilen benlik sunumuna yönelik daha önce yapılan çalışmalar ve tanımlar da göz önünde bulundurularak bir çerçeve oluşturulmasıdır. Sosyal paylaşım platformlarında bireyler gerek karşı tarafta yer alan bireylerin daha fazla ilgi ve beğenisini almak için gerekse gerçek dünyada sahip olmadığı, ulaşmak istediği benliğine ulaşabilmek için olduğundan farklı özellikler ile kendisini yansıtarak benliğini ve kimliğini şekillendirmektedir.

Anahtar Kelimeler: Yeni Medya, Sosyal Paylaşım Platformları, Benlik Sunumu.



A CONCEPTUAL FRAMEWORK ON SELF-PRESENTATION ON SOCIAL NETWORKING PLATFORMS


ABSTRACT
Today, individuals with the transformative power of the internet have moved away from traditional forms of communication and have begun to exist in the digital world through social media platforms. The ease of use of social media platforms and the fact that their limits are determined by users have brought about some changes. The aim of this study is to conduct a literature review on new media and self-concepts and to create a framework by considering previous studies and definitions on self-presentation carried out on social media platforms today. Individuals on social media platforms shape their self and identity by reflecting themselves with different characteristics in order to receive more attention and appreciation from the individuals on the other side and to reach the self they do not have in the real world and want to reach.

Keywords: New Media, Social Networking Platforms, Self-Presentation.

Anahtar Kelimeler

Yeni Medya, Sosyal Paylaşım Platformları, Benlik Sunumu

Kaynakça

• ### Kaynakça
• Aktaş, C. (2007). Yeni medyanın geleneksel medya ile karşılaştırılması. Gülbuğ Erol (Ed.), *Medya üzerine çalışmalar* içinde. Beta Yayınları.
• Balle, F. & Eymery, G. (1991). *Yeni medyalar* (M. S. Şakiroğlu, Çev.). İletişim Yayıncılık.
• Baritci, F. & Fidan, Z. (2018). Sosyal ağlarda benlik sunumuna dair bir distopya: Black Mirror dizisi örneği. *Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences*, 54, 37-63.
• Baumeister, D. M. (1984). Role of self-presentation and choice in cognitive dissonance under forced compliance: necessary or sufficient causes? *Journal of Personality and Social Psychology*, 46, 5-13.
• Bilbil, E. K. & Çerçi, M. (2015). Sosyal medyada benlik sunumu: Facebook üzerine bir analiz. Deniz Yengin (Ed.), *Sosyal medya araştırmaları* (281-293) içinde. Paloma Yayınevi.
• Binark, M. (2007). *Yeni medya çalışmaları.* Dipnot Yayınları.
• Castells, M. (2002). *Gerçek sanallık kültürü.* Cogito Yayınları.
• Coyle, C.- L. & Vaughn, H. (2008). Social networking: communication revolution or evolution? *Bell Labs Technical Journal*, 13(2), 13-17.
• Çakır, H. (2007). Geleneksel gazetecilik karşısına internet gazeteciliği. *Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi*, 22(1), 123-149.
• Çalışır, G. & Çakıcı, F. (2015). Toplumsal cinsiyet bağlamında sosyal medyada kurulan benlik inşasının temsili. *International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic*, 10(10), 267-290.
• Çetin, E. (2015). Sosyal paylaşım ağlarında fotoğraf, yer/mekân bildirim paylaşımları ve mahremiyet: Facebook örneği. *Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi*, 8(41), 779-788.
• Ertürk, Y. D. (2010). *Davranış bilimleri.* Kutup Yıldızı Yayınları.
• Ertürk, Y. D. & Eray, T. E. (2016). Fenomenolojik bir kavram olarak kendilik ve sosyal ağlarda kendilik sunumu ile narsistik eğilimler ilişkisi: iletişim fakültesi (İ.Ü.İ.F.) öğrencileri üzerine bir ön çalışma. *Intermedia International e-Journal*, 12-29.
• Giddens, A. (2008). *Sosyoloji.* Kırmızı Yayınları.
• Goffman, E. (2014). *Günlük yaşamda benliğin sunumu.* (B. Cezar, Çev.). Metis Yayınları.
• Göker, G. (2015). İletişimin McDonaldlaşması: sosyal medya üzerine bir inceleme. *Turkish Studies – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic*, 10(2), 389-410.
• Hayes, N. (2011). *Psikolojiyi anlamak.* Optimist Yayın ve Dağıtım.
• Hood, B. (2012). *Benlik yanılsaması: sosyal beyin kimliği nasıl oluşturur.* (E. Özdemir, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Hortaçsu, N. (2007). *Ben biz siz hepimiz toplumsal kimlik ve gruplararası ilişkiler.* İmge Yayıncılık.
• Kağıtçıbaşı, Ç. ve Cemalcılar, Z. (2014). *Dünden bugüne insan ve insanlar: sosyal psikolojiye giriş.* Evrim Yayınevi.
• Karadağ, L. (2010). *İnternet sizi bekliyor.* Mess Yayıncılık.
• Karaman, K. (2016). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir araştırma. *Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi*, 4(1), 326-350.
• Kırık, A. (2013). Gelişen web teknolojileri ve sosyal medya bağımlılığı. A. Kırık ve A. Büyükaslan (Ed.), *Sosyalleşen birey: sosyal medya araştırmaları* (s. 69-101) içinde. Çizgi Kitabevi.
• Kırık, A. M. & Yazıcı, N. (2017). Instagram örneği üzerinden sosyal medyada hikaye anlatıcılığı. *Erciyes İletişim Dergisi*, 5(2), 82-100.
• Kirschner, P.- A. & Karpinski, A.- C. (2010). Facebook and academic performance. *Computers in Human Behavior*, 26(6), 1237-1245.
• Köknel, Ö. (1986). *İnsanı anlamak.* Altın Kitaplar Yayınevi.
• Köseoğlu, Ö. (2012). Halkla ilişkilerde yeni medyanın kullanımı. Aylin Göztaş Pira ve Füsun Topsüner (Ed.), *Stratejik halkla ilişkiler yönetimi, araştır, planla, uygula, değerlendir* (s. 421-455) içinde. Seçkin Yayıncılık.
• Mead, G. H. (2017). *Zihin, benlik ve toplum.* Heretik Yayınları.
• Mutlu, E. (2012). *İletişim sözlüğü.* Sofos Kıta Basın Dağıtım Yayıncılık.
• Nalçaoğlu, H. (2007). İnternet ve görselin imhası: internet içeriğini analiz etmek için kuramsal model arayışları. Mutlu Binark (Ed.), *Yeni medya çalışmaları* (s. 46-68) içinde. Dipnot Yayınları.
• Schau, H. & Gilly, M. (2003). We are what we post? self-presentation in personal web space. *Journal of Consumer Research*, 30(3), 385-404.
• Schroeder, R. (1994). Cyberculture, cyborg post-modernism and the sociology of virtual reality technologies. *Futures*, 26(5), 519-528.
• Stefanone, M. (2010). The relationship between traditional mass media and social media: reality television as a model for social network. *Journal of Broadcasting and Electronic Media*, (3), 508-552.
• Thompson, J. B. (1995). *The media and modernity: a social theory of the media.* Polity Press.
• Tosun, N.- B. (2010). *İletişim temelli marka yönetimi.* Beta Yayıncılık.
• Uğurlu, Ö. (2015). Kadının benlik sunumunun güncel bir aracı olarak sosyal ağlar tasarım unsuru: kusursuzlaştırma. *Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi*, 8(1), 231-248.
• Wardrip- Fruin, N. & Montfort, N. (2003). *The new media reader.* The MIT Press.
• Weinberg, T. (2009). *The new community rules: marketing on the social rules.* O'Reilly.
• Yıldırım, G. & Becan, C. (2008, Ekim 18-19). Kişisel marka iletişimi sürecinde sosyal medyada benliğin sunumu: Instagram’da sporcular üzerinden bir araştırma [Bildiri sunumu]. *Mersin Üniversitesi Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu.*
• Yurdigül, Y. & Elitaş, T. (2015). Sosyal medyada bir mahremiyet sorunu olarak voyörizm (Instagram örneği). *“Medya ve Mahremiyetin Sınırları” Ulusal Sempozyumu*, 237-244.