TÜRK SİNEMASI ÖRNEKLEMİ BAĞLAMINDA TÜRKİYE’NİN BATI İLE KÜLTÜREL YAKINLAŞMA SERÜVENİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 304 - 318, 31.08.2018

Nizamettin Doğar

https://doi.org/10.21733/ibad.388660

Öz

Bu çalışmanın amacı Türk ve
Batı toplumları arasında özellikle son 50 yılda meydana gelen kültürel
yakınlaşmayı incelemek ve yakınlaşmanın yönünü sorgulamaktır. Sorgulama,
kültürün bireysellik-toplumculuk boyutu üzerinden yapılmıştır.

Araştırmada gözlem ve
literatür taraması metodu kullanılmıştır. Gözlem aracı olarak Türk toplumunda
hayatın tüm alanlarında değişimi ortaya koymada önemli bir gözlem aracı olan
Türk sineması alınmıştır. Sinemada da gözlem yapılan dönemde öne çıkan filmler
üzerinden toplumdaki değişimin izleri takip edilmiştir. Kültürün geniş
çerçevesi dikkate alınarak gözlem ve analizler bireysellik-toplumculuk boyutu
ile sınırlandırılmış ve toplumcu karaktere sahip Türk kültüründe batı ile
etkileşim sonrasında bireyselliğe doğru evrilme olup olmadığı sorusu
cevaplanmaya çalışılmıştır.

Elde edilen bulgular, Türk ve
Batı toplumları arasında kültürel yakınlaşmanın varlığını ortaya koymaktadır.
Ancak söz konusu yakınlaşma Türk toplumunun Batıya yakınlaşması şeklinde, yani
tek taraflıdır. Bu gerçeğin bireysellik-toplumculuk boyutuna yansıması ise,
Türk toplumunun bireyselliğe doğru evrildiği, dolayısıyla geçmişe oranla daha
bireysel bir Türk toplumunun ortaya çıktığı şeklinde ifade edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kültür, kültürel yakınlaşma, Türk sineması, bireysellik-toplumculuk

Kaynakça

• Güçhan, G. (1992). Toplumsal Değişme ve Türk Sineması, Ankara, İmge Yayınları.
• Gürbüz, S. ve Sığrı, Ü. (2012). Kariyer Çapalarının Temel Benlik Değerlendirmesi ve Kültürel değerleri ile Ilişkisi: Türkiye ve ABD Karşılaştırması. 20. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi’nde Sunulan Bildiri, İzmir.
• Hofstede, G. (1980). Culture's consequences: International Differences in Work Related Values. Beverly Hills, Calif.: Sage
• Hofstede, G. (1984). The Cultural Relativity of the Quality of Life Concept. Academy of Management Review, 9, 389-398.
• Hofstede, G. & Bond, M.H. (1988). The Confucius connection: From Cultural Roots to Economic Growth. Organizational Dynamics, 16, 4–21.
• Hofstede, G., Neuijen, B., Ohayv, D.D. & Sanders, G. (1990). Measuring Organizational Cultures: A Qualitative and Quantitative Study Across Twenty Cases, Administrative Science Quarterly, Vol. 35, No. 2, pp. 286-316.
• Hofstede, G. (1997). Cultures and Organizations: Software of the Mind. 1st edition, McGraw-Hill, USA.
• Hofstede, G. (2001). Culture’s Consequences: Comparing Values, Behaviors,Institutions, and Organizations Across Nations (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Hofstede, G., & Minkov, M. (2010). Long- versus short-term orientation: New Perspectives. Asia Pacific Business Review. 16, 493–504.Hofstede G. (2011). Dimensionalizing Cultures: The Hofstede Model in Context, Online Readings in Psychology and Culture, Article 8.
• Inglehart, R. ve Baker, W.E. (2000). Modernization, Cultural Change, and the Persistence of Traditional Values. American sociological review, 65(1),19-51.
• Alaica, N. (2003). A Mixing of Cultural Identities: The Croatian Borderlands in the 19th Century, Cultural Identıty in The Balkans: Convergence vs. Divergence, Centre for Southeast European Studies (Ghent), December 12/13, 2003.
• Kaba, I. (2012). The Role of Identity Perceptions on Security: The Western Balkans Case, Linköping University Faculty of Arts and Sciences Department of Management and Engineering Master in International and European Relations, Master Thesis, Linköping.
• Kaya, M. (2013). Küreselleşme ve Değişen Toplumsallıklar, İçinde: Gelenek ve Modernlik Arasında Bilgi ve Toplum, İstanbul: Yedirenk Yayınları.
• Kincaid, D.L. (1988). The Convergence Theory of Communication: Its Implications for Intercultural Communication, Y. Y. Kim (ed.), Theoretical Perspectives, Vol. XII, International and Intercultural Annual, Beverly Hills, Calif.: Sage.
• Ozankaya, Ö. vd., (1983). Davranış Bilimlerine Giriş, 2’nci Baskı, No:18, Ankara, Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Özkan, M.A. (2012). Türk Sinemasında "Bireysellik" Okumaları: "Kaybedenler Kulübü" ve "Pandora'nin Kutusu" Örnekleri, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo, Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı, İstanbul.
• Ritzer, G. (2011). Globalization - The Essentials. London: Wiley-Blackwell.
• Sevinç, Z. (2013). Yeni Türk Sineması: 2000 Sonrası Türk Sinemasına Sosyolojik Bakış, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Kütahya.
• Scognamillo, G. (2014). Türk Sinema Tarihi, İstanbul, Kabalcı Yayınları, ISBN: 9786055272777.
• Orta, N. (2005) Türkiye'de Yaşanan Sosyal Olaylar ve Türk Sinemasına Yansımaları, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Schwartz, S.H. (1992). Cultural dimensions of values-Towards an understanding of national differences. In International Journal of Psychology (Vol. 27, No. 3-4, pp. 540-540). England, Psychology Press.
• Axelrod, R. (1997). The dissemination of culture: A model with local convergence and global polarization. Journal of Conflict Resolution, 41, 203-226.
• Segal, E. (2017). Meiji and Taishō Japan: An Introductory Essay (Becoming Modern: Early 20th-Century Japan through Primary Sources), Center for Asian Studies, http://www.colorado.edu/cas/tea/becoming-modern/1- meiji.html, Erişim tarihi: 5 Şubat 2017.
• Taras, V. & Steel, P. (2009). Beyond Hofsthede: Challenging the Ten Commandments of Cross-Cultural Research, in Nakata, C. (eds), beyond Hofsthede: Culture Frameworks for Global Marketing and Management. London, UK: Palgrave Macmillan, ss.40-60.
• Triandis, H.C., Bontempo, R., Villareal, M.J., Asai, M. & Lucca, N. (1988). Individualism and collectivism: Cross-cultural perspectives on self-ingroup relationships. Journal of personality and Social Psychology, 54(2), 323-338.
• Ünalan, T. ve İçduygu, A. (1998). Türkiye'de İç Göç: Sorunsal Alanları ve Araştırma Yöntemleri, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul.
• Tunç, E. (2012). Türk Sinemasının Ekonomik Yapısı (1896-2005), İstanbul: Doruk Yayınları.
• Yıldırım, T. (2015). Türk Sinema Tarih Yazımı ve Türler: Yeşilçam'ın Oluşum Döneminde Başat Türlerin Eleştirel Söylem Üzerinden Tanımlanması (1948-1959), Doğubatı, Sinema Özel Sayısı, s.72, Kasım 2015.
• http://www.otekisinema.com/100-yilin-en-iyi-21-turk-filmi/, Erişim tarihi: 3 Şubat 2017.
• Aycan, Z. & Kanungo, R.N. (2000). Toplumsal Kültürün Kurumsal Kültür ve İnsan Kaynakları Uygulamaları Üzerine Etkileri. İçinde: Z., Aycan (Ed.), Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve Insan Kaynakları Uygulamaları (ss. 25-53). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Barkema, H. G. & Vermeulen, F. (1997). What differences in the cultural backgrounds of partners are detrimental for international joint ventures?, Journal of International Business Studies, 28, 845–864.
• Bayrakçı, M. (2012). Sinema ve Toplum, http://akademikperspektif.com/2012/ 10 /03/ sinema-ve-toplum/, Erişim tarihi: 2 Mart 2017.
• Bazin, A. (2011). Sinema Nedir (Çev: İbrahim Şener), İstanbul, Doruk Yayınları,Haziran 2011, ISBN:978-975-553-542-5.
• Bergiel, E.B., Bergiel, B.J., Upson, J.W. (2012). Revisiting Hofstede’s Dimensions: Examining the Cultural Convergence of the United States and Japan, American Journal of Management, Vol. 12(1).
• Doğar, N. (2016). Kültür, Kimlik, Etnisite ve Milliyet Kavramları Çerçevesinde Batı Balkanlar: Hofstede Perspektifi, JASSS (The Journal of Academic Social Sciences Studies), Sayı:52, Aralık 2016, ss.401-416.
• Ferraro, G.P. (2002). The Cultural Dimension Of International Business, 4th.Edition, Upper Saddle River, New Jersey 07458, Printice Hall.