Türkiye’deki Turizm Gelişme Alanlarının Coğrafyası

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: Özel Sayı, 265 - 287, 31.12.2022

Esra Salt

https://doi.org/10.31198/idealkent.1144001

Öz

Çalışmada 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ile geçmişten günümüze kadar turizm gelişme alanlarına ilişkin yapılan tanımlardaki ve alan ilan süreçlerindeki değişiklikler incelenmiştir. Bu çerçeve ışığında kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezlerinin Türkiye’de, coğrafi olarak turizm türlerine göre nasıl dağılım gösterdiği ve bu alanların hangi kriterlere göre belirlendiği sorularına cevap aranmış olup bu alanlara ilişkin genel bir perspektifin çizilmesi amaçlanmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığından alınan bilgiler doğrultusunda 2021 yılı itibarıyla turizm gelişme alanlarının coğrafi olarak dağılımı türlerine ve sayısal büyüklüğüne göre şemalaştırılmıştır. Turizm gelişme bölgelerinin ilanına ilişkin karar örnekleri ve yıllar itibarıyla turizm gelişme alanlarında yapılan sınır değişiklikleri, alan iptali sayıları Resmi Gazete arşiv taramaları ile tespit edilmiştir. Yapılan incelemelerin neticesinde Türkiye’de kıyı turizmi temalı ilanlı alanların gerek alansal büyüklük gerekse sayıca yoğunluklu olduğu tespit edilmiştir. Yapılan arşiv taramaları neticesinde özellikle son 5 yıl içerisinde birçok turizm gelişme alanının iptal edildiği, sınırlarının yeniden belirlendiği ve isim – statülerinin değiştiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri, Turizm Gelişme Alanları, Turizmi Teşvik Kanunu, Culture and Tourism Protection and Development Zones, Tourism Development Areas, Tourism Incentive Law

Destekleyen Kurum

21. Ulusal Bölge Bilim Kongresi'nde bildiri olarak sunulmuştur. Çalışma, Ocak 2022 tarihli “Türkiye’deki Turizm Gelişme Alanlarında Mekânsal Planlama: Bodrum Yarımadası Turizm Merkezleri Örneği” (MSGSÜ) isimli yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

The Geography of Tourism Development Areas in Turkey

Öz

The changes in the definitions of tourism development areas and area announcement processes from the past to the present with Tourism Incentive Law No. 2634 were examined in this study. Answers were sought to the questions of how cultural and tourism protection and development regions and tourism centers are geographically dispersed in Turkey according to tourism types and according to which criteria these areas are determined and it is aimed to draw a general perspective on these areas. In line with the information received from the Ministry of Culture and Tourism, the geographical distribution of tourism development areas as of 2021 has been charted according to their types and numerical size. Examples of decisions regarding the announcement of tourism development zones and the number of border changes made in tourism development areas over the years and the number of domain cancellations have been determined by the Official Gazette archive scans. It has been determined that the areas in which coastal tourism-themed announcements in Turkey are dense both in spatial size and in number. It was seen that many tourism development areas were canceled, their borders were redefined and their names and statuses changed, especially in the last 5 years.

Anahtar Kelimeler

Culture and Tourism Protection and Development Zones, Tourism Development Areas, Tourism Incentive Law

Kaynakça

• Aykaç, E. (2020). Konaklama işletmelerinde uygulanan her şey dahil sisteminde oluşturulabilecek standartlarla ilgili yönetici görüşlerinin değerlendirilmesi Bodrum örneği (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 628376).
• Bozkurt, G. (2019). Yerel ve mekânsal dinamiklerin turizm temelli girişimcilik üzerine etkileri: Marmaris yerleşmesindeki girişimcilik yapısı ve girişimciliği etkileyen faktörlerin çözümlemesi (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 538174).
• Dal, N., Baysan S. (2007). Kuşadası’nda kıyı kullanımı ve turizmin mekânsal etkileri konusunda yerel halkın tutumları. Ege Coğrafya Dergisi, 16, 69-85.
• Hall, M., Rogerson, C., Saarinen, J. (2017). Geographies of tourism development and planning, Tourism Geographies, 19 (3), 307-317, doi:10.1080/14616688.2017.1307442.
• İnam, E. (2009). Sürdürülebilir turizm bağlamında yöre imgesi: Antalya –Belek turizm merkezi örneği. (Doktora Tezi). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 268359).
• Kozak, N., Akoğlan, M. ve Kozak, M. (2014). Genel turizm ilkeler kavramlar. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kültür Ve Turizm Koruma Ve Gelişim Bölgeleri İle Turizm Merkezlerinin Belirlenmesine Ve İlanına İlişkin Yönetmelik. (2004, 15 Mayıs). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 25463). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/21.5.20047253.pdf
• Kültür Ve Turizm Koruma Ve Gelişim Bölgelerinde Ve Turizm Merkezlerinde Planlamaya Ve Uygulamaya İlişkin Yönetmelik. (2003, 3 Kasım). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 25278). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=5392&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5 Resmi Gazete. 2021, Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/.
• Salt, E. (2022). Türkiye’deki turizm gelişme alanlarında mekânsal planlama: Bodrum yarımadası turizm merkezleri örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 719820).
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü. 2021. KTKGB ve TM verileri.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (t.y.). Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezlerinin ilanı. 12 Aralık 2020 tarihinde https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9547/kultur-ve-turizm-koruma-ve-gelisim-bolgeleri-ile-turizm-.html adresinden erişildi.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2007). Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı 2007 – 2013. Erişim adresi: https://www.ktb.gov.tr/Eklenti/906,ttstratejisi2023pdf.pdf?0
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu Kalkınma Planı 2014 – 2018. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Onuncu_Kalkinma_Plani-2014-2018.pdf
• Tonbil, S.A. (2019). Türkiye’de turizm politikası ve planlaması. (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 592198).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2021). Antalya Milletvekili Atay Uslu ve 23 Milletvekilinin Turizmi Teşvik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/3517) ve Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Raporu. Erişim Adresi: https://www5.tbmm.gov.tr//develop/owa/tasari_teklif_sd.onerge_bilgileri?kanunlar_sira_no=291723
• UNTWO World Tourism Organization (Dünya Turizm Örgütü). (2021). UNTWO tourism definitions. 12 Temmuz 2021 tarihinde https://www.e-unwto.org/doi/book/10.18111/9789284420858 adresinden erişildi. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu. (1982, 16 Mart). T.C. Resmi Gazete (Sayı: 17635). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2634.pdf
• 7334 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2021, 28 Temmuz). T.C. Resmi Gazete. (Sayı: 31551). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/07/20210728-2.htm