NEOFOBİNİN (YENİLİK KORKUSUNUN) HEDONİK TÜKETİM ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 31 - 45, 15.06.2020

Ezgi Karataş Yücel

https://doi.org/10.24889/ifede.719987

Cited By: 3

Öz

Yaşam boyunca sayısız satın alım kararı veren tüketiciler gerek ihtiyaçlarını gerekse isteklerini karşılamada yaptıkları satın alımların süreçlerinden ve sonuçlarından tatmin olmaya çalışmaktadır. Tüketiciler satın alım davranışlarının sonucu olarak tatmin olmaya çalışmakla birlikte satın alım sürecinin tamamından da haz elde etmek isteyebilmektedir. Sosyalleşme, macera arayışı, rolleri ile uyum gösterme, memnuniyet hissetme, fikir edinme ve değer elde etme gibi nedenlerle haz arayışında olan tüketicilerin bu davranışları hedonik tüketim kavramını ortaya çıkarmaktadır. Tüketiciler satın alım süreçleri boyunca pek çok yeni satın alma noktası, marka, model, ürün vs. ile karşılaşmakta ve dolayısıyla tüketicilerin yenilik karşısında benimsedikleri tutumları da satın alma davranışını etkileyen önemli bir unsur haline gelmektedir. Tüketiciler yeniliği çok çabuk kabullenen bireyler olabilecekleri gibi yeniliğe karşı tüm davranışlarını etkileyebilecek şekilde bir korku da geliştirebilmektedir. Yeniliğe karşı geliştirilen bu korku neofobi olarak adlandırılarak içsel korku ve yabancılık korkusu olarak iki faktör şeklinde ele alınmaktadır. Bu çalışmada neofobinin hedonik tüketim üzerine olan etkisi ele alınmış olup bu etkiyi ölçmede anket yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre içsel korkunun, fikir alışverişi ve sosyal alışverişi pozitif ve anlamlı yönde etkilediği görülmektedir. Ayrıca, yabancılık korkusunun da sosyal alışverişi negatif ve anlamlı yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Söz konusu bu çalışmanın ve sonuçlarının literatürde bu kapsamda yapılan ilk çalışma olması nedeniyle gerek araştırmacılara gerekse pazarda yeni bir ürün, hizmet, fikir vb. ile yer almaya çalışan işletmelere yol gösterici olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

yenilik, yenilik korkusu, hedonizm, hedonik tüketim

Kaynakça

• Achar, C., So, J., Agrawal, N. ve Duhachek, A. (2016). What We Feel and Why We Buy: The Influence of Emotions on Consumer Decision-Making. Current Opinion in Psychology, 10, 166–170. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2016.01.009
• Andriani, A. (2015). The Role of Social Studies Education at School to Guard against Hedonistic Life Style in the Global Era. The Proceeding of The Coomemaorative Academic Conference for the 60th Anniversary of the 1955 Asian - African Conference Remaking Bandung.
• Arnold, M. J. ve Reynolds, K. E. (2003). Hedonic Shopping Motivations. Journal of Retailing, 79(2), 77–95. https://doi.org/10.1016/S0022-4359(03)00007-1
• Babin, B. J., Darden, W. R. ve Griffin, M. (1994). Work and/or Fun: Measuring Hedonic and Utilitarian Shopping Value. Journal of Consumer Research, 20(4), 656. https://doi.org/10.1086/209376
• Babushok, D. ve Cuker, A. (2012). VWF Sequence Variants: Innocent Until Proven Guilty. Blood, 119(9), 1959–1960. https://doi.org/10.1182/blood-2012-01-403634
• Barnett, S. A. (1958). Experiments on ‘Neophobia’ in Wild and Laboratory Rats. British Journal of Psychology, 49(3), 195–201. https://doi.org/10.1111/j.2044-8295.1958.tb00657.x
• Birch, L. L., McPhee, L., Shoba, B. C., Pirok, E. ve Steinberg, L. (1987). What Kind of Exposure Reduces Children’s Food Neophobia?. Looking vs. tasting. Appetite, 9(3), 171–178. https://doi.org/10.1016/S0195-6663(87)80011-9
• Bozkurt, Ö. (2015). Sosyal Hizmet İşletmelerinde Yenilik Yönetimi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. Sosyal Hizmet Özel Sayısı, 89-106
• Brazier, Y. (2017). Phobias: Symptoms, Types, Causes, and Treatment. Medical News Today. https://www.medicalnewstoday.com/articles/249347
• Cabanac, M. (2002). What is Emotion?. Behavioural Processes, 60(2), 69-83. https://doi.org/10.1016/S0376-6357(02)00078-5
• Campbell, R. J. (2004). Campbell’s Psychiatric Dictionary (8th ed.). Oxford University Press (OUP). https://books.google.com.tr/books?id=Vrlsos_O13UC&printsec=frontcover&hl=tr#v=onepage&q&f=false adresinden 20 Mart 2020 tarihinde edinilmiştir
• Cengiz, E. (2019). Haz ve Acının Matematiği: J. Bentham’ın Faydacı Ahlakının İmkânı. Dört Öge, 15, 141–153. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/797627
• Cohn, M. A., Fredrickson, B. L., Brown, S. L., Mikels, J. A. ve Conway, A. M. (2009). Happiness Unpacked: Positive Emotions Increase Life Satisfaction by Building Resilience. Emotion, 9(3), 361–368. https://doi.org/10.1037/a0015952
• Costa, J. H. C., Daros, R. R., von Keyserlingk, M. A. G. ve Weary, D. M. (2014). Complex Social Housing Reduces Food Neophobia in Dairy Calves. Journal of Dairy Science, 97(12), 7804–7810. https://doi.org/10.3168/jds.2014-8392
• Daghfous, N., Petrof, J. V ve Pons, F. (1999). Values and Adoption of Innovations: A Cross-Cultural Study. Journal of Consumer Marketing, 16(4), 314–331.
• Deijl, W. van der. (2019). Is Pleasure All that Is Good About Experience? Philosophical Studies, 176(7), 1769–1787. https://doi.org/10.1007/s11098-018-1090-y
• Delarue, J. ve Boutrolle, I. (2010). The Effects of Context on Liking: Implications for Hedonic Measurements in New Product Development. In Consumer-Driven Innovation in Food and Personal Care Products (pp. 175–218). Elsevier Ltd. https://doi.org/10.1533/9781845699970.2.175
• Desmet, P. M. A. ve Schifferstein, H. N. J. (2008). Sources of Positive and Negative Emotions in Food Experience. Appetite, 50(2–3), 290–301. https://doi.org/10.1016/j.appet.2007.08.003
• Dial, L. A., Emley, E., Koerten, H. R., Waite, T. C. ve Musher-Eizenman, D. R. (2020). A Mindfulness Intervention for Food Neophobia Among Preschoolers. Early Childhood Education Journal, 48, 117–126. https://doi.org/10.1007/s10643-019-00962-4
• Dovey, T. M., Profile, S., Staples, P. A., Gibson, E. L. ve Halford, J. C. G. (2008). Characteristics of Feeding Tube Dependency View project. Appetite, 50, 181–193. https://doi.org/10.1016/j.appet.2007.09.009
• Fisher, C. D. ve Ashkanasy, N. M. (2000). The emerging role of emotions in work life: an introduction. Journal of Organizational Behavior, 21(2), 123–129. https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-1379(200003)21:2<123::AID-JOB33>3.0.CO;2-8
• Galloway, A. T., Lee, Y. ve Birch, L. L. (2003). Predictors and Consequences of Food Neophobia and Pickiness in Young Girls. Journal of the American Dietetic Association, 103(6), 692–698. https://doi.org/10.1053/jada.2003.50134
• Garson, G. D. (2012). Testing Statistical Assumptions. Statistical Associate Publishing. https://www.researchgate.net/profile/Jurandy_Penitente-Filho/post/What_is_the_best_statistical_method_to_correlate_immunohistochemestry_and_rt-pcr/attachment/59d61d9879197b807797853c/AS:271755204071424@1441802897825/download/assumptions.pdf adresinden 8 Nisan 2020 tarihinde edinilmiştir
• Gendron, M. (2010). Defining Emotion: A Brief History. Emotion Review, 2(4), 371–372. https://doi.org/10.1177/1754073910374669
• Green, S. B. ve Salkind, N. J. (2014). Using SPSS for Windows and Macintosh. Pearson Education, Inc.
• Greenberg, R. (2003). The Role of Neophobia in the Development of Innovative Bevaviour of Birds. Animal Innovation, 175–196.
• Harvard Health Publishing (2018). Phobia: What is It. Harvard Health. https://www.health.harvard.edu/a_to_z/phobia-a-to-z adresinden 1 Nisan 2020 tarihinde edinilmiştir
• Hirschman, E. C. ve Holbrook, M. B. (1982). Hedonic Consumption: Emerging Concepts, Methods. Journal of Marketing, 46(3), 92–101.
• Izard, C. E. (2010). The Many Meanings/Aspects of Emotion: Definitions, Functions, Activation, and Regulation. Emotion Review, 2(4), 363–370. https://doi.org/10.1177/1754073910374661
• Karataş, E. (2011). Hedonic Consumption : Confirmation of the Scale and Analyzing the Effects of Demographic Factors and an Application in İzmir Using Lisrel Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=zqI_ZOq-b18GC2rT9c2JGpUExZ0hD8zC_SrrtFC_4nAxFzctsPWiCelKIj1dQ4_h
• Karataş Yücel, E. (2019). Neofobi Ölçeğinin Uyarlanması Ve Demografik Faktörlerin Neofobiye Etkisinin İncelenmesi Üzerine İzmir İlinde Bir Uygulama. 10. Uluslararası Girişimcilik Kongresi (ICE)’nde sunulan bildiri, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Klinnert, M. D., Campos, J. J., Sorce, J. F., Emde, R. N. ve Svejda, M. (1983). Emotions as Behavior Regulators: Social Referencing in Infancy. In Emotions in Early Development (pp. 57–86). Elsevier. https://doi.org/10.1016/b978-0-12-558702-0.50009-1
• Kopp, C., Vogel, E., Rettori, M. C., Delagrange, P., Guardiola-Lemaître, B. ve Misslin, R. (1999). Effects of Melatonin on Neophobic Responses in Different Strains of Mice. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 63(4), 521–526. https://doi.org/10.1016/S0091-3057(99)00023-4
• Larsen, J. T. ve McKibban, A. R. (2008). Is Happiness Having What You Want, Wanting What You Have, or Both? Psychological Science, 19(4), 371–377. https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2008.02095.x
• Lecker, M. J. (2008). HedonismEthical. Robert W. Kolb (Ed.). Encyclopedia of Business Ethics and Society (s. 1062 – 1064). Sage Publication.
• Lyubomirsky, S., King, L., ve Diener, E. (2005). The Benefits of Frequent Positive Affect: Does Happiness Lead to Success? Psychological Bulletin, 131(6), 803–855. https://doi.org/10.1037/0033-2909.131.6.803
• Maden, D., ve Köker, N. E. (2013). An Empirical Research on Consumer Innovativeness in Relation with Hedonic Consumption, Social Identity and Self-Esteem. Journal of Educational and Social Research, 3(7), 569-578. http://dx.doi.org/10.5901/jesr.2013.v3n7p569
• Mano, H. (2004). Emotion and Consumption: Perspectives and Issues. Motivation and Emotion, 28(1), 107-120. https://doi.org/10.1023/B:MOEM.0000027280.10731.76
• Mettler, A. E. ve Shivik, J. A. (2007). Dominance and Neophobia in Coyote (Canis Latrans) Breeding Pairs. Applied Animal Behaviour Science, 102(1–2), 85–94. https://doi.org/10.1016/j.applanim.2006.03.012
• Moore, A. (2013). Hedonism. Stanford Encyclopedia of Philosophy (Issue September). https://plato.stanford.edu/entries/hedonism/ adresinden 11 Mart 2020 tarihinde edinilmiştir
• Nezlek, J. B. ve Forestell, C. A. (2019). Food Neophobia and The Five Factor Model of Personality. Food Quality and Preference, 73, 210–214. https://doi.org/10.1016/j.foodqual.2018.11.007
• O’Keefe, C. (2019, January). List of Phobias: How Many Are There? Healthline. https://www.healthline.com/health/list-of-phobias adresinden 31 Mart 2020 tarihinde edinilmiştir
• Özgül, E. (2011). Tüketicilerin Sosyo-Demografik Özelliklerinin Hedonik Tüketim ve Gönüllü Sade Yaşam Tarzları Açısından Değerlendirilmesi. Ege Akademik Bakış, 11, 25–38. https://doi.org/10.21121/eab.2011119578
• Parekh, R. (2017, January). What Are Anxiety Disorders? https://www.psychiatry.org/patients-families/anxiety-disorders/what-are-anxiety-disorders adresinden 9 Nisan 2020 tarihinde edinilmiştir.
• Pliner, P. ve Hobden, K. (1992). Development of A Scale to Measure The Trait of Food Neophobia in Humans. Appetite, 19(2), 105–120. https://doi.org/10.1016/0195-6663(92)90014-W
• Richins, M. L. (1997). Measuring Emotions in the Consumption Experience. Journal of Consumer Research, 24(2), 127–146. https://doi.org/10.1086/209499
• Scherer, K. R. (2005). What Are Emotions? And How Can They Be Measured? Social Science Information, 44(4), 695–729. https://doi.org/10.1177/0539018405058216
• Solomon, R. C. (2019). Emotion. Encyclopædia Britannica içinde. Encyclopædia Britannica, Inc. https://www.britannica.com/science/emotion
• Solomon, R. C. ve Stone, L. D. (2002). On “Positive” and “Negative” Emotions. Journal for the Theory of Social Behaviour, 32(4). https://doi.org/10.1111/1468-5914.00196
• Tauber, E. (1995). Why do people shop? Marketing Management, 4(2), 58–60.
• Tuorila, H., Lähteenmäki, L., Pohjalainen, L. ve Lotti, L. (2001). Food Neophobia Among the Finns and Related Responses to Familiar and Unfamiliar Foods. Food Quality and Preference, 12(1), 29–37. https://doi.org/10.1016/S0950-3293(00)00025-2
• Van Tien, D., Lynch, J. J., Hinch, G. N. ve Nolan, J. V. (1999). Grass Odor and Flavor Overcome Feed Neophobia in Sheep. Small Ruminant Research, 32(3), 223–229. https://doi.org/10.1016/S0921-4488(98)00185-0
• Watson, J. C. (2017). Article in Measurement and Evaluation in Counseling and Development. Measurement and Evaluatıon in Counselıng and Development, 50(4), 232–238. https://doi.org/10.1080/07481756.2017.1336931
• Widen, S. C. ve Russell, J. A. (2010). Descriptive and Prescriptive Definitions of Emotion. Emotion Review, 2(4), 377–378. https://doi.org/10.1177/1754073910374667
• Williams, P. (2014). Emotions and Consumer Behavior. Journal of Consumer Research, 40(5), viii–xi. https://doi.org/10.1086/674429