Relation of Bank Credits and Manufacturing Industry Capacity Usage Ratio: Economic Activity Interaction

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 533 - 554, 25.10.2023

Gizay Daver

https://doi.org/10.17336/igusbd.1008506

Öz

The study was conducted to determine whether it is possible to monitor economic activity of Turkey in a proactive way with a holistic perspective for the period 2014:01 to 2020:12. For this purpose, unlike the traditional practice that examines the economic activity in one direction, bi-directional process with both production and consumption side data were proposed. Within the study the interaction of preliminary data(manufacturing capacity utilization rate and bank credits), which were chosen according to the high representation ability of economic activity in Turkey were investigated. Within the scope of the study, which is designed as a time series study, unit root and stationarity process tests, Johansen cointegration test and Granger causality tests are performed, while information on the vector autoregressive model (VAR) and vector error correction (VEC) model are is also provided. The data set is available as open source*. In an environment, under the assumption that the credit channel mechanism of monetary policy is actively working and the manufacturing industry capacity utilization rate is considered to be important, the interaction between bank credits and capacity utilization rate has been analyzed. In the shed of results of the study, it is aimed to provide foresight to the policy makers in terms of Turkish social structure and business life of Turkey.

Anahtar Kelimeler

Financial Markets, Investments, Banking, Capacity Utilization Rate of Manufacturing Industry, Credits

Banka Kredileri ile İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi: Ekonomik Aktivite Etkileşimi

Öz

Bu çalışma, Türkiye açısından 2014:01 – 2020:12 aralığında ekonomik aktiviteyi bütüncül bir bakışla ve proaktif olarak izlemenin mümkün olup olmadığını belirlemek için gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, ekonomik aktiviteyi izlemek için hem üretim hem de tüketim yönlü verilerden faydalanılmıştır. Araştırma kapsamında, Türkiye’de ekonomik aktiviteyi temsil yeteneği yüksek olduğu belirlenmiş olan, imalat sanayi kapasite kullanım oranı ile banka kredileri, öncül verilerinin etkileşimi değerlendirilmiştir. Zaman serisi çalışması olarak kurgulanan çalışmada, birim kök testleri ile durağanlık sınamaları, Johansen eş-bütünleşme testi ve Granger nedensellik testleri gerçekleştirilirken, vektör otoregresyon modeli (VAR) ve vektör hata düzeltme (VEC) modeli ile ilgili bilgiler de sunulmuştur. Veri seti açık kaynak olarak kullanıma sunulmuştur*. Parasal aktarım mekanizmasının banka kredi kanalının aktif olarak çalıştığının düşünüldüğü ve imalat sanayi kapasite kullanım oranının önemli görüldüğü bir ortamda, banka kredileri ile kapasite kullanım oranı etkileşimi incelenmiştir. Çalışma sonucu ışığında Türk toplum yapısı ve Türk ticaret hayatı açısından politika yapıcılara öngörü sağlanması da amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Finansal Piyasalar, Yatırımlar, Bankacılık, KKO, Kredi

Kaynakça

• ABDİOĞLU, Z. (2013). Türkiye İçin Enflasyonu Hızlandırmayan Kapasite Kullanımı Oranı Tahmini. Journal of Yaşar University, 8(31), 5296–5323. https://doi.org/10.19168/jyu.34339
• ADANUR AKLAN, N., & NARGELEÇEKENLER, M. (2008). Para Politikalarının Banka Kredi Kanalı Üzerindeki Etkileri. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 39, 109–132.
• ARABACI, Ö., & BAŞTÜRK, M. F. (2013). Türkiye’de Banka Kredi Kanalı: 2001 - 2008 Dönemi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 567–587. Retrieved From https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/223255
• BDDK. (2020). Haftalık Bankacılık Sektörü Verileri. Retrieved January 24, 2021, From https://www.bddk.org.tr/bultenhaftalik
• BROOKS, C. (2008). Introductory Econometrics For Finance (Second Edi). Cambridge University Press.
• BROOKS, C. (2014). Introductory Econometrics For Finance. (C. Brooks, Ed.) (3rd Ed.). Cambridge University Press, New York: Cambridge University Press. Retrieved From https://www.cambridge.org/bs/academic/textbooks/ıntroductory-econometrics
• CENGİZ, V., & DUMAN, M. (2008). Türkiye’de Banka Kredi Kanalının Önemi Üzerine Etki Tepki Fonksiyonlarına Dayalı Bir Değerlendirme (1990-2006). Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 81–104. Retrieved From https://app.trdizin.gov.tr/makale/t1rbme9uwtı=/turkiye-de-banka-kredi-kanalinin-onemi-uzerine-etki-tepki-fonksiyonlarina-dayali-bir-degerlendirme-1990-2006-
• ÇETİNER, M., & SEVER, E. (2019). Finansal Göstergelerdeki Değişimin BIST100 Trendlerine Etkileri. Mali Cozum Dergisi, 29(154), 13–31. Retrieved From http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=obo&an=138406993&site=eds-live
• CİCİOĞLU, Ş., & YILDIZ, A. (2018). Kriz Dönemlerinde Reel Ekonomik Göstergelerin Sinyal Yaklaşımı Ile Değerlendirilmesi: 1999-2017 Türkiye Örneği. Bilgi, 20(1), 38–73. Retrieved From http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=asn&an=130874650&site=eds-live
• DICKEY, D. A., & FULLER, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root. Econometrica, 49(4), 1057. https://doi.org/10.2307/1912517
• DORNBUSCH, R., & FISCHER, S. (1994). Macroeconomics (6th Ed.). Mcgraw-Hill.
• ENDERS, W. (1995). Applied Econometric Time Series (2nd Ed.). Wiley.
• ENDERS, W. (2010). Applied Econometric Time Series (3rd Ed.). Wiley.
• ENDERS, W. (2014). Applied Econometric Time Series (4th Ed.). Wiley. Retrieved From https://www.wiley.com/en-us/applied+econometric+time+series%2c+4th+edition-p-9781118808566
• ENDERS, W., & GRANGER, C. W. J. (1998). Unit-Root Tests And Asymmetric Adjustment With An Example Using The Term Structure Of Interest Rates. Journal Of Business & Economic Statistics, 16(3), 304–311. Retrieved From https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/07350015.1998.10524769
• ENGLE, R. F., & GRANGER, C. W. J. (1987). Co-Integration And Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica, 55(2), 251. https://doi.org/10.2307/1913236
• GATAREK, L. T., & JOHANSEN, S. (2014). Optimal Hedging with the Cointegrated Vector Autoregressive Model. SSRN Electronic Journal, 2461(14). https://doi.org/10.2139/ssrn.2509711
• GRANGER, C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations By Econometric Models And Cross-Spectral Methods. Econometrica, 37(3), 424. https://doi.org/10.2307/1912791
• GRANGER, C. W. J., & NEWBOLD, P. (1974). Spurious Regressions In Econometrics. Journal Of Econometrics, 2(6), 111–120.
• GUVENOGLU, H., & SEREL, A. (2019). Banka Kredi Kanalının İşleyişi: Türkiye Uygulaması (2011-2018). Business And Economics Research Journal, 10(4), 867–883. https://doi.org/10.20409/berj.2019.207
• HILL, R. C., E. GRIFFITHS, W., & LIM, G. C. (2018). Principles Of Econometrics (5th Ed.). Wiley. Retrieved From https://www.wiley.com/en-us/principles+of+econometrics%2c+5th+edition-p-9781119320944
• JOHANSEN, Soren. (1991). Estimation And Hypothesis Testing Of Cointegration Vectors In Gaussian Vector Autoregressive Models. Econometrica, 59(6), 1580. https://doi.org/10.2307/2938278
• JOHANSEN, Soren. (1995). Likelihood-Based Inference In Cointegrated Vector Autoregressive Models. Oxford: Oxford University Press.
• JOHANSEN, Søren. (1988). Statistical Analysis Of Cointegration Vectors. Journal Of Economic Dynamics And Control, 12(2–3), 231–254. https://doi.org/10.1016/0165-1889(88)90041-3
• JOHANSEN, Søren, & JUSELIUS, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation And Inference On Cointegration - With Applications to the Demand For Money. Oxford Bulletin Of Economics And Statistics, 52(2), 169–210. https://doi.org/10.1111/j.1468-0084.1990.mp52002003.x
• JOHANSEN, Søren, & NIELSEN, M. Ø. (2018). Testing The CVAR In The Fractional CVAR Model. Journal Of Time Series Analysis, 39(6), 836–849. https://doi.org/10.1111/jtsa.12300
• KILINÇ, N. Ş., & KILINÇ, E. C. (2020). Türkiye’de Banka Kredi Kanalının Etkinliği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 418–431. https://doi.org/10.32709/akusosbil.472857
• KOÇ, E., ŞENEL, M. C., & KAYA, K. (2017). Türkiye’de Ekonomik Göstergeler-İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı. Mühendis Ve Makina, 58(689), 1–22. Retrieved From https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/01_makale_ımalat_sanayi.pdf
• LEVINE, R. (2005). Finance And Growth: Theory And Evidence. In P. Aghion & S. N. Durlauf (Eds.), Handbook Of Economic Growth (Pp. 865–934). Elsevier B.V. https://doi.org/10.1016/s1574-0684(05)01012-9
• MACKINNON, J. G. (1996). Numerical Distribution Functions For Unit Root And Cointegration Tests. Journal Of Applied Econometrics, 11(6), 601–618. https://doi.org/10.1002/(sıcı)1099-1255(199611)11:6<601::aıd-jae417>3.0.co;2-t
• MACKINNON, J. G., HAUG, A. A., & MICHELIS, L. (1999). Numerical Distribution Functions Of Likelihood Ratio Tests For Cointegration. Journal Of Applied Econometrics, 14(5), 563–577. https://doi.org/10.1002/(sıcı)1099-1255(199909/10)14:5<563::aıd-jae530>3.0.co;2-r
• MANKIW, N. G. (1989). Real Business Cycles: A New Keynesian Perspective. The Journal Of Economic Perspectives, 3(3), 79–90. Retrieved From https://www.jstor.org/stable/1942761
• MANKIW, N. G. (2019). Priniciples Of Economics (9th Ed.). Cengage.
• MISHKIN, F. S., & EAKINS, S. G. (2012). Financial Markets & Institutions (7th Ed., Vol. 28). Prentice Hall.
• NG, S., & PERRON, P. (2005). A Note On The Selection Of Time Series Models. Oxford Bulletin Of Economics and Statistics, 67(1), 115–134. https://doi.org/10.1111/j.1468-0084.2005.00113.x
• ÖGE GÜNEY, P., & TURGUT, K. (2020). Banka Kredi Hacmi İle İktisadi Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Kafkas Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(21), 353–386. https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2020.017
• PEKER, O., & CANBAZOĞLU, B. (2011). Türkiye’de Banka Kredi Kanalının İşleyişi: Ampirik Bir Analiz. Yönetim Ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 127–143. Retrieved From https://app.trdizin.gov.tr/makale/tvrjmu16a3lnzz09/turkiye-de-banka-kredi-kanalinin-ısleyisi-ampirik-bir-analiz
• PHILLIPS, P. C. B., & PERRON, P. (1988). Testing For A Unit Root In Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335–346. Https://Doi.Org/10.1093/Biomet/75.2.335
• ŞANLI, O., & PETEK, A. (2019). Türkiye’de Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, Döviz Kurları Ve Sanayi Üretim Endeksinin Kapasite Kullanım Oranları Üzerine Etkileri: Zaman Serileri Analizi. International Review Of Economics And Management, 7(1), 49–73. Retrieved From https://dergipark.org.tr/tr/pub/ıremjournal/ıssue/43337/435735
• SINAN, O. B. (2020). Türkiye’de İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı İle Borsa İstanbul-100 Endeksi Arasındaki İlişki (2007.06- 2019.12). Sakarya Iktisat Dergisi, 9(3), 174–190. Retrieved From http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=obo&an=146020717&site=eds-live
• TARI, R. (2010). Ekonometri (6th Ed.). 2010: Umuttepe. Retrieved From https://www.dr.com.tr/kitap/ekonometri/ders-sinav-kitaplari/universite-ders-kitaplari/iktisatekonomi/urunno=0000000332501
• TAŞ, S., ÖRNEK, İ., & UTLU, S. (2012). Banka Kredi Kanalı Ve Türkiye Uygulaması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 53–74. Retrieved From https://app.trdizin.gov.tr/dokuman-goruntule?ext=pdf&path=crnwzgrsxtjrjljwxd978osual2jxitizhvymcxnvh5m50u2lh4sxkn_yeuft5ejz9ot5v5nj0sat8jqlogflelhmgbfahabugzfbde3kx-qeb2f0any11hry82gid5toqsymrwe3fb0la4jufy2pal83cbtlfibthq2ypw4gtydbbwi8-42ycsnbdxgddtv9ap4s
• TCMB. (2018). İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı’na İlişkin Uygulama Değişiklikleri.
• TCMB. (2019). İstatistik Adı İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı.
• ÜMİT, A. Ö. (2016). Türkiye’de Banka Kredi Kanalının İşleyişini 2001 Krizi Sonrasında Yeniden Değerlendirme: Ampirik Analiz. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 97–123. Retrieved From https://app.trdizin.gov.tr/makale/twpbee5ustjozz09/turkiye-de-banka-kredi-kanalinin-ısleyisini-2001-krizi-sonrasinda-yeniden-degerlendirme-ampirik-analiz
• ÜNVER, M. (2015). Kapasite Kullanım Oranının Cari İşlemler Dengesine Etkisi: Panel Veri Analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 45.
• WOOLDRIDGE, J. M. (2018). Introductory Econometrics: A Modern Approach (7th Ed.). Cengage.
• YAMAÇLI, D. S. (2016). Türkiye De Tüketici Enflasyonunun İktisadi Belirleyicileri: ARDL Analizi. Business And Economics Research Journal, 7(3), 53–53. https://doi.org/10.20409/berj.2016321808
• YAMAK, R., & ZENGİN, A. (2000). Türkiye’de Enflasyon ve Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 289–302. Retrieved From https://dergipark.org.tr/tr/pub/yonveek/ıssue/13674/165458
• ZWEIG, S. (1995). Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar: Casanova, Stendhal, Tolstoy. (A. Yörükan, Ed.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.