ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN FEN-TEKNOLOJİ-MÜHENDİSLİK-MATEMATİK (STEM) MESLEKLERİNE OLAN İLGİLERİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 36 - 53, 27.06.2018

Ferhat Karakaya Sakine Serap Avgın Mehmet Yılmaz

Öz

Bu araştırmada,
ortaokul öğrencilerinin Fen-Teknoloji-Mühendislik ve Matematik (STEM)
mesleklerine yönelik ilgilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
amaçlanmıştır. Ayrıca araştırmada, STEM’i oluşturan Fen, Teknoloji, Mühendislik
ve Matematik boyutlar aralarındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tarama
modelinin kullanıldığı araştırma, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında öğrenim
gören 611 ortaokul öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında,
Kier, Blanchard, Osborne, ve Albert (2014) tarafından geliştirilen, Koyunlu
Unlu, Dokme ve Unlu (2016) tarafından Türkçeye uyarlanarak geçerlik, güvenirlik
analizleri yapılan ‘‘Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik Mesleklerine
Yönelik İlgi Ölçeği (FeTeMM-MYİÖ)’’ kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre,
ortaokul öğrencilerinin STEM mesleklerine olan ilgilerinde cinsiyet, akademik
başarı düzeyi, teknoloji kullanım sıklığına göre anlamlı farkın olduğu, uzun
süre yaşanılan yere göre ise anlamlı farkın olmadığı belirlenmiştir. Ortaokul
öğrencilerinin en yüksek ilgi düzeylerinin teknolojiye yönelik meslekler
üzerine olduğu belirlenmiştir. Ayrıca araştırmada, STEM’i oluşturan boyutlar
arasında pozitif bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

STEM(FeTeMM), ilgi, ortaokul öğrencileri

Kaynakça

• Amercian College Testing Service (ACT) (2015). The Condition of STEM 2015. http://www.act.org/content/dam/act/unsecured/documents/National-STEM-Report-2015.pdf adresinden (10 Mayıs 2017 tarihinde) alınmıştır.
• Archer, L., DeWitt, J., Osborne, J., Dillon, J., Willis, B., & Wong, B.(2010). “Doing” science versus “being” a scientist: Examining 10/11- year-old school children’s constructions of science through the lens of identity. Science Education, 94(4), 617-639. doi: 10.1002/sce.20399
• Ayar, M. C. ve Saka, Y. (2014). Robotics etkinlikleri: İlgi gelişim aşamaları ve kariyer tercihleri. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Adana, 11-14 Eylül 2014. [Çevrim-içi: https://www.researchgate.net/.../541819af0cf203f155ad971e.pdf Erişim tarihi: 6 Nisan 2017.]
• Baran, E., Canbazoglu-Bilici, S., & Mesutoglu, C. (2015). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) spotu geliştirme etkinliği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 5(2), 60-69.
• Britner, S. L., & Pajares, F. (2006). Sources of science self‐efficacy beliefs of middle school students. Journal of research in science teaching, 43(5), 485-499.
• Britner, S.L., & Pajares, F. (2001). Self-efficacy beliefs, motivation, race, and gender in middle school science. Journal of Women and Minorities in Science and Engineering, 7(4), 271-285.
• Brown, P. L., Concannon, J. P., Marx, D., Donaldson, C. W., & Black, A. (2016). An Examination of Middle School Students' STEM Self-Efficacy with Relation to Interest and Perceptions of STEM. Journal of STEM Education: Innovations and Research, 17(3), 27-38.
• Buxton, C. A. (2001). Modeling science teaching on science practice? Painting a more accurate picture through an ethnographic lab study. Journal of Research in Science Teaching, 38(4), 387-407.
• Catsambis, S. (1994). The path to math: Gender and racial-ethnic differences in mathematics participation from middle school to high school. Sociology of Education, 67, 199-215.
• Chen, P. & Zimmerman, B. (2007). A cross-national comparison study on the accuracy of self-efficacy beliefs of middle-school mathematics students. The Journal of Experimental Education, 75(3), 221-224.
• Choi, N., & Chang, M. (2009). Performance of middle school students. comparing U.S and Japanese inquiry-based science practices in middle schools. Middle Grades Research Journal, 6(1), 29-47.
• Christensen, R. & Knezek, G. (2017). Relationship of middle school student STEM interest to career intent. Journal of Education in Science, Environment and Health (JESEH), 3(1), 1-13.
• Çakıcı, Y. (2009). Fen Eğitiminde Bir Önkoşul: İlimin Doğasını Anlama. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (29),57-74.
• Çorlu, M. S., Capraro, R. M., & Capraro, M. M. (2014). Introducing STEM education: Implications for educating our teachers in the age of innovation. Education and Science, 39(171), 74-85.
• Çorlu, M. A., Adıgüzel, T., Ayar, M. C., Çorlu, M. S. ve Özel, S. (2012, Haziran). Bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (BTMM) eğitimi: Disiplinler arası çalışmalar ve etkileşimler. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Niğde. 2012.
• Dabney, K. P., Tai, R. H., Almarode, J. T., Miller-Friedmann, J. L., Sonnert, G., Sadler, P. M., & Hazari, Z. (2012). Out-of-school time science activities and their association with career interest in STEM. International Journal of Science Education, Part B: Communication and Public Engagement, 2(1), 63-79.
• Desy, E. A., Peterson, S. A., & Brockman, V. (2011). Gender differences in science-related attitudes and interests among middle school and high school students. Science Educator, 20(2), 23–30.
• Dieker, L., Grillo, K., & Ramlakhan, N. (2012). The use of virtual and stimulated teaching and learning environments: Inviting gifted students into science, technology, engineering, and mathematics careers (STEM) through summer partnerships. Gifted Education International, 28(1), 96-106.
• Duncan, G. J., Yeung, W. J., Brooks-Gunn, J., & Smith, J. R. (1998). How much does childhood poverty affect the life chances of children?. American sociological review, 63(3), 406-423.
• Fouad, N.A., & Smith, L.P. (1996). A test of a social cognitive model for middle school students: Math and science. Journal of Counseling Psychology, 43(3), 338–346.
• Hammack, R., Ivey, T.A., Utley, J. & High, K.A. (2015). Effect of an engineering camp on students ‟ perceptions of engineering and technology. Journal of Pre-College Engineering Education Research (J-PEER), 5(2), 10-21. http://dx.doi.org/10.7771/2157-9288.1102.
• Hammouri, H. (2004). Attitudinal and motivational variables related to mathematics achievement in Jordan: Findings from the Third International Mathematics and Science Study (TIMSS). Educational Research, 46(3), 241-257.
• Karakaya, F., & Avgın, S. S. (2016). Effect of demographic features to middle school students’ attitude towards FeTeMM (STEM). Journal of Human Sciences, 13(3), 4188-4198.
• Karasar, N.(2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel yayın Dağıtım.
• Kaya, E. (2015). Güneş sistemi ve ötesi: uzay bilmecesi” ünitesi için bilişsel yük kuramı ilkelerine göre geliştirilen teknoloji destekli rehber materyallerin etkililiğinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Kier, M. W., Blanchard, M. R., Osborne, J. W., & Albert, J. L. (2014). The development of the STEM career interest survey (STEM-CIS). Research in Science Education, 44(3), 461-481.
• Kjaernsli, M., & Lie, S. (2011). Students’ preference for science careers: International comparisons based on PISA 2006. International Journal of Science Education, 33(1), 121–144.
• Knezek, G., Christensen, R., & Tyler-Wood, T. (2011). Contrasting perceptions of STEM content and careers. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 11(1), 92-117.
• Knezek, G., Christensen, R., Tyler-Wood, T., & Periathiruvadi, S. (2013). Impact of Environmental Power Monitoring Activities on Middle School Student Perceptions of STEM. Science Education International, 24(1), 98-123.
• Kong, X., Dabney, K. P., & Tai, R. H. (2014). The association between science summer camps and career interest in science and Engineering. International Journal of Science Education, 4(1), 54-65.
• Koyunlu Unlu, Z., Dokme, I., & Unlu, V. (2016). Adaptation of the science, technology, engineering, and mathematics career interest survey (STEM-CIS) into Turkish. Eurasian Journal of Educational Research, 63, 21-36, http://dx.doi.org/ 10.14689/ejer.2016.63.2
• Liu, M., Horton, L., Olmanson, J., & Toprac, P. (2011). A study of learning and motivation in a new media enriched environment for middle school science. Educational Technology Research and Development, 59(2), 249-265.
• Liu, F. (2008). Impact of online discussion on elementary teacher candidates' anxiety towards teaching mathematics. Education, 128(4), 614-629.
• Maltese, A. V., & Tai, R. H. (2010). Eyeballs in the fridge: Sources of early interest in science. International Journal of Science Education, 32(5), 669-685.
• MEB. (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınevi.
• McCoy, J. (2006). Improving middle school students’ attitudes towards science. Journal of Teacher Initiated Research, 3(10), 129-134.
• Nazier, G.L. (2010). Science and engineering professors: Why did they choose science as a career? School Science and Mathematics, 93(6), 321–327. doi:10.1111/j.1949-8594.1993.tb12253.x
• National Science And Technology Council [NST], (May 2013). The federal science, technology, engineering, and mathematics (STEM) education 5-year strategic plan. Committee on STEM Education National Science and Technology Council. https://www.whitehouse.gov/sites/default/files/microsites/ostp/stem_stratplan_2013.pdfsayfasından erişilmiştir.
• NGSS (Next Generations Science Standards) (2013). The next generation science standards-executive summary.[Çevrim-içi: http://www.nextgenscience.org/sites/ngss/files/Final%20Release%20NGSS%20Front%20Matter%20-%206.17.13%20Update_0.pdf. (Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016).
• OECD. (2007). PISA 2006 science competencies for tomorrow’s world. Volume 1: Analysis. Paris: OECD.
• OECD. (2010). PISA 2009 results: Executive summary. http://www.oecd.org/pisa/pisaproducts/46619703.pdf [Erişim tarihi: 12 Mayıs 2016].
• Olivarez, N. (2012). The Impact of a STEM program on academic achievement of eighth grade students in a south texas middle school. (Doctoral Thesis). https://www.proquest.com sayfasından erişilmiştir.
• Pajares, F., Britner, S.L., & Valiante, G. (2000). Relation between achievement goals and self-beliefs of middle school students in writing and science. Contemporary Educational Psychology, 25, 406-422.
• Pekbay, C. (2017). Fen teknoloji mühendislik ve matematik etkinliklerinin ortaokul öğrencileri üzerindeki etkileri. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, İlköğretim Fen Bilgisi Eğitimi http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/3285/canay%20pekbay.pdfsequence=1 (03.04.2017 tarihinde alınmıştır).
• Roehrig, G. H., Moore, T. J., Wang, H. H., & Park, M. S. (2012). Is adding the E enough? Investigating the impact of k-12 engineering standards on the implementation of stem integration. School Science and Mathematics, 112(1), 31-44.
• Rubie-Davies, C. M. (2006). Teacher expectations and student self-perceptions: Exploring rela-tionships. Psychology in the Schools, 43(5), 537 - 552.
• Rukavina, S., Zuvic-Butorac, M., Ledic, J., Milotic, B., & Jurdana-Sepic, R. (2012). Developing positive attitude towards science and mathematics through motivational classroom experiences, Science Education International, 23(1), 6-19.
• Smith, J. ve Karr-Kidwell, P. (2000). The interdisciplinary curriculum: a literary review and a manual for administrators and teachers. Retrieved from ERIC database. (ED443172).
• Stone, S. J., & Glascott, K. (1997). Teaching Strategies: The Affective side of Science Instruction, Childhood Education, 74(2), 102-104.
• Şahin, A. (2013). STEM clubs and science fair competitions: Effects on post-secondary matriculation. Journal of STEM Education: Innovations & Research, 14(1), 5-11.
• Şahin, A., Ayar, M. C., & Adıgüzel, T. (2014). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik içerikli okul sonrası etkinlikler ve öğrenciler üzerindeki etkileri. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(1), 297-322.
• Tabachnick and Fidell, (2013). B.G. Tabachnick, L.S. Fidell Using Multivariate Statistics (sixth ed.)Pearson, Boston .
• Timur, S., Karatay, R., & Timur, B. (2013). 2005 ve 2013 yılı fen dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(15), 233-264.
• Tindall, T., & Hamil, B. (2004). Gender disparity in science education: The causes consequences and solutions. Education, 125(2), 282-295.
• Turhan, F., Aydoğdu, M., Şensoy, Ö. ve Yıldırım, H. İ. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin bilişsel gelişim düzeyleri, fen bilgisi başarıları, fen bilgisine karşı tutumları ve cinsiyet değişkenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 439-450.
• Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı. (2016) T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Ölçme, Değerlendirme Ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü PISA 2015 Ulusal Raporu. http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2016/12/PISA2015_Ulusal_Rapor1.pdf adresinden 05.05.2017 tarihinde alınmıştır.
• Unfried, A., Faber, M., & Wiebe, E. (2014). Gender and student attitudes toward science, technology, engineering, and mathematics. The Friday Institute for Educational Innovation at North Carolina State University.
• Wyss, V. L., Heulskamp, D., & Siebert, C. J. (2012). Increasing middle school student interest in STEM careers with videos of scientists. International Journal of Environmental and Science Education, 7(4), 501-522.
• Yamak, H., Bulut, N. & Dündar, S. (2014). 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile fene karşı tutumlarına FeTeMM etkinliklerinin etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 249-265.
• Yıldırım, B. (2016). 7. sınıf Fen bilimleri dersine entegre edilmiş fen teknoloji mühendislik matematik (STEM) uygulamaları ve tam öğrenmenin etkilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.