KNOWLEDGE LEVELS OF SCIENCE TEACHER CANDIDATES ABOUT LABORATORY SAFETY

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 98 - 113, 01.06.2021

Sevinç Kaçar Zeliha Yayla Suat Türkoguz

https://doi.org/10.47479/ihead.926628

Öz

This study was aimed to determine the knowledge level of the science teacher candidates who took the General Chemistry I Laboratory Course on laboratory safety with test and open-ended questions. For this purpose, the survey research model was used in the study. The participants of the study consist of 104 first-grade pre-service teachers who are studying in the Science Education Department of a state university in the Aegean Region and taking the General Chemistry Laboratory I course. In the study, as a data collection tool, a knowledge test on laboratory safety was used. The answers given by the teacher candidates to the open-ended question in the test were analyzed by the content analysis method. At the same time, the percentage-frequency value of the correct answers given by the teacher candidates for matching the pictures and names of the security symbols in the test was calculated. In the other stage of the test, a five-stage scoring key was used in the analysis of the questions about what the laboratory safety symbols mean. As a result of the research, it was concluded that the science teacher candidates had basic knowledge about laboratory safety but had difficulty in recognizing and explaining the laboratory safety symbols.

Anahtar Kelimeler

Science Education, Laboratory Safety, Teacher Candidates, Knowledge.

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ LABORATUVAR GÜVENLİK ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİ

Öz

Bu çalışmada; Genel Kimya I Laboratuvar Dersi alan Fen Bilgisi öğretmen adaylarının laboratuvar güvenlik önlemlerine ilişkin bilgi düzeylerinin test ve açık uçlu soruyla belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışmada, tarama araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını Ege Bölgesinde yer alan bir devlet üniversitesinde Fen Bilgisi Eğitimi anabilim dalında öğrenim görmekte olan ve Genel Kimya Laboratuvar I dersini alan 104 birinci sınıf öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak, laboratuvar güvenlik önlemlerine ilişkin bilgi testi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının testte yer alan “Laboratuvar güvenlik önlemleri nelerdir? Açıklayınız.” açık uçlu sorusuna vermiş oldukları yanıtlar içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Aynı zamanda, öğretmen adaylarının testte yer alan güvenlik sembollerinin resimleri ve isimlerinin eşleştirilmesine yönelik verdikleri doğru yanıtların yüzde–frekans değeri hesaplanmıştır. Testin diğer aşamasında ise laboratuvar güvenlik sembollerinin ne anlama geldiğine ilişkin sorularının analizinde beş aşamalı puanlama anahtarı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Fen Bilimleri öğretmen adaylarının laboratuvar güvenlik önlemlerine ilişkin temel düzeyde bilgi sahip oldukları ayrıca laboratuvar güvenlik sembollerini tanımakta ve açıklamakta zorluk çektikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fen Bilimleri, Laboratuar Güvenlik Önlemleri, Öğretmen Adayları, Bilgi

Kaynakça

• Akgün, S. (2008). Fen bilgisi öğretiminde laboratuar kullanımının öğrencilerin başarılarına disiplinler arası etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Kars.
• Akilli, H.I. & Aydogdu, C. (2018). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Güvenli Laboratuvar Kullanımını Gerçekleştirme Amaçlarının Planlanmış Davranış Teorisiyle Belirlenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 347-378. doi: 10.29329/mjer.2018.172.18.
• Akilli, H.I. & Aydogdu, C. (2019). Fen Bilimleri Ogretmen Adaylarinin Guvenli Laboratuvar Kullanimini Gerceklestirme Amaclarinin Planlanmis Davranis Teorisiyle Belirlenmesi. Akdeniz Egitim Arastirmalari Dergisi, 13(29), 202-227. doi: 10.29329/mjer.2019.210.12
• Alaimo, P. J., Langenhan, J. M., Tanner, M. J., & Ferrenberg, S. M. (2010). Safety teams: An approach to engage students in laboratory safety. Journal of Chemical Education, 87, 856-861.
• Amanda, L. S., Sandra, S. W., Julie, F. W. and Nancy, C. N. (2003). An analysis of incident/accident reports from the Texas secondary school science safety survey. School Science and Mathematics, 103(6), 293-303.
• Arslan, A., ve Zengin, R. (2016). İşbirlikli öğrenme yönteminin fen öğretimi laboratuvar uygulamaları dersine yönelik öğrencilerin tutumlarına etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 37-49.
• Artdej, R. (2012). Investigating undergraduate students’ scientific understanding of laboratory safety. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 5058-5062.
• Atasoy, B. (2004). Fen öğrenimi ve öğretimi (2. bs.). Asil Yayın Dağıtım: Ankara.
• Aydın, S., E. H. Diken, Yel M. ve Yılmaz, M. (2011). Fen ve teknoloji ile biyoloji öğretmen adaylarının laboratuvar güvenliği hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 583-604.
• Aydoğdu, B. ve Ergin, Ö. (2010). Fen ve teknoloji dersinde kullanılan farklı deney tekniklerinin öğrencilerin öğrenme yaklaşımlarına etkileri. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11-13 November, Antalya-Turkey.
• Aydoğdu, C. & Pekbay, C. (2016). Sınıf öğretmen adaylarının laboratuvarlarda yaşanan kazaların nedenlerine yönelik görüşleri. Eğitim, Bilim ve Teknoloji Araştırmaları Dergisi, 1(2), 103-112.
• Azizoğlu, N., Yılmaz, E., & Avcı, Ş. N. (2018). Üniversite öğrencilerinin laboratuvar güvenliği ile ilgili algıları. International Necatibey Educational And Social Sciences Research Congress (UNESAK 2018), 26-28 October, Balıkesir, Turkey.
• Balcı, A. (2020). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler (14. baskı.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bayraktar, Ş., Erten, S. ve Aydoğdu, C. (2006), Fen ve teknoloji öğretiminde laboratuvarın önemi ve deneyler, M. Bahar (Editör), Fen ve teknoloji öğretimi (219-248). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Baysal, Y., Mutlu, F. ve Kış, A . (2019). Çağdaş yaklaşımlara dayalı laboratuvar uygulamalarının Türkiye’deki öğrencilerin laboratuvar derslerindeki tutumlarına etkisi: bir meta-analiz çalışması . Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3) , 802-817. DOI: 10.17240/aibuefd.2019.19.49440-531395
• Böyük, U., Demir, S. ve Erol, M.(2010). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar çalışmalarına yönelik yeterlik görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Türk Bilim Araştırma Vakfı (TUBAV), 3(4), 342-349.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Pegem Akademi: Ankara.
• Canel, M. (1995). Laboratuvar güvenliği. Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları.
• Chosewood, L. C., & Wilson, D. E. (2009). Biosafety in microbiological and biomedical laboratories. US Department of Health and Human Services, Public Health Service, Centers for Disease Control and Prevention, National Institutes of Health.
• Çepni, S. (2014). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Ergin, O., Şahin-Pekmez, E. ve Ongel-Erdal, S. (2005). Kuramdan uygulamaya deney yoluyla fen öğretimi. İzmir: Dinazor kitapevi.
• Hegarty-Hazel, E. (1990) The student laboratory and the science curriculum: an overview. In E. Hegarty-Hazel (ed.), The Student Laboratory and the Science Curriculum (London: Routledge), 3—26.
• Hill, D. J., Williams, O. F., Mizzy, D. P., Triumph, T. F., Brennan, C. R., Mason, D. C., & Lawrence, D. S. (2019). Introduction to laboratory safety for graduate students: an active-learning endeavor. Journal of Chemical Education, 96(4), 652-659.
• Hofstein, A., & Mamlok-Naaman, R. (2007). The laboratory in science education: the state of the art. Chemistry Education Research and Practice, 8(2), 105-107.
• Karapantsios, T. D., Boutskou, E. I., Touliopoulou, E., & Mavros, P. (2008). Evaluation of chemical laboratory safety based on student comprehension of chemicals labelling. Education for Chemical Engineers, 3(1), e66-e73.
• Korkmaz, H. (2000) Fen öğretiminde araç-gereç kullanımı ve laboratuar uygulamaları açısından öğretmen yeterlikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(5), 242-252.
• Lazarowitz, R., & Tamir, P. (1994). Research on using laboratory instruction in science. Handbook of Research On Science Teaching And Learning, 94-130.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Ormancı, Ü., Kaçar, S., Özcan, E., & Balım, A. G. (2020). The effect of contemporary approaches education on prospective teachers' self efficacy towards science teaching and technological pedagogical content knowledge self confidence. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 10(1), 01-28.
• Pickering, M. (1993). The teaching laboratory through history. Journal of Chemical Education, 70(9), 699-700.
• Sarıoğlan, A.B. (2015). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersinde laboratuar kullanımına ilişkin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4), 333-340.
• Stepenuck, S. (2002). Material safety data sheets. NEACT Journal, 21(1), 28-32.
• Şahin, N. F., Şahin B. ve Özmen H. (2000). Liselerdeki biyoloji öğretmenlerinin derslerini deneylerle işleyebilme ve laboratuvar kullanma olanaklarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Bildiri Kitabı. 29-33.
• Tekbiyik, A., & Ercan, O. (2015). Effects of the physical laboratory versus the virtual laboratory in teaching simple electric circuits on conceptual achievement and attitudes towards the subject. International Journal of Progressive Education, 11(3), 77-89
• Tekin, S., Uluçınar-Sağır, Ş.ve Karamustafaoğlu, S. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının fen bilgisi laboratuvar uygulamaları-1 dersi kazanımlarının kimya deneyleri açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(31), 163-174.
• Tepe, M., & Tekbıyık, A. (2019). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının deney ve etkinlik güvenliği bakımından değerlendirilmesi. Millî Eğitim, 48(1), 223-240.
• Uzun, N. ve Sağlam, N. (2005). Genetik konularının öğreniminde deney uygulamalarının akademik başarıya etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 196-200.
• Walters, A. U., Lawrence, W., & Jalsa, N. K. (2017). Chemical laboratory safety awareness, attitudes and practices of tertiary students. Safety Science, 96, 161-171.
• Wiediger, S. D., & Hutchinson, J. S. (2002). The significance of accurate student self-assessment in understanding of chemical concepts. Journal of Chemical Education, 79(1), 120-124
• Yavru, O ve Gürdal, A. (1998). İlkoğretim okullarının 4. ve 5. sınıflarında laboratuar deneylerinin oğrencilerin mekanik konusundaki başarısına ve kavramların kazanılmasına etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10, 327-338.
• Yavuz, S. ve Akçay, M. (2017). Bilgisayar destekli öğretim ile laboratuvar destekli öğretimin öğrencilerin ders başarılarına ve derse karşı tutumlarına etkisinin incelenmesi. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 5, 39-48
• Yılmaz, A. (2004). Lise 3 Kimya Ders kitabında mevcut deneylerde kullanılan kimyasalların insan sağlığı ve laboratuvar güvenliği açısından tehlikeli özelliklerine yönelik öğrencilerin bilgi düzeyleri ve öneriler. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 251-259.
• Yılmaz, A. (2005). Lise 1 kimya ders kitabındaki bazı deneylerde kullanılan kimyasalların tehlikeli özelliklerine yönelik öğrencilerin bilgi düzeyleri ve öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 226-235.
• Yılmaz, A., & Morgil, F. İ. (1999). Kimya öğretmenliği öğrencilerinin laboratuvar uygulamalarında kullandıkları laboratuvarların şimdiki durumu ve güvenli çalışmaya ilişkin öğrenci görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 104-109.
• Yücel-Tutar, D. Y. (2004). Tıbbi atık yönetimi için yeni bir yaklaşım ve Ankara örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.