Konkordatonun Amacı Kapsamında COVID-19 Salgınının Sürekli Borç İlişkilerinin Feshine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 78 Sayı: 2, 485 - 516, 16.10.2020

İbrahim Ermenek Bünyamin Kartal

https://doi.org/10.26650/mecmua.2020.78.2.0009

Öz

Sosyal ve ekonomik yaşamı derinden etkileyen Covid-19 salgınının devam eden konkordato süreçlerinin amacına ulaşmasını doğrudan ya da dolayı olarak etkilemesi muhtemeldir. Yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla sürelerin durdurulması yönünde alınan tedbirler, söz konusu sürenin bitiminde borçlunun toplu şekilde icra ve iflas takiplerine maruz kalması sonucunu doğurabilir. Bu nedenle yeni konkordato başvurularının yanı sıra devam eden konkordato süreçlerinde de sürekli borç ilişkilerinin konkordatonun amacına mani olmaları sebebiyle feshedilebilmesi imkânı önem kazanmıştır. Feshin gerçekleşebilmesi için konkordato komiserinin izni ve mahkemenin onayı gerekir. Sözü edilen izin ve onayın alınmasına ilişkin şekil şartları ve ispat ölçüsü de Covid-19 salgınından etkilenmiştir. 7226 sayılı Kanun ile iş yeri kira sözleşmeleri bakımından getirilen fesih yasağı ile konkordatonun amacı bağlamında sürekli borç ilişkilerinin feshedilebilmesi arasındaki ilişki ortaya konulmalıdır. Ayrıca sürekli borç ilişkilerinin uyarlanması ile konkordatonun amacı bakımından feshedilebilmelerinin uygulama alanları Covid-19 salgınına dayalı olarak kesişmektedir. Bu bağlamda konkordatonun amacına ulaşabilmesi için borçlu, sözleşmenin uyarlanarak ayakta tutulması ile sözleşmenin feshedilmesi arasında bir tercihte bulunmak zorunda kalabilir. Bu çalışmada Covid-19 salgının borçlunun işaret ettiğimiz seçenekler arasındaki tercihine ve konkordatonun amacı kapsamında sürekli borç ilişkilerinin feshedilebilmesine etkileri üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Konkordato, Sürekli borç ilişkileri, Fesih, Uyarlama, Covid-19

Destekleyen Kurum

Yazarlar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

The Effect of COVID-19 Pandemic on the Termination of Perpetual Debt Obligations within the Scope of the Concordat

Öz

It is likely that the Covid-19 pandemic will directly or indirectly affect the achievement of the aim of ongoing concordat processes, which deeply affects social and economic life. At the end of that period, measures undertaken to stop deadlines to prevent loss of rights in the jurisdiction may result in collective enforcement and bankruptcy proceedings. Hence, in addition to new concordat applications, the possibility of termination of perpetual debt obligations has gained importance in the ongoing concordat processes. The approval of the concordat commissioner and the court is required for the termination. Formal conditions for obtaining the mentioned permission and approval and criteria of proof were also affected by the Covid-19 pandemic. The prohibition of termination by Law No. 7226 regarding workplace lease agreements and the termination of perpetual debt obligations within the context of the purpose of the concordat should be revealed. Additionally, during the Covid-19 pandemic, the areas of application intersect between the adjustment of perpetual debt obligations and the termination in the context of the objective of the concordat. Hence, the borrower may have to choose between adjusting the contract and its termination for the concordat to reach its goal. This study focuses on the effects of the Covid-19 pandemic to the preference of the borrower between the choices we have pointed and termination of perpetual debt obligations in the context of the objective of the concordat.

Anahtar Kelimeler

Concordat, Perpetual debt obligations, Termination, Adjustment, Covid-19

Kaynakça

• Akil C, ‘Konkordato Prosedürü Çerçevesinde Sürekli Borç İlişkilerinin Feshi’ (2019) 143 Türkiye Barolar Birliği Dergisi.
• Albayrak H, İflas Dışı Adi Konkordatoda Konkordato Mühletinin Sözleşmeler Bakımından Sonuçları (Yetkin Yayınları, 2020).
• Albayrak H, Medeni Usul ve İcra İflas Hukukunda Yaklaşık İspat (Yetkin Yayınları 2013).
• Altay S, Eskiocak A, Konkordato ve Yeniden Yapılanma Hukuku (Vedat Kitapçılık 2019).
• Altınkaya Z, ‘2020 Koronavirus Pandemisinde Avrupa Birliği Sağlık Politikaları ve Neoliberalism: İtalya Örneği’ (2020) 10(20) Yalova Sosyal Bilimler Dergisi.
• Altınok Ormancı P, Sürekli Borç İlişkilerinin Haklı Sebeple Feshi (Vedat Kitapçılık 2011).
• Antalya G, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Seçkin Yayınları 2019).
• Atalay O, ‘COVİD-19 Salgını Sebebiyle Gerçekleşen Takip Tatili Sonrasına İlişkin Bazı Düşünceler ve Öneriler’ (Lexpera Blog, 21 Mayıs 2020).
• Atalı M, Ermenek, İ, Erdoğan, E, İcra ve İflas Hukuku (Yetkin Yayınları, 2019).
• Atalı M, ‘Konkordatoda Kesin Mühlet ve Sonuçları’ iç Muhammet Özekes (ed), 7101 Sayılı Kanunla Konkordato ve Elektronik Tebligat Konularında Getirilen Yenilikler (On İki Levha 2018).
• Ayan Ö, Acentenin Denkleştirme Talep Etme Hakkı (Seçkin Yayınları 2008).
• Başözen, A, Müflisin Tasarruf Yetkisi (Turhan Kitabevi 2005).
• Bauer T, Staehelin D, Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs Ergänzungsband (Helbing Lichtenhahn 2017).
• Baysal B, Sözleşmenin Uyarlanması (On İki Levha Yayınları 2009).
• Behrens H, ‘Das Wiederkehrschuldverhältnis’ (Dissertation, Hamburg, 1972).
• Berkin N, İflas Hukuku, (Fakülteler Matbaası 1972).
• Berkin N, İflas Hukukunda Konkordato (Konkordato) (İsmail Akgün Matbaası 1949).
• Bischoff J, Vertragsrisiko und clausula rebus sic stantibus: Risikozuordnung in Verträgen bei veränderten Verhältnissen (Schulthess 1983).
• Bloomberg Businessweek Koronavirüsü Özel Sayısı (Mart, 2020).
• Buz V, Medeni Hukukta Yenilik Doğuran Haklar (Yetkin Yayınları 2005).
• Caruso R, ‘What Post COVID-19? Avoiding a Twenty-first Century General Crisis’(2020) Peace Economics, Peace Science and Public Policy.
• Demirsatan B, Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Sözleşmenin Haksız Olarak Sona Erdirilmesi (On İki Levha Yayınları 2019).
• Ehrenzweig A, System des Österreichischen Allgemeinen Privatrechts Band 2 (Manz 1920).
• Eidenmüller H, ‘Der Spinnerei-Fall: Die Lehre von der Geschäftsgrundlage nach der Rechtsprechung des Reichsgerichts und im Lichte der Schuldrechtsmodernisierung’ (2001) Juristische Ausbildung.
• Emmerich V, Das Recht der Leistungsstörungen (C.H. Beck 2005).
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Yetkin Yayınları 2019).
• Ermenek İ, ‘Borca Batıklık Nedenine Dayalı Konkordatoda Geçici Mühletin Kaldırılması’ Adalet Dergisi (2020) 1(64).
• Ermenek İ, İflasın Ertelenmesi (Adalet Yayınevi 2010).
• Ermenek İ, Özdemir U, Özalp A R, ‘Bir Konkordato Nedeni Olarak Borca Batıklığın Tespiti ve Borca Batıklık Halinin Konkordato Sürecindeki Etkileri’ Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Arş. Gör. Ceren Damar Şenel Armağanı (2020) 5(1).
• Ertaş Ş, ‘Sürekli Borç İlişkilerinde Zamanaşımı’ (2014), 16 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi.
• Finkenauer T, Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 3, Schuldrecht-Allegemeiner Teil II, Krüger (C.H.Beck 2019).
• Gauch P, System der Beendigung von Dauerverträgen (Universitatsverlag 1968).
• Gernhuber J, Das Schuldverhältnis (J.C.B. Mohr 1989).
• Gierke O, ‘Dauerdne Schuldverhältnisse’ (1914) 64 Jherings Jahrbücher für die Dogmatik des Bürgerlichen Rechts.
• Glanzmann L, Das neue Sanierungsrecht, Entwicklungen im Gesellschaftsrecht X (Stämpfli 2015).
• Gschnitzer F, ‘Die Kündigung nach deutschem und österreichischem Recht’ (1926) 76 Jherings Jahrbücher für die Dogmatik des Bürgerlichen Rechts.
• Gürsoy K T, Hususi Hukukta Clausula Rebus Sic Stantibus: Emprevizyon Nazariyesi (Güney Matbaacılık 1950).
• Güven H, ‘Covıd-19 Pandemik Krizi Sürecinde E-Ticarette Meydana Gelen Değişimler’ (2020) 7(5) Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi.
• Heinrich S, Der Rücktritt bei den Dauervertragen des Bürgerlichen Gesetzbuch (Düsseldorf 1935).
• İsviçre Uzmanlar Grubu Raporu (Expertengruppe), Revision des SchKG: Sanierungsverfahren (Bern, 2008).
• Kale S, ‘Yeni Konkordato Hukuku’ iç Selçuk Öztek (ed), Yeni Konkordato Hukuku (Adalet Yayınevi 2018).
• Kaplan İ, Hâkimin Sözleşmeye Müdahalesi (Yetkin Yayınları 2013).
• Kaplan İ, Yeni Türk Konkordato Hukuku (Yetkin Yayınları 2019).
• Kaya Ü, ‘Sözleşmenin Uyarlanmasında Sonradan Değişen Şartlar ve Öngörülemezlik İlkesi’ (2016) 22(3) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi.
• Keller G, Der Nachlassvertrag ausser Concurs nach dem schweizerischen Bundesgesetz über SchKG mit einer historischen Einleitung (Schulthess 1891).
• Kuntalp E, Ard Arda Teslimli Satım Akdi (Sevinç Matbaası 1968).
• Lorandi F, ‘Dauerschuldverhältnisse im neuen Sanierungsrecht’ (2014) 3 AJP/PJA.
• Ludwig P, Der Nachlassvertrag mit Vermögensabtretung (Liquidationsvergleich) (Stämpfli 1970).
• Merz H, ‘Die Revision der Verträge durch den Richter’ (1942) 61 Zeitschrift für Schweizerisches Recht.
• Noll U, ‘Zur Verjährung von Erfüllungsansprüchen aus Dauerschuldverhältnissen und anderen Ansprüchen auf Eine Dauernde Leistung’ (Dissertation, Universität Bonn 2003).
• Oehri D, Der Sachwalter im Nachlassverfahren: Ein Diener zweier Herren (Schulthess 2018).
• Oğuzman K, Öz T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I (Vedat Kitapçılık 2015).
• Otte-Gräbener S, ‘Auswirkungen der COVID-19-Pandemie auf Lieferverträge’ (2020) Heft 8 Gesellschafts und Wirtschaftsrecht.
• Özekes M, ‘Konkordatoya Başvuru ve Geçici Mühlet iç Muhammet Özekes (ed), 7101 Sayılı Kanunla Konkordato ve Elektronik Tebligat Konularında Getirilen Yenilikler (On İki Levha 2018).
• Pagenstecher M, Grimm M, Der Konkurs (C.H.Beck 1968).
• Palandt O, Grüneberg C, Palandt Bürgerliches Gesetzbuch (C.H.Beck 2020).
• Papa G, ‘Die Analogie Anwendung der Konkursnormen auf den Nachlassvertrag mit Vermögensabtretung’ (Dissertation, Bern 1941).
• Pekcanıtez H, Atalay O, Sungurtekin Özkan M ve Özekes M, İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı (6. Bası, On İki Levha 2019).
• Pekcanıtez H ve Erdönmez G, 7101 sayılı Kanun Çerçevesinde Konkordarto (Vedat Kitapçılık, 2018).
• Pekcanıtez H, ‘2279 sayılı Cumhurbaşkanı (Fevkalâde Mühlet) Kararı ile 7226 Sayılı Kanunun Geçici 1. Maddesinin Birlikte Değerlendirilmesi’ (Lexpera Blog, 28 Mart 2020).
• Pekdinçer T, Yılmaz A, ‘Korona Virüs (COVİD 19) Salgınının Tasdik Edilmiş Konkordato Projelerine Etkisi’ (Lexpera Blog, 29 Nisan 2020).
• Rebsamen T, ‘Immobilienmiete im revidierten SchKG’ (2014) 110 Schweizerische Juristen-Zeitung.
• Sarıkaya S, Bakar G, ‘Basiretli Tacir İlkesi Işığında Koronavirüs (COVID–19) Salgınının Sözleşmelerdeki Ceza Koşuluna Etkisi’ (Lexpera Blog, 17 Nisan 2020).
• Sauter D, Ausgewählte Probleme des Sukzessivlieferungsvertrages (Schulthess 1982).
• Schluck-Amend A, ‘Änderungen im Insolvenzrecht durch das COVID-19-Insolvenzaussetzungsgesetz’ (2020) Heft 8 Neue Zeitschrift für Insolvenz- und Sanierungsrecht.
• Serozan R, Sözleşmeden Dönme (Vedat Kitapçılık 2007).
• Tanrıver S, Konkordato Komiseri (Yetkin Yayınları 1993).
• Taşpınar S, ‘Adi Konkordato Hakkında İcra ve İflas Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler’ (2003) 22 Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Dergisi (BATİDER).
• Taşpınar Ayvaz S, İcra ve İflas Hukukunda Yeniden Yapılandırma (Yetkin Yayınları 2005).
• Tekinay S S, Akman S, Burcuoğlu H, Altop A, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Filiz Kitabevi 1993).
• Tunç Yücel M, Konkordato Mühletinin Alacaklılar Bakımından Sonuçları (On İki Levha Yayınları 2020).
• Tümerdem M, Sürekli Borç İlişkilerinde Borçlunun Temerrüdü ve Sonuçları (Seçkin Yayınları 2018).
• Türkiye İhracatçılar Meclisi, Ekonomik Araştırmalar Şubesi Corona Virüsünün Türkiye&Dünya Ekonomisine Etkileri Bilgi Notu.
• Umar B, İcra ve İflas Hukukunun Tarihi Gelişmesi ve Genel Teorisi (Ege Üniversitesi İktisadi ve Ticari İlimler Fakültesi 1973).
• Umbach-Spahn B, Kesselbach S, Bossart S, ‘Art 297a’ in: Jolanta Kren Kostkiewicz and Dominik Vock (eds), Kommentar zum Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs SchKG (4th, Schulthess 2017).
• Üstün, Ç, Özçiftçi, S, ‘COVID-19 Pandemisinin Sosyal Yaşam ve Etik Düzlem Üzerine Etkileri: Bir Değerlendirme Çalışması’ (2020) 25(1) Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi.
• Wohl G, Die Sanierung von Immoniliengesellschaften, Sprecher, Thomas (Editör), Sanierung und Insolvenz von Unternehmen VIII (Schulthess 2017).
• Yıldırım A, ‘Koronavirüs Krizinin Özel Hukuk Sözleşmelerine Etkisi’ (2020) 15(165) Terazi Hukuk Dergisi.