Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu (TCK md 195)

Yıl 2020, Cilt: 78 Sayı: 2, 737 - 767, 16.10.2020

Recep Kahraman

https://doi.org/10.26650/mecmua.2020.78.2.0016

Öz

Korona virüsü gibi bulaşıcı hastalıklar, toplumda salgınlara, sosyal ve ekonomik zararlara neden olabilen hastalıklardır. Bu sebeple bulaşıcı hastalıklarla mücadelede kamu sağlığının korunmasına ilişkin alınan tedbirler önem arz etmektedir. Bulaşıcı hastalıklarla mücadele ederek kamu sağlığının korunması amacıyla, yetkili makamlar tarafından alınan karantina tedbirlerine aykırı hareket edilmesi 5237 sayılı Kanun’da düzenlenmiştir. Madde 195’de yer alan suç tipinde, bulaşıcı hastalığa yakalanan ya da bulaşıcı hastalıktan dolayı ölmüş olan kişinin bulunduğu yere ilişkin olarak karantina önlemlerinin yetkili makamlar tarafından alınmış olması gerekir. Bulaşıcı hastalığın türü, yayılma şekli veya kapsadığı alan suçun unsurlarının oluşumu için önemli değildir. Karantina tedbirleri, uygun araçlarla topluma duyurulmalıdır. Suçun tamamlanması için hastalığın başkalarına bulaştırılması ya da birilerinin hastalıktan dolayı zarar görmüş olması gerekli değildir. Cezalandırma faaliyetine dahil edilmesi ihtiyacı hasıl olan hareket tipi, bulaşıcı hastalıkla alakalı tedbirlere uymama şeklinde ortaya çıkmaktadır. Tedbirlere aykırı davranmanın aktif ya da pasif hareketlerle gerçekleştirilmesi mümkündür. Ancak hareketlerin, mevcut bulaşıcı hastalığın yayılmasını engellemek amacıyla alınan tedbirleri ihlal etmeye elverişli olması gerekir. Yetkili makamlar tarafından alınmış olan tedbirlere aykırı hareket edilmesiyle birlikte suç tamamlanmış olur. Madde 195’de yer alan suç tipi şikayete tabi olmayıp yaptırım olarak hapis cezası öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Korona virüsü, Bulaşıcı hastalık, Kamu sağlığı, Karantina önlemleri, Tedbirlerin ihlal edilmesi

Destekleyen Kurum

Yazar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

The Crime of Violating the Measures Related to Infectious Diseases (TCC Art 195)

Öz

Infectious diseases such as Covid-19 can cause epidemics in a community, while also causing social and economic damages. For this reason, measures taken toward protecting public health are important in the fight against infectious diseases. One of these measures for combating infectious diseases is its regulation. According to the regulation by the law no. 5237, it is criminal to act against the quarantine measures instructed by the competent authorities. According to the type of crime included in the Article 195, the quarantine measures must be taken up by the competent authorities in relation to the location of the person who has been confirmed to be infected or had died due to an infectious disease. The type of infectious disease, its spread, or the area it covers are not important in relation to the occurrence of elements of crime. Quarantine measures should be announced to the public through appropriate means. Here, crime is not necessarily defined as the disease transmission to others or damaged caused to someone. The type of action that needs to be included in the punishment activity involves non-compliance with the infectious disease-related measures. It is possible to act against measures via an active or passive action. However, these actions must be comparable to those of violating the measures instructed to prevent the spread of the existing infectious disease. The crime is completed by acting against the measures taken by the competent authorities. The investigation and prosecution of the crime in the Article 195 is not subject to complaints, and imprisonment is accepted as a punishment.

Anahtar Kelimeler

Corona virus, Infectious disease, Public health, Quarantine measures, Violation of measures

Kaynakça

• Arslan Ç ve Azizağaoğlu B, Yeni Türk Ceza Kanunu Şerhi (Asil 2004).
• Baytaz AB, Kanunilik İlkesi Bağlamında Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukukunda Yorum (Onikilevha 2018).
• Bayzit T, “Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu” Covid-19 Salgınının Hukuki Boyutu (Editör Muhammet Özekes) (Onikilevha 2020) 865-898.
• Canestrini N, “Covid-19 Italian emergency legislation and infection of the rule of law” (2020) 11 (2) New Journal of European Criminal Law 116 –122.
• Çakmut ÖY, “Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu” Feridun Yenisey’e Armağan Cilt I (Beta 2014) 543 – 553.
• Erman S ve Özek Ç, Ceza Hukuku Özel Bölüm - Kamunun Selâmetine Karşı İşlenen Suçlar (TCK 369-413) (Dünya 1995).
• Fidler DP, “Globalization, International Law, and Emerging Infec¬tious Diseases” (1996) (2) EID 77 - 84.
• Gerçeker H, Yorumlu ve Uygulamalı Türk Ceza Kanunu Cilt II (Seçkin 2020).
• Giubilini A, Douglas T, Maslen H and Savulescu J, “Quarantine, isolation and the duty of easy rescue in public health” (2018) (18) DWB 182–189.
• Gostin LO and Berkman BE, “Pandemic Influenza: Ethics, Law, and the Public's Health” (2007) ALR 121-175.
• Gören S, Açıklamalı – İçtihatlı Türk Ceza Kanunu (2012).
• Gözübüyük AP, Türk Ceza Kanunu Açıklaması, Cilt III (Sevinç 1970).
• Hafızoğulları Z ve Özen M, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Topluma Karşı Suçlar (USA 2017).
• Kangal ZT, “Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu” Özel Ceza Hukuku CİLT V (Onikilevha 2019) 433 – 450.
• Keklik R, “Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu” (2015) 19 (4) AHBVÜHFD 259 - 296.
• Kılıç R, Hatipoğlu ÇA ve Güneş C, “Quarantine and its legal dimension” (2020) (50) Turkish Journal of Medical Sciences 544-548.
• Last JM, A Dictionary of Epidemolgy (Oxford University Press 2001).
• Önok RM, “Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu (TCK md 195)” (2020) 9 (17) Anayasa Hukuku Dergisi 147-186.
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (Seçkin 2019).
• Özütürk N, Türk Ceza Kanunu Şerhi ve Açıklaması Cilt I (Filiz 1970).
• Parlar A ve Hatipoğlu M, Türk Ceza Kanunu Yorumu (Seçkin 2008).
• Savaş V ve Mollamahmutoğlu S, Türk Ceza Kanunu Yorumu Cilt II (Seçkin 1999).
• Şahbaz İ, Açıklamalı ve İçtihatlı Türk Ceza Kanunu Cilt II (Yetkin 2016).
• Tognotti E, “Lessons from the History of Quarantine, from Plague to Influenza A” (2013) 19 (2) EID 254 – 259.
• Toroslu N ve Toroslu H, Ceza Hukuku Genel Hükümler (Savaş 2019).
• Yaşar O, Gökcan HT ve Artuç M, Yorumlu ve Uygulamalı Türk Ceza Kanunu Cilt IV (Adalet 2011).