Unpunishable Prior Acts

Yıl 2022, Cilt: 80 Sayı: 2, 615 - 654, 22.07.2022

Erkan Sarıtaş

Öz

The principle in criminal law is that each act an offender commits shall be treated separately with regard to sanctions. In this context, the punishment of an act as a rule does not affect the criminal liability arising from another action the same offender might have performed prior to or after that action. In some cases, however, a very close relationship exists among multiple acts the same offender has committed consecutively. This relationship becomes more visible when the offender in particular violates the same or similar legal values with acts that are committed in the same context and become more and more serious. In terms of such cases, the concept of unpunishable prior acts has been put forward in the legal doctrine within the framework of the principles of the ideal concurrence of offenses. Accordingly, even if multiple acts are found to have been committed by the same offender, the offender is punished only for the posterior act under certain conditions. This concept has settled into the legal doctrine over time and is seen to be frequently referred to in high court decisions. However, the legal nature and scope of this concept is quite controversial in the legal doctrine, and the specific conditions have also not been fully clarified in the high court’s decisions. This study discusses the scope, conditions, and legal consequences of the concept of unpunishable prior acts within the framework of the discussions with regard to legal doctrine and high court decisions.

Anahtar Kelimeler

Ideal Concurrence of Offences, Principle of Consumption, Progressive Crime, Preparative Acts, Precursor Crime, Progression of Crime

Cezalandırılmayan Önceki Hareketler

Öz

Ceza hukukunda kural, failin işlediği birden fazla fiilden her birinin, yaptırım açısından diğerlerinden ayrı olarak ele alınmasıdır. Bu çerçevede bir fiilin ceza yaptırımı ile karşılanması, kural olarak, aynı fail tarafından daha önce veya daha sonra gerçekleştirilen başka bir fiilin meydana getireceği ceza sorumluluğunu etkilemez. Öte yandan bazı hallerde, aynı fail tarafından art arda icra edilen birden fazla fiilin arasında çok yakın bir ilişki söz konusu olabilmektedir ve bu ilişki, özellikle failin aynı bağlamda işlediği ve giderek ağırlaşan nitelikte fiillerle, aynı ya da birbirine yakın hukuki değerleri ihlal ettiği durumlarda daha da görünür hale gelmektedir. Bu gibi haller açısından doktrinde, normların görünüşte içtimaı ilkeleri çerçevesinde ‘cezalandırılmayan önceki hareketler’ kurumu ortaya atılmıştır. Buna göre aynı fail tarafından birden fazla fiil icra edilmiş olsa dahi belli şartların gerçekleşmesi halinde, yalnızca sonraki fiili nedeniyle ceza yaptırımı tatbik edilecek olan faile, ayrıca bir de önceki fiili ya da fiilleri nedeniyle ceza verilmeyecektir. Nitekim bu kurum zamanla doktrinde yerleştiği gibi yüksek mahkeme kararlarında da sık sık bu kuruma atıf yapıldığı görülmektedir. Bununla birlikte bu kavramın hukuki niteliği ve buna bağlı olarak kapsamı doktrinde oldukça tartışmalı olduğu gibi hangi şartların gerçekleşmesi halinde cezalandırılmayan önceki hareketlerden söz edilebileceği meselesi de yüksek mahkeme kararlarında tam olarak açıklığa kavuşturulmuş değildir. Bu kapsamda, bu çalışmada doktrinde tartışmalar ve mahkeme içtihatları çerçevesinde, cezalandırılmayan önceki hareketler kavramının kapsamı, koşulları ve hukuki sonuçları ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Görünüşte içtima, Tüketen-Tüketilen Norm İlkesi, Geçitli Suç, Hazırlık Hareketleri, Öncü Suç, Suçta İlerleme

Kaynakça

• Accardo F, Unità e pluralità di reati in un sistema penale teleologicamente orientato (Tesi di Dottorato, Università Degli Studi di Napoli Federico II, Facoltà di Giurisprudenza Corso di Dottorato in Sistema Penale Integrato e Processo, 2017).
• Akbulut B, Ceza Hukuku Genel Hükümler (7. Baskı, Adalet 2020).
• Antolisei F, Manuale di diritto penale, Parte generale, A cura di Luigi Conti (16. Edz, Giuffré 2003).
• Artuk M E, Gökcen A, Alşahin M E ve Çakır K, Ceza Hukuku Genel Hükümler (12. Baskı, Adalet 2018).
• Bettiol G, Diritto penale, Parte generale (5. Edz, G. Priulla 1962).
• Cadoppi A e Veneziani P, Elemeni di diritto penale, Parte generale (7. Edz, CEDAM 2018). Canestrari S, Cornacchia L e De Simone G, Manuale di diritto penale, Parte generale (Il Mulino 2007).
• Caraccioli I, Manuale di diritto penale, Parte generale (CEDAM 1998).
• Cavallo V, Diritto penale, Parte generale, Volume secondo: L’oggetto del diritto penale (E Jovene 1955).
• Centel N, Zafer H ve Çakmut Ö, Türk Ceza Hukukuna Giriş (11. Bası, Beta 2020). Contento G, Corso di diritto penale (2. Edz, Laterza 1992).
• Conti L, ‘Concorso apparente di norme’, Novissimo digesto Italiano, Vol III, diretto da A Azara e E Eulo (UTET 1957) 1007-1017.
• Della Ragione L, Il concorso apparente di norme tra teoria e prassi (Tesi di Dottorato, Università Degli Studi di Napoli Federico II, Facolta di Giurisprudenza, 2012).
• Delpino L e Pezzano R, Manuale di diritto penale, Parte generale (30. Edz, Simone 2020). Delpino L e Pezzano R, Manuale di diritto penale, Parte speciale (23. Edz, Simone 2016). Demirbaş T, Ceza Hukuku Genel Hükümler (15. Bası, Seçkin 2020).
• Demirel M, ‘Karar Analizi: Tehlike Suçları – Zarar Suçları Arasındaki İlişkinin İçtima Kuralları Kapsamında Değerlendirilmesi’ [2013] 71 (1), İÜHFM, Prof. Dr. Füsun Sokullu-Akıncı’ya Armağan, 1479-1488.
• Doğan K, Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar (2. Baskı, Adalet 2015).
• Dönmezer S ve Erman S, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku II, Yay haz Köksal Bayraktar vd (14. Bası, Der 2019).
• Dülger M V, Ceza Hukuku Genel Hükümler (Hukuk Akademisi, 2020). Fiandaca G e Musco E, Diritto penale, Parte generale (Zanichelli, 1990). Fornasari G, I Principi del diritto penale Tedesco (CEDAM 1993).
• Göktürk N, Fikri İçtima (Suçların İçtimaı) (Adalet 2013).
• Hafızoğulları Z ve Özen M, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (US-A 2019). Hakeri H, Ceza Hukuku Genel Hükümler (19 Baskı, Adalet 2016).
• Heinrich B, Ceza Hukuku, Genel Kısım-I ve II, Çev Yener Ünver vd (Adalet 2014 ve 2015).
• Hilgendorf E ve Valerius B, Alman Ceza Hukuku Genel Kısım, Çev Salih Oktar (2. Bası, Yetkin 2021).
• v Hippel R, Manuale di diritto penale (lehrbuch des Strafrechts) Traduzione Italiana del Roberto Vozzi, Prefazione del Arturo Rocco (Casa Edit 1936).
• İçel K, Ceza Hukuku Genel Hükümler (Yenilenmiş Bası, Beta 2016). İçel K, Suçların İçtimaı (Sermet Matbaası 1972).
• Keçelioğlu E, Taksirli Suçun Dogmatiği (Turhan 2005).
• Koca M ve Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (13.Baskı, Seçkin 2020). Koca M ve Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (7.Baskı, Adalet 2020).
• Mahmutoğlu F S ve Karadeniz S, Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler Şerhi (Beta 2017). Mantovani F, Concorso e conflitto di norme nel diritto penale (Nicola Zanichelli 1966). Mantovani F, Diritto penale, Parte generale (7. Edz, CEDAM 2011).
• Marinucci G, Dolcini E e Gatta G L, Manuale di diritto penale, Parte generale (9. Edz, Giuffré 2020).
• Mezger E, Diritto penale (Strafrecht), Traduzione Italiana di Filippo Mandalari, Prefazione di Giulio Battaglini (CEDAM 1935)
• Moro A, Unità e pluralità di reati - Principi (CEDAM 1954). Nuvolone P, Il sistema del diritto penale, (2. Edz, CEDAM 1982). Önder A, Ceza Hukuku Genel Hükümler Cilt II-III (Beta 1992).
• Özbek V Ö, Doğan K ve Bacaksız P, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (11. Bası, Seçkin 2020). Özbek V Ö, Doğan K ve Bacaksız P, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (15. Bası, Seçkin 2020). Özen M, Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersleri (5. Baskı, Adalet 2020).
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (16. Bası, Seçkin 2020).
• Öztürk B ve Erdem M R, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku (20. Baskı, Seçkin 2020).
• Padovani T, Diritto Penale (4. Edz, Giuffré 1998).
• Pagliaro A, ‘Concorso di Norme’, Enciclopedia del diritto, Vol VIII (Giuffré 1961) 545-554. Pagliaro A, Principi di diritto penale, Parte generale (5. Edz, Giuffré 1996).
• Pelissero M, ‘Concorso apparente di norme’, Manuale di diritto penale, Parte generale, CF Grosso, M Pelissero, D Petrini, P Pisa (3. Edz, Giuffré 2020) 603-617.
• Pezzi E, Il ne bis in idem sostanziale nella convergenza di fattispecie incriminatrici (Tesi di dottorato, Universita Degli Stufi di Trento Facolta di Giurisprudenza, Dottorato in Studi Giuridici Comparati ed Europei 2019).
• Ramacci F e Guerrini R, Corso di dirito penale (5. Edz, G. Giappichelli 2013). Ranieri S, Manuale di diritto penale, Parte generale (3. Edz, CEDAM 1956). Ranieri S, Reato progressivo e progressione criminosa (Giuffré 1942).
• Romano B, Diritto penale, Parte generale (4 Edz, Giuffré 2020).
• Santaniello G e Maruotti L, Manuale di diritto penale, Parte generale (Giuffré 1990). Santoro A, Manuale di diritto penale I (UTET 1958).
• Sarıtaş E, ‘Toplumsal Norm ve Ceza Yaptırımının Doğası Üzerine’ [2013] 71(1) İÜHFM, Prof. Dr. Füsun Sokullu-Akıncı’ya Armağan, 1051-1108.
• Sarıtaş E, Suç İşlemek Amacıyla Örgütlenme Suçları (Oniki Levha 2018). Soyaslan D, Ceza Hukuku Genel Hükümler (7. Baskı, Yetkin 2016).
• Soyaslan D, Ceza Hukuku Özel Hükümler (13. Bası, Yetkin 2020). Sözüer A, Suça Teşebbüs (Kazancı, 1994).
• Taner F G, Türk Ceza Hukukunda Cinsel Özgürlüğe Karşı Suçlar (2. Baskı, Seçkin 2017).
• Tezcan D, Erdem M R ve Önok R M, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku (18. Bası, Seçkin 2020). Toroslu N ve Toroslu H, Ceza Hukuku Genel Hükümler (25. Bası, Savaş 2019).
• Ünal O G, Türk Ceza Hukuku’nda Tehlike Suçları (Doktora Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı 2020).
• Ünver Y, Ceza Hukukuyla Korunması Amaçlanan Hukuksal Değer (Seçkin 2003).
• Vassalli G, ‘Antefatto non punibile postfatto non punibile’, Enciclopedia del diritto, Vol II (Giuffré 1958) 505-519.
• Vassalli G, ‘Progressione criminosa e reato progressivo’, Enciclopedia del diritto, Vol XXXVI (Giuffré 1987) 1150-1164.
• Yokuş Sevük H, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler (3. Baskı, Adalet 2020). Zafer H, Ceza Hukuku Genel Hükümler (7. Baskı, Beta 2019).