SOSYOLOJİK BAĞLAMDA KÜLTÜR-DİL İLİŞKİSİNİN ULUSLAŞMA SÜRECİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 73 - 80, 31.12.2019

İbrahim İpek

Öz

Günlük hayatta hemen hemen her gün
kullandığımız kültür kelimesi özünde çok derin ve farklı anlamlar taşıyan
sosyolojinin de yoğun ilgisinde olan bir kavramdır. Kültürün oluşumu, değişimi
ve gelişimi süreklilik gösterirken tarihsel süreçte dil ile olan ilişkisi de
birçok çalışmaya konu olmuştur. Bu çalışmada kültürün dil ile olan ilişkisinin
toplumların uluslaşması sürecindeki gücü ve etkisi sosyolojik bağlamda değerlendirilmesi
yeni çalışmalara katkı sunabilir. Ulus devletler sahip oldukları resmi dil ile diğer
kültürlerle arasında bir fark oluşturduğu gibi vatandaşlarına kültürel
farkındalığı da empoze etmektedir. Ulusal aidiyet için dil bu yönüyle en etkin
kültürel ve milli bir değere dönüşmektedir. Bu dönüşüm aynı zamanda dilin
siyasal söylemlerdeki milliyetçilikte de önem kazanmasına katkı sunmuştur. Bu
bağlamda dilin saflığı ve zenginliği milliyetçi ideolojiler için önemli bir
argüman olarak siyasette de önem kazanmıştır. Milli değerlerin/kültürün
koruması dilin korunması ile başlar anlayışı neredeyse bütün ulus devletlerde
kullanılan bir söyleme dönüşmektedir. Dilin kültür üzerindeki etkinliği
üzerinden siyasallaşması ve uluslar çağının en etkin unsurlarından birine
dönüşmesi bu makalede ele alınmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Dil, Kültür, uluslaşma

Kaynakça

• Agamben, G. (2010). Çocukluk ve Tarih, (B. Parlak, Çev.), İstanbul: Kanat Kitap. (Orijinal çalışma basım tarihi 1978)Ahmet İ., K. (2006) Yunanistan’da (Batı Trakya’da) Azınlık Eğitim Sistemi İçinde İkidilli (Türkçe-Yunanca) Azınlık İlkokulları, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 6 (1), 1-12.Anderson, B. (1995). Hayali Cemaatler (2. Baskı). (İ. Savaşır, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1983)Crawford, J. (2000). At War with Diversty: U.S. Language Policy in an Age of Anxiety. Toronto: Multilingual Matters LTD. Cuche, D. (2013). Sosyal Bilimlerde Kültür Kavramı. (T. Arnas, Çev.) İstanbul: Bağlam Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1996)Darder, A. (2009). Dil Hakları, İki Dillilik ve Ulus Devlet. (K. Asar, Çev.) Eleştirel Pedagoji Dergisi, 1 (2), s. 2-8. Eagleton, T. (2005). Kültür Yorumları. (Ö. Çelik, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2000)Gellner, E. (1992). Uluslar ve Ulusçuluk. (G. G. Erdoğan, B. Ersanlı, Çev.) İstanbul: İnsan Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1983)Güngör, E. (2010). Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Neşriyat.Güvenç, B. (1979). İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitapevi.Hurn, J. C. (2018), Eğitim Sosyolojisi. (A. Kaysılı, A. Soylu) Ankara: Pegem Akademi. İnan, A. (2008). Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler. Hazırlayan: Arı İnan, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.Levi-Strauss, C. (2012). Yapısal Antropoloji. (A Kahiloğulları Çev.) Ankara: İmge Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1958)Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma. (S. Turan, Çev) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 2009)Sadoğlu, H. (2010). Türkiye’de Ulusçuluk ve Dil Politikaları. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Tylor, E. B. (1871). Primitive Culture. Researches into the Development of Mithology, Philosophy, Religion, Language, Art and Custom, Londra: T. Murray.Uluskan, B. S. (2010). Atatürk’ün Sosyal ve Kültürel Politikaları, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi. Yıldırım A., H. Şimşek (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (5. Baskı) Ankara: Seçkin Yayınları.