F. KAFKA'NIN BİR KÖY HEKİMİ ADLI ANLATISINDA VE ÇEVİRİLERİNDE ZAMAN DÜZLEMİ VE ANLATIM PERSPEKTİFİ İLİŞKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 51 - 58, 30.06.2022

Murat Sözen

https://doi.org/10.55243/ihssr.1111100

Öz

Kafka'nın az sayıdaki Ben-Anlatımlı anlatılarından biri olan Köy Hekimi'nde anlatım perspektifi ve zaman düzlemleri anlatının kurucu öğeleridir. İç odaklayıma dayalı anlatıda, anlatıcı aynı zamanda öyküdeki baş kahramandır, fakat bu baş kahraman olay örgüsü hakkında okuyucudan daha fazla bilgiye sahip değildir. Okurda şu belirsizlikler oluşur: Olay örgüsü geçmişte yaşadığı olayları aktarmakta olan kahramana mı, metin kurgusunun kendi içindeki işleyişine mi yoksa arka planda varlığını duyumsatan bir tanrısal anlatıcıya mı dayandırılarak anlaşılmalıdır? Bakış açısındaki bu belirsizlik, bir cümlenin ortasında anlatımın geçmiş zamandan şimdiki zamana geçirilmesiyle tetiklenmiştir. Anlatıcı/başkahraman bu andan itibaren, olay örgüsündeki akışın bir parçası haline gelecektir. Bu "şimdi" içinde eskiden sahip olduklarının kaybını ve telafinin mümkün olmayacağını idrak edecektir. Öykü Köy Hekiminin ebedi bir "şimdi" içinde devinecek olmasıyla son bulur. Tüm bunlar yazarın zaman düzlemleri ve anlatım perspektifine, anlatının anlam evreninde yeni yollar açmak üzere yön verişlerinin biçimsel ve biçemsel göstergeleridir. Metnin çeşitli çevirilerinde metnin bu yönüyle ilgili farklı çözümler üretildiği görülmektedir. Çalışmanın amacı, çevirmenlerin görünürlüklerini de belirleyen seçimlerini metin içi ilişkiler çerçevesinde ele alarak, kaynak metinden uzaklaşma yönünde atılan adımların metin örgüsü üzerindeki yansımalarını değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

çeviribilim,, çeviri eleştirisi, Franz Kafka, metin analizi

Kaynakça

• Bozkurt, F. (1995). Türkiye Türkçesi. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Çıraklı, M. Z. (2015). Anlatıbilim. Ankara: Hece Yayınları.
• Günay, D. (2007). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual.
• Hecker, A. (2004). Das Loch der Zeit. Über Franz Kafkas "Ein Landarzt". Hofmansthal Jahrbuch. Freiburg: Rombach Verlag.
• Hiebel, H. (2015). Ein zeitloses Dilemma: Franz Kafkas Ein Landarzt. Zeitschrift für Literaturwissenschaft und Linguistik , 45(178), 132-152.
• Kafka, F. (1955). Köy Doktoru. Ceza Sömürgesi içinde (63-70), A. Turan Oflazoğlu (Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Kafka, F. (1994). Drucke zu Lebzeiten. S. Fischer Yayınevi.
• Kafka, F. (2005). Köy Hekimi. Hikayeler içinde (s. 70-78). K. Şipal (Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Kafka, F. (2016). Taşra Doktoru. Ceza Sömürgesinde içinde, G. Gören (Çev.). İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Kafka, F. (2017). Bir Taşra Hekimi. Ceza Kolonisinde içinde (s.65-71). G. Sert (Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kafka, F. (2017). Bir Taşra Hekimi. Ceza Kolonisinde içinde (s.117-124). T. Turan (Çev.). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Kafka, F. (2017). Köy Hekimi. Yakılmamış Öyküler içinde (s. 109-117). G. Soybilgen (Çev.). İstanbul: Yitik Ülke Yayınları-Delta Yayıncılık.
• Kafka, F. (2018). Bir Köy Hekimi. Ceza Sömürgesi ve Diğer Hikayeler içinde (s. 99-110), H. Yurtdaş (Çev.). İstanbul: Encore Klasikleri.
• Kafka, F. (2020). Bir Köy Hekimi. D. Öztürk (Çev.). İstanbul: Maviçatı Yayınları.
• Kafka, F. (2021). Bir Köy Hekimi. Bir Köy Hekimi içinde (s. 15-24) Ö. Özarpacı (Çev.). İstanbul: Martı.
• Koller, W. (2004). Einführung in die Übersetzungswissenschaft. Wiebelsheim: Quelle & Meyer. Perk, D. (2021). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(27), 117-128.