Beden Eğitimi ve Sporda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 123 - 133, 31.12.2022

İclal Bağcı Canan Yücelkan

https://doi.org/10.55243/ihssr.1220799

Öz

Toplumsal cinsiyet, sınıf, renk, etnik köken, dini inanç, politik görüş, kültür, fiziksel engellilik, yaş gibi pek çok faktörün aralarındaki ilişkilerin bir sunumu/yansıması olarak, makro düzeyde spor mikro düzeyde ise beden eğitimi dersi toplumda hakîm olan değerlerin yeniden üretildiği ve nesilden nesile aktarıldığı bir işleve sahiptir. Bu çalışmanın amacı beden eğitimi ve sporun, toplumsal cinsiyet kodlarıyla örülmüş geleneksel uygulamaları üreten bir alan olmasının ötesine geçerek eşitliği sağlayan, farklılıkları kuşatan, değişime kapı aralayan bir alan olabileceğini ortaya koymaktır. Böylesine bütüncül ve kapsayıcı bir yapının oluşması ancak müfredat, eğitim ortamı, öğretmen, materyal, okul idaresi, veli vb. eğitim bileşenlerinin cinsiyetçi ayrımcılığı aşarak yeniden yorumlanması ve ele alınmasıyla mümkündür. Başka bir deyişle beden eğitimi ve sportif faaliyetler toplumsal cinsiyet eşitliğini ve adaletini sağlayabilecek düzeyde yeniden kurgulanabilir. Böylece bireyin bu alan aracılığıyla kendi bedenini keşfetmesine, fikirlerini özgürce ifade etmesine, bedensel pratiklerini rahatça sergilemesine imkân sağlanabilir. Ancak aksi durumda beden eğitimi ve spor cinsiyetçilik gibi pek çok ayrımcılığa ev sahipliği yapan bir alan olmanın ötesine geçemeyebilir.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi, Spor, Toplumsal Cinsiyet, Eğitim

Kaynakça

• (KASFAD), K. i. (2015). Spor Alanında Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Dil Rehberi.
• Bailey, L. E. (2007). ‘‘Feminist Critiques of Educational Research and Practices’’. Gender and Equality: An Encyclopedia (Cilt I & II). içinde London: Barbara J. Bank.
• Balkın, J. M. (2004). ''Yapısöküm''. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 13 (1), 318-329.
• Beauvoir, S. d. (1993). Kadın I Genç Kızlık Çağı. (B. Onaran, Çev.) İstanbul: Payel Yayınevi.
• Donovan, J. (2014). Feminist Teori Entelektüel Gelenekler. (A. Bora, A. M. Gevrek, & F. Sayılan, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ecevit, Y. (2021). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Temel Kavramları. Ankara: CEİD Yayınları.
• Ecevit, Y., Ecevit, M., Ayata, A., Gölgelioğlu, Ö., Tan, M. G., Kurdoğlu, A., et al. (2011). Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Esen, Y. (2015). Yerel Yönetimler, Kamu Kurumları ve Sivil Toplum Örgütleri İçin Kadın Dostu Kentler Eğitici Kiti Eğitim. Ankara: Berk Matbaacılık.
• Frühauf, A., Hundhausen, F., & Kopp, M. (2022). ‘‘Better Together? Analyzing Experiences from Male and Female Students and Teachers from Single-Sex and Coeducational Physical Education Classes’’. Behav. Sci. , 12 (9).
• (2017). Boys, Bodies, and Physical Education Problematizing Identity, Schooling, and Power Relations through a Pleasure Lens. G. Gerdin içinde, Routledge Critical Studies in Gender and Sexuality in Education. New York: Routledge.
• Koca, C. (2006). ‘‘Beden Eğitimi ve Spor Alanında Toplumsal Cinsiyet İlişkileri’’. Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. of Sport Sciences , 17 (2).
• Koca, C., & Bulgu, N. (2005). Spor ve Toplumsal Cinsiyet: Genel Bir Bakış. Toplum ve Bilim , 103.
• Koca, C., & Demirhan, G. (2005). ‘‘Beden Eğitimi ve Spor Alanında Toplumsal Cinsiyetin Yeniden Üretimi’’. Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. of Sport Sciences , 16 (4).
• Koç, E. (2015). ‘‘Simone de Beauvoır’ın ‘‘İkinci Cins’’i: Öteki Olarak Kadın’’. Sosyal Bilimler Dergisi SOBİDER , 2 (4), 1-17.
• MEB. (2016). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Duyarlı Okul Standartları Kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.
• Parri, M., & Ceciliani, A. (2019). ‘‘Best Practice in P.E. for gender equity-A review’’. Journal of Physical Education and Sport (JPES) , 19 (5).
• Penney, D. (2007). ‘‘Physical education, Physical Activity, Sport and Gender Contemporary connections and Debates’’. I. Wellard (Dü.) içinde, Rethinking Gender and Youth Sport. London: Routledge.
• Ryan, T. G. (2012). ‘‘Secondary Physical Education Avoidance and Gender: Problems and Antidotes’’. International Journal of Instruction , 5 (2).
• Schick, I. C. (2016). ''Mekanın Cinsiyeti Vardır''. Kentsel Yaşam ve Sürdürülebilirlik. içinde İstanbul: Şehir Yayınları. Shukla, A., & Mishra, S. (2022). ''Feminism and Education''. UGC Care Journal , 43 (4), 56-59.
• Stothart, R. A. (1974). The development of physical education in New Zealand, Auckland. NZ: Heinemann Educational Books.
• Thompson, A. (2003). ‘‘Caring in Context: Four Feminist Theories on Gender and Education’’. Curriculum Inquiry , 33 (1).
• Wellard, I. (2007). Rethinking Gender and Youth Sport. London: Routledge.
• Wright, J. (1996). The construction of complementa