NEO-LİBERAL KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE DEĞİŞEN YEREL EĞİLİMLER SOSYAL POLİTİKA UYGULAMALARI VE EMEK POLİTİKALARI BAĞLAMINDA TUNCELİ BELEDİYESİ

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 4, 0 - 0, 24.12.2015

Servet Gün

Öz

Ekonomik ve sosyal etkileri bakımından oldukça farklı bağlamlarda tartışmalara konu olan neo-liberal küreselleşme, etkili olduğu evreden itibaren hemen tüm ölçeklerde refah politikalarını etkilemiştir. Devlet ölçeğinde yaşanan değişim, refah politikalarının belirlenmesi ve uygulanması bakımından piyasa güçlerine yerel düzeyde geniş alan açarken; yoksul ve emekçi kesimleri büyük oranda piyasa mantığı içerisine hapsetmiştir. Kentsel hizmetleri üreten belediyelerin bu süreçte yeni görevler yüklenmesi ve piyasaların işleyişini kolaylaştıracak bir pozisyona yerleştirilmesi, büyük oranda küreselleşmeyle birlikte gelen ‘yerelleşeme’ vurgusuyla sağlanmıştır. Bu bağlamda neo-liberal politikalarla uyumlu, ‘yerel kalkınma ve sosyal girişimcilik’ sloganlarını kullanan ‘sosyal belediyecilik’ anlayışı, muhafazakar demokrasi geleneğiyle eklemlenerek en yaygın yerleşik model olma konumuna sahip olmuştur. Yerel düzeyde neo-liberal politikalara itiraz ekseninde temellenen ve piyasacı hattın karşısında iki ayrı hattın ortaya çıktığı görülmektedir. İlki, ‘piyasalaştırılan kamu hizmetlerini geri alma’ hedefiyle şekillenen ve ‘halkın yerel iktidarı’ olarak tanımlanan ‘toplumcu belediyecilik’, diğeri ise, büyük oranda ‘demokratik özerklik’ paradigmasına yaslanan ‘demokratik komünal ekonomi belediyeciliği’dir. Mali ve idari vesayet altında tutulan, ulusal devletin yerel uzantısı olarak konumlanmış olan yerel yönetim anlayışına itiraza bağlı olarak şekillenen bu son model, halkın katılımıyla oluşacak demokratik yerel meclisleri yerinden yönetimin esaslı bileşeni olarak formüle etmektedir. Bahsedilen modeller içerisinde üçüncü modele yakın bir anlayış benimsediği düşünülen Tunceli Belediyesi’nin emek politikaları ve sosyal politika uygulamaları, alandan izlenimlerle desteklenerek tartışılmaktadır.

 

 Anahtar kelimeler: neoliberal küreselleşme, sosyal belediyecilik, toplumcu belediyecilik, demokratik komünal ekonomi belediyeciliği.

CHANGİNG LOCAL TRENDS İN NEO-LİBERAL GLOBALİZATİON PROCESS: TUNCELİ MUNİCİPALİTY İN THE CONTEXT OF LABOUR POLİCY AND SOCİAL POLİCY APPLİCATİONS

 

ABSTRACT

An issue in quite different contexts in terms of its economic and social impacts, neoliberal globalization has affected the welfare policy at all scales from the very stage it is effective. While the changes experienced at the state scale opened large areas for market forces in terms of determining and implementing welfare policies at local scale, these changes trapped the poor and labourers into the market logic. That the municipalities which provide urban services take on new duties and  are positioned in a way to facilitate the functioning of the market has been ensured through the emphasis of “localization” accompanied with globalization. In this context, compatible with neoliberal policies and joining with the conservative democratic tradition, the 'social municipality' approach which uses  the motto of 'local development and social entrepreneurship' has become the most common model. At the local level, based on the appeal against the axis of neoliberal policies, two separate lines seem to have occurred against the market line. The first is “socialist municipality”, which is formed with the objective of “taking back public services opened to market” and  is defined as the “local government of people”, and the other line is “democratic communal economy municipality” which, to a large extent, depends on 'democratic autonomy' paradigm. Formed against the understanding of local government, held under the financial and administrative tutelage, as the local extension of the national state, the latter model formulates the widely participated democratic local councils as the essential component of local government. Labour policy and social policy practices of Tunceli Municipality, which is thought to have adopted an approach close to the third model, are discussed by means of impressions from the field.

 Keywords: neoliberal globalization, social municipality, socialist municipality, democratic communal economy municipality

Kaynakça

• Kaynakça
• Akdoğan, Yalçın (2006) “Yerel Siyasetin Anlamı ve Amacı”, http://www.yerelsiyaset.com/v2/index.php?goster=ayrinti&id=309 (Erişim Tarihi: 14.03.2015)
• Arningeon, Klaus ve Bonoli, Giuliano Ed. (2006) The Politics of Post-Industrial Welfare State, London And New York: Routledge.
• Ataay, Faruk (2007a) “Neoliberalizm, Kamu Reformu, Demokrasi”, Ed. Şinasi Aksoy ve Yılmaz Üstüner, Kamu Yönetimi: Kuram ve Uygulama içinde, Ankara: Nobel Yayıncılık
• Ataay, Faruk (2007b) “Kamu Yönetimi Reformu ve Kamu hizmetlerinin Metalaştırılması”, Neoliberalizm ve Devletin Yeniden Yapılandırılması içinde, Ankara: De ki Yayınevi (29-72).
• Aygül, Cenk (2010) “Neo-Liberal Dönüşüm Sonrası Refah Devleti Kuramları”, Memleket Siyaset Yönetim, Cilt: 5, Sayı: 14 (210-247).
• Bayramoğlu, Sonay (2015) Toplumcu Belediye Namı-Diğer Belediye Sosyalizmi, Ankara: Notabene Yayınları.
• Bayramoğlu, Sonay (2005) Yönetişim Zihniyeti: Türkiye’de Üst Kurullar ve Siyasal İktidarın Dönüşümü, İstanbul: İletişim Yayınları
• BDP Siyasi Tutum Belgesi (2011) “Türkiye’nin Demokratikleşmesi ve Kürt Sorununda Çözüme Dair Siyasi Tutum Belgesi”, http://www.sosyalistzemin.com/showthread.php?t=984 (Erişim Tarihi:03.04.2015).
• Bookchin, Murray (1990) “The Meaning of Confederalism”, http://theanarchistlibrary.org/library/murray-bookchin-the-meaning-of-confederalism (Erişim Tarihi:25.03.2015).
• Bookchin, Murray (1991) “Libertarian Municipalism: An Overview”, http://theanarchistlibrary.org/library/murray-bookchin-libertarian-municipalism-an-overview (Erişim Tarihi:25.03..2015).
• Bora, Tanıl (2000) “Demirel”, Birikim Dergisi, Sayı 132 (3-6).
• Boratav, Korkut (1997) “Yapısal Uyum ve Bölüşüm: Uluslar arası Bir Bilanço”, Türk-İş Yıllığı 97: 1990’ların Bilançosu Değerlendirme Yazıları, Cilt 2, Ankara: Türk-İş Araştırma Merkezi Yayınları.
• Buğra, Ayşe (2008) Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Castells, Manuel (1997) Kent, sınıf, İktidar, Çev. Asuman Erendil, Ankara: Bilim ve SanatYayınları.
• Çiçek, Cuma (2011) “Demokratik Özerklik Üzerine”, Birikim Dergisi, Sayı 261 (45-53).
• Demokratik Ekonomi Kongresi (2014) “Demokratik Ekonomi Konferansı Sonuç Bildirgesi”, Demokratik Modernite Düşünce ve Kuram Dergisi, Sayı 11, (79-83).
• Doğan, Ali Ekber (2002) Birikimin Hamalları: Kriz, Neo-Liberalizm ve Kent, İstanbul: Donkişot Yayınları.
• Doğrul, Mehmet Salih (2014) “Çalışma Hayatında Yeni Çıkmaz: Taşeronluk”, http://emekvetoplum.org/?p=2636 (Erişim Tarihi:17.03..2015).
• Ergun, Cem ve Gül, Hüseyin (2013) “Toplumcu Belediyecilik ve Kent Kapılarını Sermayeye Açan anahtar Olarak Kentsel Dönüşüm”, Yerel Yönetimlerde Sosyal Demokrasi Toplumcu Belediyecilik: Teorik Yaklaşımlar, Türkiye Uygulamaları içinde, Der. İhsan Kamalak ve Hüseyin Gül, 2. Baskı, İstanbul: Kalkedon Yayınları (295-332).
• Ersöz, Halis Yunus (2005) “Sosyal Politika-Refah Devleti-Yerel Yönetim İlişkisi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Sayı 55(1) (759-775).
• Esping-Andersen, (1997) Towards a Post-industrial Welfare State”, Politik und Gesellschaft-International Politics and Society, (3).
• Genel Emek Komisyonu (2013) Taşeron Her Yerde Ölüm Demektir; Kölelik Düzenine, Taşeron Sistemine Son!, Halkların Demokratik Kongresi Genel Emek Komisyonu, Broşür Dizisi 3, Ankara: Atalay Matbaası.
• Gough, Iann (1987) “Refah Devleti”, Çev. Kamil Güngör, http://www.canaktan.org/politika/anti_leviathan/diger-yazilar/gungor-refah-devleti.pdf (Erişim Tarihi:02.03.2015).
• Göymen, Korel ve Kaya, Erol (2004) “Yerel Kalkınma Önderi ve Paydaşı Olarak Belediyeler”, Yerel Kalkınmada Belediyelerin Rolü, İstanbul: Pendik Belediyesi Kültür Yayınları, 49-65.
• Güler, Mahmut (2013) “Toplumcu Belediyeciliğin Doğuş Koşulları Üzerine”, Yerel Yönetimlerde Sosyal Demokrasi Toplumcu Belediyecilik: Teorik Yaklaşımlar, Türkiye Uygulamaları içinde, Der. İhsan Kamalak ve Hüseyin Gül, 2. Baskı, İstanbul: Kalkedon Yayınları (125-158).
• Gün, Servet (2013) “Toplum Yararına Çalışma Programı: İşsizlikle Mücadelede Bir Yöntem mi?”, SGD Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt 3, Sayı 2 (76-95).
• Güzelsarı, Selime (2003) “Neo-Liberal Politikalar ve Yönetişim Modeli”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 36, Sayı 2 (17-34).
• Harvey, David (1989) “From Managerialism to Entrepreneurialism: The Transformation in urban Governance in Latin Capitalism”, Geografiska Annaler. Series B, Human Geography, Vol. 71, No. 1 (3-17).
• Harvey, David (2006) Adalet ve Şehir, Çev. Mehmet Moralı, 2. Basım, İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, David (2008) Yeni Emperyalizm, Çev. Hür Güldü, 2. Basım, İstanbul, Everest Yayınları.
• Jessop, Bob (2009) Kapitalist Devletin Geleceği, Çev. Ahmet Özcan, Ankara: Epos Yayınları.
• Jongerden, Joost ve Akkaya Hamdi (2012) PKK Üzerine Yazılar, Çev. Metin Çulhaoğlu, İstanbul: Vate Yayınevi
• Kamalak, İhsan; Gül, Hüseyin ve Beyazıt, Eylem (2013) “Sosyal Demokrat İlkelerin Yerel Düzeyde Uygulanması Üzerine Bir Deneme: Türkiye Örneği”, Yerel Yönetimlerde Sosyal Demokrasi Toplumcu Belediyecilik: Teorik Yaklaşımlar, Türkiye Uygulamaları içinde, Der. İhsan Kamalak ve Hüseyin Gül, 2. Baskı, İstanbul: Kalkedon Yayınları (27-64).
• Kaya, Erol (2008) “Yerel Kalkınma ve Siyaset”, Yerel Siyaset, İstanbul: Okutan Yayınları (115-124).
• Kaya, Erol ve Şentürk, Hulisi (2007) Muhafazakâr Demokraside Yerel Yönetim Vizyonu, http://erolkaya.com/wp-content/uploads/kitaplar/muhafazakar-demokraside-yerel-yonetim-vizyonu.pdf (Erişim Tarihi:03.03.2015).
• Koçak, Orhan ve Kavi, Ersin (2014) “Sosyal Politika Aktörü Olarak Sosyal Girişimci Belediyecilik”, Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, Cilt 3, Sayı 6 (26-49).
• Lefebvre, Henri (1976) The Survival of Capitalism: Reprodiction of the Relations of Prodiction, Translated by Frank Bryant, London: Allision and Busby.
• Offe, Clause (1984), Contradictions of Welfare State, Edited by John Keane, London: Hutchinson (W1P6JD).
• Osmanoğlu, İlyas (Yayına Hazırlayan) (2014) Piyasaya Karşı Halkı Korumak İçin Toplumcu Belediye, Ankara: Memleket Yayınları.
• Öcalan, Abdullah (2014) “Endüstriyalizm (Kapitalizm) ve Ekoloji”, Demokratik Modernite Düşünce ve Kuram Dergisi, Sayı 11, (7-23).
• Öğünç, Pınar (2014) “Kürtler Demokratik Özerklikle Ne İstiyor (1): Devletin El Değiştirmesiyle Özgürlük, Eşitlik, Adalet Gelmiyor”, http://www.radikal.com.tr/yazarlar/pinar_ogunc/kurtler_demokratik_ozerklikle_ne_istiyordevletin_el_degistirmesiyle_ozgurluk_esitlik_adalet_gelmiyor-1188942 (Erişim Tarihi:03.04.2015).
• Öngen, Tülin (1996) Prometheus’un Sönmeyen Ateşi Günümüzde İşçi Sınıfı, 2. Baskı, İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Öztürk, Hasret ve Gül, Hüseyin (2012)”Sosyal Belediyecilik Sosyal Devlete ve sosyal Haklara Bir Alternatif mi?”, http://www.sosyalhaklar.net/2012/Bildiriler/Ozturk-Gul.pdf (Erişim Tarihi:12.03.2015).
• Pektaş, Ethem Kadri (2010) “Türkiye’de sosyal Belediyecilik Uygulamaları ve Temel Sorunlar”, Akademik İncelemeler Dergisi, Cilt 5, Sayı 1 (4-22).
• Pierson, Paul (1996), “The New politics of the Welfare State”, World Politics Vol 48 (143-179).
• Polanyi, Karl (2010) Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, Çev. Ayşe Buğra, 9. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları
• Resmi Gazete, (1935) Tunceli Vilayetinin İdaresi Hakkında Kanun, Resmi Gazete ile Neşir ve İlanı 02.01.1936, Sayı 3195.
• Sertel, Savaş (2012) Cumhuriyet Döneminde Tunceli (1940-1970), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Seyyar, Ali (2008) “Yerel Siyasetin Gelişiminde Sosyal Politikaların Önemi”, http://www.yerelsiyaset.com/pdf/ocak2008/8.pdf (Erişim Tarihi:19.02..2015).
• Standing, Guy (2014) Prekarya Yeni Tehlikeli Sınıf, Çev. Ergin Bulut, İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Şen, Mustafa (2007) “Kültürel Belediyeciliğe Giden Yolda Bir Aşama: Sosyal Belediyecilik”, Sosyal Politikalar Dergisi, Sayı:2 (30-42).
• Şengül, Tarık (2009a) Kentsel Çelişki ve Siyaset: Kapitalist Kentleşme Süreçlerinin Eleştirisi, 2. Baskı, Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
• Şengül, Tarık (2009b) “Yerel Devlet Sorunu ve Yerel Devletin Dönüşümünde Yeni Eğilimler”, Praksis, Sayı 9 (183-220).
• Toksöz, Fikret, vd. (2009) Yerel Yönetim Sistemleri, İstanbul: Tesev Yayınları.
• Toplu İş Sözleşmesi (2015) 1066 Sayılı, Tunceli.
• Tunceli Belediyesi Web sayfası, http://www.tunceli.bel.tr/?s=dykd (Erişim tarihi 14.02.2015).
• Tunceli Belediyesi (ty) Gençlik Dayanışma ve Sosyal Etkinlik Merkezi GENÇSEM Broşür, Tunceli.
• Yaşar ve Yenimahalleli Yaşar (2012) Neoliberal Küreselleşme ve Sosyal Politika’da Dönüşüm”, Mülkiye Dergisi, Cilt: XXXVI, Sayı 274 (63-92).
• Yeğen, Mesut (2011) “Demokratik Özerklik Üzerine”, http://www.hyd.org.tr/staticfiles/files/demokratik_ozerklik_-_agustos_2011.pdf (Erişim Tarihi:12.04.2015).
• Yıldırım, Uğur ve Göktürk, İsmail (2008) “Toplumsal Sorunların Çözümünde Yeni Belediyecilik Anlayışı: Sosyal Belediyecilik Yaklaşımı”, http://kamuyonetimi.ksu.edu.tr/kategori_resimler/upload/KSU_UPLOAD19_123268.pdf (Erişim Tarihi:03.04.2015).