Investigation of Societal Awareness of Non-Wood Forest Products: A Case Study of Kahramanmaraş, Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 34 - 44, 23.06.2025

Mehmet Pak , Arif Bilir , Arif Okumuş

Öz

The rich biological diversity in the forests of Turkey provides the opportunity to include rich non-wood forest product resources in the forests spread in different regions of the country. In recent years, there has been an increase in demand for non-wood forest product resources due to awareness. This resource is recognized as an important source of income and employment for local and national economies. It is stated that non-wood forest products contribute to the increase in demand for natural products and safe food worldwide. When the studies are examined, it is seen that there has been an increase in the number of scientific studies on non-wood forest products in recent years, but studies to determine the level of awareness of the society towards non-wood forest products are very limited. In this study, it was aimed to determine the level of awareness of the society on non-wood forest products in Kahramanmaraş province. For this purpose, the data of the study were collected by face-to-face survey method with 480 participants randomly selected from various segments of the society at different times of the day in the city center. The data obtained were statistically analyzed using SPSS program. As a result of the analysis, it was determined that 20.6% of the participants had low, 77.5% had medium and 1.9% had high level of awareness about non-wood forest products.

Anahtar Kelimeler

Biodiversity , Natural Product , Awareness , Food demand , Forest resources

Destekleyen Kurum

The study is self-funded and based on a previously completed master’s thesis.

Teşekkür

In this article, the data of the master's thesis titled "Investigation of Social Perception Towards Non-Wood Forest Products: The Example of Kahramanmaraş Province" completed by Arif BİLİR, at the Kahramanmaraş Sütçü İmam University (KSÜ), Institute of Science, Department of Forest Engineering, under the supervision of Dr. Mehmet PAK, were used.

Kaynakça

• Altunel, T. (2012). Odun Dışı Orman Ürünlerinin Toplayıcı/Üretici Açısından Sosyoekonomik Önemi. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 62(1), 85-99.
• Arslan, H., Engindeniz, S., Çınar, G. (2016). İzmir İli Kentsel Kesiminde Odun Dışı Bitkisel Orman Ürünleri Tüketiminin Analizi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(3), 251-257.
• Artukoğlu, M. M., Uzmay, A., Olgun, A. (2002). An evaluation of medicinal and aromatic plant trade in the World, in the EU and in Turkey, Agro-Food Industry Hi-Tech, 13(6), 19-22.
• Artukoğlu, M. M., Uzmay. A. (2003). Tıbbi ve Aromatik Bitkiler İç ve Dış Ticareti Üzerine Bir Araştırma, İzmir Ticaret Odası Yayınları, İzmir, 42 s.
• Atmış, E (1999). Orman Toplum İlişkilerine Farklı Bir Bakış: Kentlinin Ormana Yaklaşımı (Bartın Örneği), Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 1(2), 56-68.
• Balcı, B., Köse, M. (2024). Türkiye’de Bazı Odun Dışı Orman Ürünlerinin Üretim, İthalat ve İhracat Durumlarına İlişkin Bilgiler. Ağaç ve Orman, 5(1), 1-12.
• Baş, T. (2010). Anket: Anket Nasıl Hazırlanır? Anket nasıl uygulanır? Anket nasıl değerlendirilir? ISBN: 978-975-022-436-2, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 263s.
• Bayram, E., Kırıcı, S., Tansı, S., Yılmaz, G., Arabacı, O., Kızıl, S., Telci, İ. (2010). Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretiminin Artırılması Olanakları. Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak, Ankara.
• Birben, Ü., Ünal, H. E., Karaca, A. (2018). Orman Kaynaklarına İlişkin Toplumsal Algının İncelenmesi (Çankırı Kent Merkezi Örneği). Turkish Journal of Forestry, 19(1), 76-82.
• Birben, Ü., Ünal, H. E. (2020). Kentlinin Ormana Bakışı: Ankara İl Merkezi Örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(3), 1037-1052.
• Bilgin, F. (1996). Orman Tali Ürünlerinden Çamfıstığının (fıstıkçamı) İzmir-Bergama İlçesi Kozak Yöresi tarım İşletmelerinde Üretim, Değerlendirme ve Pazarlamasının İyileştirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 105 s.
• Cömert, M., Dinç, H. (2014). Şifalı Bitkilerin Gençler Tarafından Bilinirliği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(3), 23-27.
• Dicle, M. (2010). İzmir İli Bornova İlçesinde Tıbbi Bitkilere İlişkin Tüketici Davranışlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 89s.
• Erol, G. H., Gezer, K. (2006). Prospective of elementary school teachers’ attitudes toward environment and environmental problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1 (1), 65-77.
• FAO (1995). Non-Wood Forest Products for Rural Income and Sustainable Forestry, M-30, Italy.
• Faydaoğlu, E., Sürücüoğlu, M. S. (2011). Geçmişten Günümüze Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanılması ve Ekonomik Önemi. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 11(1), 52-67.
• Fidan, M. S., Öz, A., Adanur, H., Turan, B. (2013). Gümüşhane Yöresinde Yetişen Bazı Önemli Odun Dışı Orman Ürünleri ve Kullanım Miktarları. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 3(2), 40-48.
• Geray, A. U., Şafak, İ. (2007). Ege Bölgesi Odun Dışı Bitkisel Orman Ürünleri Yönetimindeki Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Ormancılık Eğitiminin 150. Yılında Orman Kaynaklarının İşlevleri Kapsamında Darboğazlar, Çözüm Önerileri ve Öncelikler Sempozyumu, 17-19 Ekim, İstanbul, s. 467-482.
• Gürbüz, H., Kışoğlu, M., Alaş, A., Sülün, A. (2011). Biyoloji Öğretmeni Adaylarının Çevre Okuryazarlıklarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-14
• Kızılaslan, H., Kızılaslan, N. (2005). Çevre Konularında Kırsal Halkın Bilinç Düzeyi ve Davranışları (Tokat İli Artova İlçesi Örneği). Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 1(1), 67-89.
• Kiper, T., Öztürk, A. G. (2011). Kent Ormanlarının Rekreasyonel Kullanımı ve Yerel Halkın Farkındalığı: Edirne Kent (İzzet Arseven) Ormanı Örneği, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(2), 105-118.
• Karayılmazlar, S., Yazıcı, H. (2002). Türkiye’nin Odun Dışı Orman Ürünleri İçerisinde Batı Karadeniz Bölgesinde Yetişen Defne’nin (Laurus nobilis L.) Ekonomik Değeri ve Önemi, II. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 15-18 Mayıs, Trabzon, s. 289-295.
• Komut, O. (2019). Odun Dışı Orman Ürünlerine İlişkin Paydaş Farkındalığı: Orman Köylüsü Örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 20(1), 110-117.
• Korkmaz, M., Fakir, H., (2009). Odun Dışı Bitkisel Orman Ürünlerine İlişkin Nihai Tüketici Özelliklerinin Belirlenmesi (Isparta İline Yönelik Bir Araştırma). Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, ISSN: 1302-7085, 2(A), 10-20.
• Kurdoğlu, O., Düzgüneş, E. (2011). Artvin Kent Ormanının Rekreasyon Olanakları ve Kullanıcı Tercihlerinin İrdelenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(2), 199-210.
• Kurt, R., Karayılmazlar, S., İmren, E., Çabuk, Y. (2016). Türkiye ormancılık sektöründe odun dışı orman ürünleri: ihracat analizi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 18(2), 158-167.
• Ok, K., Tengiz, Y. Z. (2018). Türkiye’de Odun Dışı Orman Ürünlerinin Yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 21(3), 457-471.
• Özgüven, M., Sekin, S., Gürbüz, B., Şekeroğlu, N., Ayanoğlu, F., Ekren, S. (2005). Tütün, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretimi ve Ticareti. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, 1, s. 481-501.
• Özkan, Z. C., Merev, N., Terzioğlu, S., Üçler, A.Ö., Gümüş C., Toksoy, D. (2002). Gümüşhane Yöresi Doğal Tıbbi Bitkilerinin Tanınması, Yetiştirilmesi ve Değerlendirilmesi. Proje Sonuç Raporu, Gümüşhane Valiliği, Gümüşhane, s.102.
• Özuğurlu, E., Düzgün, M. (2000). Policies to Promote Sustainable Operations and Utilization Non-wood Forest Products in Turkey. Seminar on Harvesting of Non-wood Forest Products. 2-8 October, İzmir, p. 113-125.
• Pak, M., Berber, H. (2011). Orman Kaynaklarının İşlevlerine İlişkin Toplumsal Bilinç Düzeyinin İncelenmesi: Eskişehir ili örneği.
• Prasad, R. (1999). Joint forest management in ındia and the ımpact of state control overnon-wood forest products, Unasylva, 198, 58-62.
• Sarı, S. G., Güneş, Y., Eker, Ö., Görücü, Ö. (2023). Bazı Odun Dışı Orman Ürünlerinin Sosyo-Ekonomik Analizi: Elâzığ Orman Bölge Müdürlüğü Örneği. Turkish Journal of Forest Science, 7(2), 223-242.
• Surat, H., Surat, B. Z., Özdemir, M. (2014). Korunan Alanların Rekreasyonel Kullanımı ve Yerel Halkın Farkındalığı: Borçka Karagöl Tabiat Parkı Örneği, II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 22-24 Ekim, Isparta, s. 331-342.
• Türker, M. F., Öztürk, A., Pak, M., Tiryaki, E. (2001). Türkiye Ormancılığında Odun Dışı Orman Ürünleri İşletmeciliğinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. I. Ulusal Ormancılık Kongresi, 20-23 Mart, Ankara, s. 306-316.
• Türker, M. F., Öztürk, A., Pak, M., Durusoy, İ. (2002). Orman Kaynağından Geleneksel ve Çağdaş Yararlanma Şekilleri: Dünya ve Ülkemizdeki Durum. Kırsal Çevre Yıllığı, 1, 30-56.
• Türker, M. F., Öztürk, A., Pak, M., Durusoy, İ. (2006). Odun Dışı Organik Orman Ürünleri ve Yönetimi. Sürdürülebilir Rekabet Avantajı Elde Etmede Organik Tarım Sektörü Sektörel Stratejiler ve Uygulamalar, ISBN:975-6292-06, Birinci Baskı, Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu Derneği (URAK) Yayınları, Yayın No: 2006/1, İstanbul, s. 499-543.
• Vaizoğlu, S., Altıntaş, H., Temel, F., Ahrabi, F.A., Aydoğan, D., Bostancı, S., Duran, A., Koçkesen, D., Turan, N., Güler, Ç. (2005). Bir Tıp Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Bilincinin Değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4 (4), 151-171.
• Yaldız, G., Yüksek, T., Şekeroğlu, N. (2010). Rize İli Orman ve Kıyı Köylülerinin Kalkındırılmasında Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Önemi. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Artvin, Cilt: 3, 1176-1186.
• Yavuz H (2000). Parametrik Olmayan İstatistiksel Yöntemler, Trabzon, 464 s.
• Yurdakul Erol, S., Yıldırım, H.T (2017). Investigation of relations between forest functions and some socioeconomic variables: The case of Turkey. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 67(2), 123-135.