The Effect of Inflation on the Financial Performance of Companies Operating in the Automotive Sector Traded in Stock Exchange Istanbul

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 11, 29.06.2025

İdris Adıgüzel

Öz

Enflasyonun Borsa İstanbul’da İşlem Gören Otomotiv Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performansları Üzerindeki Etkisi

Öz

Finansal tablolar, bir şirketin varlık ve kaynaklarındaki değişikliklere dayalı olarak mali durumunu ve ayrıca gelir ve giderlerdeki değişikliklere dayalı olarak faaliyet sonuçlarını özetlemenin bir yoludur. Gelecekteki nakit akışlarını değerlendirmek ve bir şirketin mali durumu ve faaliyet sonuçları hakkında bilgi sağlamak için alacaklılara, yatırımcılara, yöneticilere ve diğer paydaşlara gerçekçi bilgiler sağlar. Ancak fiyatlar genel düzeyindeki bir artış, öncelikle bir şirketin günlük muhasebe kayıtlarını etkilemekte, daha sonra bu etkiler finansal tablolara yansımaktadır. Enflasyon, işletmelerin finansal performansını ve karar alma süreçlerini etkileyen önemli bir faktördür. Enflasyonu göz ardı ederek finansal planlama yapan işletmeler, kaynak ihtiyaçlarının artması nedeniyle beklenmedik mali sıkıntılarla karşı karşıya kalabilirler. Enflasyonun potansiyel etkilerini önceden tahmin etmek ve buna göre hazırlıklı olmak, işletmelerin finansal sağlığını koruyabilir. Enflasyonun etkileri sektöre, işletmeye ve ekonomik koşullara göre değişkenlik gösterebilir. Finansal tabloların enflasyonun etkisinden arındırılarak sunulması bilgilerin daha tutarlı ve güvenilir olmasını sağlar, bu da finansal tablo kullanıcılarının daha doğru kararlar almaları açısından önemlidir. Araştırmada 2012 Q2 - 2023 Q4 dönemleri arasındaki 3’er aylık çeyrek dönemler halinde toplam 48 döneme ait BIST’e işlem gören otomotiv sektöründeki işletmelerin finansal rasyoları incelenerek, enflasyonun likidite, finansal yapı, devir hızı, kârlılık oranları ve borsa performans oranları üzerindeki etkileri panel veri analiz yöntemiyle incelenmiştir. Enflasyonun bazı mali rasyolar üzerinde istatistiksel olarak anlamlı etkileri olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular, enflasyonun mali rasyolar üzerindeki etkilerini anlamak ve analiz etmek, işletmelerin doğru kararlar almasına ve finansal durumlarını daha iyi değerlendirmelerine yardımcı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon , Enflasyon Muhasebesi , Finansal Tablolar

Kaynakça

• Abebe, A. K. & Abera, M. T. (2019). Determinants of financial performance; evidence from ethiopia insurance companies. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 5(1), 155-172.
• Açık, S. (2006). Enflasyonun Finansal Tablolar Üzerindeki Etkilerini Giderici Bir Tedbir Olarak Enflasyon Muhasebesi ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 345-360.
• Akgüç, Ö. (2013). Finansal Yönetim. 9. Baskı, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
• Aktaş, S. (2006). Enflasyon Muhasebesinin Mali Tablolara Etkisi ve Türkiye’de Yıllara Sari İnşaat İşletmelerinde Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arellano, M. (1987). Computing robust standard errors for within-groups estimators. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 49(4), 431-434.
• Asuquo, A. I., fa, A., Ogari, B. & Oe, A. (2017). Effect of İnflation Accounting on Business İncome Measurement of Quoted Manufacturing Companies in Nigeria. Imperial Journal of Interdisciplinary Research, 3(1), 1886-1894.
• Ata, F.İ.(2023). Enflasyonun İşletmelerin Varlık ve Finansal Yapılarına Etkisi: BİST 30 Analizi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 18(72), 526-546. Breusch, T. & Pagan, A. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification in Econometrics. Review of Economic Studies, 239-253.
• Froot, K.A. (1989). Consistent covariance matrix estimation with cross-sectional dependence and heteroskedasticity in financial data. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 24, 333-390. Hussein, A.M., Mohsin, A.O. & Hussein, M.A. (2024). The Impact of Inflation on Financial Statement Data. World Economics and Finance Bulletin, 30, 151-161.
• Kantar, M. A. & Öndeş, T. (2022). Enflasyonun İşletmelerin Finansal Faaliyetlerine ve Finansal Oranlarına Etkisinin Teorik Çerçevesi, Global Journal Of Economics And Business Studies, 11/21, 39-47.
• Kantar, M.A., Abar, H. & Öndeş, T. (2021). Enflasyonun İşletmelerin Finansal Oranlarına Etkisi: BİST İmalat Sektöründe Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (90), 1-18
• Keleş, D. (2015). TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı Çerçevesinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi ve Finansal Analiz Sonuçları Üzerine Etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 31-52.
• Lazol, İ. (2018). Genel Muhasebe, Ekin Yayınevi, İstanbul.
• Riordan, D. A. & Riordan, M. P. (2009). Inflation and Financial Statement Analysis in The İnternational Accounting Classroom. Journal of Teaching in International Business, 20(2), 174-187.
• Rogers, W.H. (1993). Regression standard errors in clustered samples. Stata Technical Bulletin, 13, 19-23.
• Saçan, E. (2024). Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 2024, (71).
• Saçan, E. (2018). Türk Vergi Mevzuatında Şirketlerin Vergiden Kaçınma Stratejileri. Vergi Dünyası, 37(441), 44-54.
• Shamsadini, H., Bekhradi Nasab, V. & Mulla, J. R. (2022). The Moderating Effect of The Inflation on The Relationship between Asset Revaluation and the Financial Statements of Companies Listed on the Tehran and Bombay Stock Exchanges. Iranian Journal of Accounting, Auditing and Finance, 6(2), 53-68.
• Tamimi, O. & Orban, I. (2020). Hyperinflation and Its Impact on The Financial Results. Intellectual Economics, 15(1), 5-16. Özkan, T. (2005). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Firmaların Finansal Yapıları Üzerine Etkileri. Muhasebe ve Denetime Bakış, 15, 49-72.
• White, H. (1980). A Heteroskedasticity-Consistent Covariance Matrix Estimator And A Direct Test for Heteroskedasticity. Econometrica, 817-838.
• Wooldridge, J. (2002). Econometric analysis of cross section and panel data. Cambridge: MIT Press.