The Investigation of The Effect of Secure Attachment to Mother on Self-Perception In Middle Childhood

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 272 - 282, 03.06.2022

Arzu Özyürek Asya Çetin

https://doi.org/10.33200/ijcer.1031115

Öz

Bu çalışmada ilkokul 5.sınıf öğrencilerinin annelerine güvenli bağlanmalarıyla benlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma gurubunu 12-13 yaşında 431 ortaokul 5.sınıf öğrencisi örneklemi oluşturmuştur. Verilerin toplamada Piers Harris’in Çocuklarda Öz-Kavramı Ölçeği (PHÇÖKÖ) ve Kerns Güvenli Bağlanma Ölçeği-KGBÖ kullanılmıştır. Veri analizinde iki ölçüm seti arasındaki ilişkinin belirlenmesinde korelasyon katsayısından ayrıca veri eğilimlerinin tahmini için sınıflama modeli ve sınıflama tekniklerinden karar ağacı CHAID algoritmasından yararlanılmıştır. Sonuç olarak; orta çocukluk döneminde anneye güvenli bağlanmanın ve benlik algısının babanın mesleği ile ilişkili olduğu; aile yapısı, doğum sırasının ve cinsiyetin çocuğun benlik algısında önemli değişkenler olduğu saptanmıştır. Orta çocuklukta anne-çocuk güvenli bağlanma örüntüsün yüksek benlik algısı geliştirmeye etki ettiği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Middle childhood, Secure attachment, Self-perception, Attachment to mother

Kaynakça

• Adana, F., Arslantaş, H., & Şahbaz, M. (2012). Lise öğrencilerinin benlik kavramlarını algılama biçimleri ve ilişkili faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3 (1), 22-29.
• Algünerhan, R. (2017). 12-14 Yaşındaki Ergenlerde Algılanan Anne Baba Tutumları Benlik Algısı ve Psikolojik Sağlamlık. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bacro, F., & Florin, A. (2009). La relation père-enfant, la nature et l’organisation des relations d’attachement. 50(4), 230–240. https://doi.org/10.1037/a0015445.
• Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A.
• Bulanda, E.R., & Majumdar, D. (2009). Perceived parent-child relations and adolescence self-esteem. Journal of Child and Family Studies, 18, 203-212.
• Bulut Serin, N., & Öztürk, S. (2007). Anne-babası boşanmış 9–13 yaşlarındaki çocuklar ile aynı yaş grubundaki anne-babası boşanmamış çocukların benlik saygısı ve kaygı düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8 (2), 117-128.
• Bowlby, J. (1969). Attachment and loss, Attachment, Vol. 1. Basic Books: New York
• Çetinkaya, S., Arslan, S., Nur, N., Özdemir, D., Demir, Ö. F., & Sümer, H. (2006). Sivas il merkezinde sosyoekonomik düzeyi farklı üç ilköğretim okulu öğrencilerinin benlik saygısı düzeyi. Klinik Psikiyatri, 9, 116-122.
• Davila, J., Hammen, C., Bürge, D., & Daley, S. E. (1996). Cognitive/inter personal correlates of adult interpersonal problem-solving strategies. Cogni tive Therapy and Research, 20, 465-4.
• Doğruyol, S., & Yetim, Ü. (2019). Ebeveyne bağlanma, algılanan anne/baba tutumu ile akran ilişkileri arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılık rolü. Nesne, 7(14), 34-51. DOI: 10.7816/nesne-07-14-03.
• Doyle, A. B., Markiewicz, D., Brendgen, M., Lieberman, M., & Voss, K. (2000). Child attachment security and self-concept: Associations with mother and father attachment style and marital quality. Merrill-Palmer Quarterly, 46, 514–539.
• Eryılmaz, S. (2008). 10-11 Yaşındaki Öğrencilerin Benlik Kavramları ile Bilişsel Performansları Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Grossmann, K., Grossmann, K. E., Fremmer-Bombik, E., & Kindler, H. (2002). The uniqueness of the child-father attachment relationship: father’s sensitive and challenging play as a pivotal variable in a 16 year longitidunal study. Social Development, 11(3), 301-337.
• Harter, S. (2006). The self. In Damon, W., Lerner, R. M., Eisenberg, N. (Eds.), Handbook of child psychology: Social, emotional, and personality development (6th ed., Vol. 3, pp. 505–570). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
• Harter, S. (2015). The construction of the self: Developmental and sociocultural foundations. New York, NY: Guilford Press.
• Holmes, J. G. (2002). Interpersonal expectations as the building blocks of social cognition: An interdependence theory analysis. Personal Relationships, 9, 1–26.
• Karakuş, Ö. (2012). Ergenlerde bağlanma stilleri ve yalnızlık arasındaki ilişki. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23(2), 33-46.
• Kaya, Y. & Öz, F. (2020). Ergenlerin benlik algısı üzerinde algılanan ebeveyn tutumlarının ve bağlanma stillerinin rolü: bir yapısal eşitlik modellemesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 11(2), 106-114.
• Kerns, Κ. Α., Klepac, L., & Cole, A. K. (1996). Peer relationship correlates of the mother-child relationship in middle childhood. Developmental Psychology, 32, 457-466.
• Kerns, K. A., Mathews, B., Koehn, A., Williams, C., & Siener, S. (2015). Assessing both safe haven and secure base support in parent–child relationships. Attachment and Human Development, 17(4), 337–353.
• Kerns, K. A., & Brumariu, L. E (2016). Attachment in middle childhood. In J. Cassidy & P. R. Shaver (Eds.), Handbook of attachment: Theory, research, and clinical applications (3nd ed., pp. 349–365). New York: Guilford Press.
• Levy,K. N., Ellison, W. D., Scott, L. N. and Bernecker, S. (2011). Attachment Style. Journal of Clinical Psychology: In Sessıon, 67(2), 193—203.
• Lopez, F. G., & Brennan, K. A. (2000). Dynamic processes underlying adult attachment organization: Toward an attachment theoretical perspective on the healthy and effective self. Journal of Counseling Psychology, 47, 283– 300.
• Magro, S. W., Utesch, T., Dreiska¨mper, D., Wagner, J. (2019). Self-esteem development in middle childhood: Support for sociometer theory. International Journal of Behavioral Development, 43(2) 118–127.
• Main, M., Kaplan, N., & Cassidy, J. (1985). Security of infancy, childhood, and adulthood: A move to the level of representation. In I. Bretherton & E. Waters (Eds.), Growing points of attachment theory and research. Monographs of the Society for Research in Child Development, 50 (1–2, Serial No. 209), 66–104.
• Morsünbül, Ü., & Çok, F. (2011). Bağlanma ve ilişkili değişkenler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(3), 553-570.
• Nalbant, K., Kalaycı, B. M. & Akdemir, D. (2020). Anoreksiya nevroza tanısı alan ergenlerde algılanan duygu dışavurumu ve bağlanma güvenliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 31(1), 22-30.
• Nishikawa, S., Hägglöf, B., Sundbom, E. (2010). Contributions of Attachment and Self-Concept on Internalizing and Externalizing Problems Among Japanese Adolescents. J Child Family Studies, 19, 334–342.
• Orth, U., Robins, R. W. (2014). The development of self-esteem. Current Directions in Psychological Science, 23(5), 381–387.
• Orth, U. (2018). The family environment in early childhood has a long-term effect on selfesteem: A longitudinal study from birth to age 27 years. Journal of Personality and Social Psychology, 114, 637-655.
• Özkan, İ (1994). Benlik saygısını etkileyen etkenler. Düşünen Adam, 7 (3), 4-9.
• Öztürk, E., Türel, F. İ. & Oğur, E. (2020). Psikotarih ve bağlanma kuramı (Ed.: E. Öztürk) Psikotarih. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri, p.63-71.
• Özyürek, A., Gümüş, H., Çalışkan, K., Şirin, T., & Gerçek, H. (2020). vd. (2020). İlkokul öğrencilerinin benlik kavramının incelenmesi. Journal of Humanities and Tourism Research, 10(1), 1-13.
• Robins, R. W., Trzesniewski, K. H. (2005). Self-esteem development across the lifespan. Current Directions in Psychological Science, 14(3), 158–162.
• Steele, H., & Steele, M. (Eds.) (2008). Clinical Applications of the Adult Attachment Interview. New York, NY: Guilford Press
• Sumbas, E., & Sezer, Ö. (2017). Ortaokul öğrencilerinde anne-babaya bağlanmanın incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 288-310.
• Sümer, N., & Anafarta Şendağ, M. (2009). Orta çocukluk döneminde ebeveynlere bağlanma, benlik algısı ve kaygı. Türk Psikoloji Dergisi, 24 (63). 86-101.
• Tok, C., & Öğretir Özçelik, A. D. (2018). Ergenlerin ebeveyn bağlanma stilleri ile sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(58), 570-579.
• Toprak, Z. (2020). Ortaokul öğrencilerinde anneye bağlanma ve benlik saygısı. Yaşadıkça Eğitim, 34(2). https://doi.org/10.33308/26674874.2020342209.
• Wu, C. (2009). The relationship between attachment style and self-concept clarity: The mediation effect of self-esteem. Personality and Individual Differences, 47 (1). 42-46.
• Verschueren, K„ Marcoen, Α., & Schoefs, V. (1996). The internal working model of the self, attachment, and competence in five-year-olds. Child Development, 67, 249.